BABALAR SÓZІ: Báıbishe beıit týraly ańyz

ASTANA. QazAqparat - «QazAqparat» halyqaralyq aqparattyq agenttigi Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń 2015 jyly Qazaq handyǵy qurylýynyń 550 jyldyǵyn ótkizý týraly bastamasyna oraı «Qazaq handyǵyna 550 jyl» atty arnaıy jobany iske qosty. Bul joba aıasynda «Babalar sózi», «Qazaq handary», «Ejelgi qalalar tarıhy», «Halyq qazynasy» qatarly jańa aıdarlar ashyldy.

«Babalar sózi» aıdary negizine «Mádenı mura» baǵdarlamasy aıasynda shyqqan 100 tomdyq aýyz ádebıetiniń jyr-tolǵaýlary, qıssa-dastandar, sóz ustaǵan sheshender men bılerimizden qalǵan naqyldar, tarıhı jádigerler alyndy. «Qazaq handary» aıdarynda tarıhymyzda eline qorǵan bolǵan handardyń ómiri týraly derekter beriledi. Al «Ejelgi qalalar tarıhy» aıdaryna qazaq dalasyndaǵy órkenıettiń ordasy bolǵan kóne qalalardyń tarıhy týraly jazbalar jarııalanady. «Halyq qazynasy» aıdary boıynsha, Qazaqstandaǵy tarıhı, mádenı eskertkishter, qazaq halqynyń salt-dástúrleri, qolóner, qarý-jaraqtary týraly maǵlumattar berilmek. Joba materıaldary qazaq tilinde (qazaqsha jáne tóte jazýmen) agenttik saıtynda jarııalanady.

***

BÁIBІShE BEIІT

Bul ańyz Táttimbettiń toqaly jaıynda.

Ol kezde Táttimbet otaý ıesi bolatyn jasqa jetkende, Murat rýynyń Aqbópe degen qyzyna úılenedi. Budan Musataı, Qysataı, Isataı degen úsh ul týady. Isataı 25 jasynda jaı túsip qaıtys bolady. Aqbópe erte qaıtys bolady da, jyly ótken soń, Táttimbet Abyraly eliniń Baýyr Boshan rýynan Baıbóri tuqymynan 17 jastaǵy Esim qyzdy aıttyryp alady.

Esim jas ta bolsa, jurtyna syıly, qadirli bolǵan. Úsh ba­lany óz balalaryndaı tárbıelep asyraǵan. Tańsáriden erte turyp alyp, uıyqtap jatqan balalar oıanyp ketpesin dep, esik aldyndaǵy shyryldaǵan boz torǵaılardy qýalaıdy. Táttekeńniń úlken balasy Musataı budan úlken bolsa da, «sheshem» dep syılaıtyn kórinedi. Jalpy balalarynyń qaısysy bolsyn týǵan anasyndaı jaqsy kórgen. Esimdi kúıshi «báıbishe» dep ataǵan. Osy Esim báıbisheden týǵan Sáýle degen qyz bolǵan. Biraq ol erte jas kezinde, on eki jasynda qaıtys bolǵan.

Búginde Esim báıbishe jerlengen qorymda Musataı, Qysataı, Isataı, Sáýleler jatyr. Olardyń beıiti Dostar taýynyń eteginde Qarasor kóliniń janynda. Bul jerge jerlengen sebebi -Esim báıbishe qaıtys bolar kezde, ótinishi boıynsha, súıretpeden túsip qalǵan jerge jerlengen kórinedi. Ol kez­de olar jaılaýlarynda bolǵan desedi. Qaıtys bolǵan Esimdi súıretpege salyp, qystaýǵa qaraı júredi. Sonda súıretpeden túsip qalǵan jeri osy Qarasor kóliniń janynda eken. Qazir de bul jer «Báıbishe beıit» dep atalady.