Áıelderge árqashan senim artýǵa bolady - Májilis depýtaty D. Klebanova
Áıel - bul qashannan otbasynyń uıytqysy. Al Otan otbasynan bastalatynyn eskersek, áıeldiń ómirdegi, qoǵamdaǵy, memlekettegi alar orny erekshe. Osynaý qasterli merekege oraı Parlament Májilisiniń depýtaty Darıa Klebanovamen bolǵan az-kem áńgimeni oqyrman qaýymǵa usynbaqpyz.
- Darıa Vladımırovna, Sizdiń oıyńyzsha qazaqstandyqtardyń ómirinde Halyqaralyq áıelder kúni qanshalyqty mańyzdy oryn alady?
- Meniń oıymsha, biz osyndaı keremet merekeniń dástúrin ózimizde saqtap qalǵanymyz asa durys sheshim boldy. Árıne, áıeldiń qoǵamdaǵy, tipti memleket isindegi orny da, róli de erekshe. Bul esh daý týdyrmasy anyq. Degenmen, men osynaý halyqaralyq mereke áıelderden góri er azamattardyń kúndelikti tirshiliginde erekshe mánge ıe bolady dep oılaımyn. Óıtkeni basqasyn qaıdam, men úshin dál osy kúni er azamattar ózderin naǵyz serilershe sezinetinge uqsaıdy. Sol úshin er azamattarǵa názik jandylardyń esinen ketpes dúnıeni syılaýǵa tyrysatyndaı múmkindik týatyny baıqalady.
- Jalpylama áńgimege kelsek. Genderlik saıasatqa qatysty Memleket basshysynyń bıliktiń barlyq tarmaqtaryna, bıznes pen basqa da salalarda áıel ókilderiniń úlesin arttyrý týraly tapsyrmalary qalaı júzege asyp jatyr dep oılaısyz?
- Basqasyn aıtpaı-aq, Májilistiń qazirgi qyzmet etip jatqan besinshi saılanǵan quramynyń ózi áıelder úlesiniń áldeqaıda artqanyn kórsetedi. ıAǵnı memlekettiń genderlik saıasattaǵy ustanymy elimizde ýaqytyly júzege asyp jatyr. Degenmen, bunda eskeretin másele barshylyq. Mysaly, sharýashylyqtyń, jalpy qyzmettiń keıbir salalarynda, keıbir sharýashylyq baǵyttar boıynsha áıelderdiń ózderi aralasýdy qup kórmeıtin dúnıeleri bolyp turady. ıAǵnı, keıbir salalarda áıelderdiń ózderi genderlik teńdiktiń bolǵanyn tipti qalamaıtyn da jaǵdaılar oryn alady. Bul árıne árkimniń óz quqyǵyna baılanysty ekeni daýsyz. Al jalpy alǵanda bizdiń elimizde genderlik baǵyttaǵy saıasat kóńilden shyǵady. Bizdiń osy turǵydaǵy zańnamalyq tetik te jaqsy qamtylǵan. Halyqaralyq normalarmen sáıkestendirý de júrip jatyr. Degenmen, aıta ketetin taǵy bir másele, qandaı da bir sebeptermen, qandaı da bir jekelegen kásiporyn basshylary áıelderge qatysty kemsitýshilikke jol berip otyratyny jasyryn emes. Áıtkenmen ondaı jaǵdaı úshin bizde qabyldanǵan zań bar. Áıelder osy zań sheńberinde ózderiniń quqyn sotta qorǵaı alady. Meniń oıymsha, quqyqtyq qatynastarda saýatty azamattar ondaıǵa eshqashan jol bermeýleri qajet. Bul turǵyda ásirese názik jandylardyń quqy meılinshe qorǵalǵany abzal.
Aıta keterlik taǵy bir jaıt, genderlik saıasattyń ózi qoǵamnyń sanaly yqpalymen ózdiginen damıtyn tabıǵı úderis bolǵany durys sekildi. Áıelder de, er azamattar da kemsitýshilikke ushyramaı, ózderi qalaıtyn, unaıtyn ispen aınalysýyna esh kedergi bolmaǵany jón. Al bir ǵana genderlik saıasatta jaǵymdy nátıjege qol jetkizý úshin qandaı da bir kvotalardy ornatý, áıtpese qandaı da bir artyqshylyqtar qarastyrý demokratııaǵa tán qubylys emes. Osyny este saqtaý kerek. «Mynda elý paıyz, anda mynsha paıyz...» dep joǵarydan tapsyrma berý arqyly másele sheshimin tappaıdy. Bulaı isteýge de bolmaıdy. Al zańǵa sáıkes, biz áıelder er azamattarmen teń quqylymyz. Solaı bolýǵa da umtylýymyz kerek. Mysaly ushqyshtar arasynda nege názik jandylar az? Olardy qabyldaǵysy kelmeı me, sonda? Eger olardy qabyldamasa, ıaǵnı áıel zaty synaqtan sátti ótip, tek áıelder qaýymynan bolǵandyǵy úshin ǵana ony qabyldamasa - onda sol áıel óziniń quqyn sotta qorǵasyn. Olaı isteýge tolyq bolady.
Men bizdiń Elbasy Nursultan Ábishuly Nazarbaev árqashan áıelderdi qoldap otyratynyn atap ótkim keledi. Názik jandylardyń ókilderin arttyrýdy únemi Memleket basshysy qoldap keledi. Áıelder qaýymyna árqashan senýge bolatynyn da Prezıdent udaıy kóterip júr.
- Áıelderdiń zeınetkerlik jasyn kóterý týraly másele qoǵamda arakidik kóterilip qalady. Buǵan qalaı qaraısyz?
- Eń aldymen aıtarym: eger qandaı da bir azamat jumys istegisi kelse, oǵan múmkindigi bolsa, onda ondaı azamattarǵa tek barynsha jaǵdaı jasap berýge mindettimiz. Alaıda zeınet jasyndaǵy áıelder bar, olarǵa da zeınettik jaǵdaı kerek. Ony da zań arqyly rettegen lázim. Máselen, eger ózi qalap tursa, densaýlyǵy buny kóterse nege zeınet jasyndaǵy áıelderge tolyq emes jumys kúnin uıymdastyrmaımyz?! Eger áıelder qaı jasta bolmasyn, ózderi bos otyrǵandy qalamaı, jumysqa aralasqysy kelse, oǵan tolyq qoldaý bolýy shart. Men buny qoldaımyn. Al zeınet jasyn kóterýge men túbegeıli qarsymyn.
- Bizdiń qymbatty áıelderimizge degen Sizdiń tilegińizdi estisek?
- Barlyq qazaqstandyq hanymdardy quttyqtap, olarǵa densaýlyq pen baqyt tilegim keledi. Árıne osy mereke arqyly er azamattardy da quttyqtaımyn. Joǵaryda atap ótkenimdeı, 8-naýryz áıelderge qaraǵanda er azamattar úshin erekshe kún. Óıtkeni osy merekeniń erekshe qasıeti bar. Al áıel zatyna úlken mahabbat tileımin!
- Áńgimeńizge raqmet! Sizdi de merekeńizben!
