BABALAR SÓZІ: Edireı taýy týraly ańyz

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń 2015 jyly Qazaq handyǵy qurylýynyń 550 jyldyǵyn ótkizý týraly bastamasyna oraı «Qazaq handyǵyna 550 jyl» atty arnaıy jobany iske qosty. Bul joba aıasynda «Babalar sózi», «Qazaq handary», «Ejelgi qalalar tarıhy», «Halyq qazynasy» qatarly jańa aıdarlar ashyldy.

«Babalar sózi» aıdary negizine «Mádenı mura» baǵdarlamasy aıasynda shyqqan 100 tomdyq aýyz ádebıetiniń jyr-tolǵaýlary, qıssa-dastandar, sóz ustaǵan sheshender men bılerimizden qalǵan naqyldar, tarıhı jádigerler alyndy. «Qazaq handary» aıdarynda tarıhymyzda eline qorǵan bolǵan handardyń ómiri týraly derekter beriledi. Al «Ejelgi qalalar tarıhy» aıdaryna qazaq dalasyndaǵy órkenıettiń ordasy bolǵan kóne qalalardyń tarıhy týraly jazbalar jarııalanady. «Halyq qazynasy» aıdary boıynsha, Qazaqstandaǵy tarıhı, mádenı eskertkishter, qazaq halqynyń salt-dástúrleri, qolóner, qarý-jaraqtary týraly maǵlumattar berilmek. Joba materıaldary qazaq tilinde (qazaqsha jáne tóte jazýmen) agenttik saıtynda jarııalanady.

***

EDІREI TAÝY

Ertede qalmaq-jońǵarlar qazaq eline shabýyl jasap, elimizdi, jerimizdi basyp alǵan. Sol shapqynshylyqta Balqash arqyly soltústikke qaraı qonys aýdarady. Biraz ýaqyttan soń, el esterin jınap, bas biriktirip, qalmaqtarǵa qarsy úlken soǵys ashady. Qalyń qol, aıbyndy da jigerli, kekti qazaq batyrlarynyń shabýylyna tótep bere almaı, jeńiliske ushyrap, qatty qyrylady. Qalmaqtar sheginip, qazirgi Qý óńirine barady. Osy jerde taǵy da úlken urys bastalady. Urysqa qalmaqtyń Edireı, Bedireı degen eki batyry qatysady. Edireı sol jerde ólip, soǵys bolǵan óńir onyń atymen atalyp ketken. Súıegi sol taýdyń mańyna qoıylǵan desedi.