Atyraý oblysynda qandaı qylmystar jıi tirkeledi

ATYRAÝ. KAZINFORM — Jaqynda Bas prokýror Berik Asylov jasóspirimder qylmysy kóbeıgen oblystardyń qatarynda Atyraýdy da ataǵan edi. Bıyl kámeletke tolmaǵandar tarapynan jasalǵan qylmys byltyrǵy 3 aıdaǵy kórsetkishten 2,2 ese kóbeıgen.

Atyraý oblystyq polıtsııa departamentiniń baspasóz qyzmetinen alynǵan málimetke qaraǵanda, munaıly óńir jasóspirimderi ótken jylǵy 3 aıda 14 qylmys jasaǵan. 

— Al bıylǵy osy kezeńde kámeletke tolmaǵandar tarapynan 31 qylmys tirkelip otyr. Jasóspirimderdiń qylmystyń 3 túrin jıi jasaýǵa beıimdigi anyqtaldy. Bul — urlyq, buzaqylyq jáne tonaý, — dep málim etti baspasóz qyzmeti. 

Sońǵy bir jylda Atyraý oblysynda ınternet-alaıaqtyq qylmysy kóbeıgen. Polıtsııa qyzmetkerleri munyń sebebin úsh jaıtpen baılanystyrady. 

Birinshiden, turǵyndar qarjylyq saýatyn arttyrýǵa mán bermeıdi. Ekinshiden, tsıfrlyq saýattyń tómendigi de alaıaqtarǵa tıimdi bolyp otyr. Úshinshiden, munaıly óńirdegi tabys deńgeıiniń joǵary bolǵany alaıaqtardyń qyzyǵýshylyǵyn týdyrady. 

— Qazir ınternet-alaıaqtyqpen kúresý úshin aldyn alý is-sharalary udaıy júrgiziledi. Máselen, Atyraý oblystyq polıtsııa departamenti men 109 call-ortalyǵy arasynda birlesken is-sharalar týraly memorandým jasaldy. Barlyq ekinshi deńgeıdegi bankke ishki ister organymen alaıaqtyq tranzaktsııalar týraly aqparat almasýǵa múmkindik beretin «Antıfrod-ortalyq» onlaın platformasy iske qosyldy. Bul platformamen ınternet-alaıaqtar jasaǵan qylmystar, jábirlenýshilerden aýdarylǵan qarjynyń kimniń esepshotyna túskeni tez anyqtalady. Qarjyny alýshynyń esepshotyn buǵattaý úshin «Antıfrod-ortalyq» platformasynda usynystar joldandy. Mundaı is-sharalar ınternet-alaıaqtardyń zańsyz áreketin jedel áshkereleýge, jábirlenýshiniń qarjysyn qaıtarýǵa múmkindik beredi, — dep aqparat berdi baspasóz qyzmetinen.

Osyndaı aldyn alý is-sharalaryna qaramastan alaıaqtyq jıi qaıtalanatyn qylmystyń birine aınalyp otyr. Ásirese, ınternet-alaıaqtyq qylmys oqtyn-oqtyn qaıtalanady. Sondaı-aq, urlyq ta jıi jasalady. 

Degenmen, byltyrǵa qaraǵanda aýyr qylmystardyń qatary 11,2 paıyzǵa azaıǵan. 

— Máselen, 2024 jyly 536 qylmys tirkelgen. Bıyl jyl basynan beri tirkelgen 476 qylmystyń 339-y ashyldy. Al qalǵan qylmystyq ister boıynsha keshendi-tergeý amaldary júrgizilip jatyr. Osyǵan baılanysty tıisti saraptamalar taǵaıyndalyp, protsessýaldyq sheshim qabyldaý úshin tergeý jalǵasady, — dep naqtylady baspasóz qyzmeti. 

Іshki ister mınıstrligi adam óltirý qylmysyn jedel ashý mindetin júktep otyr. Sondaı-aq aýyr qylmystardyń aldyn-alýǵa basymdyq berilgen. 

— Qazir oblysta qabyldanǵan is-sharalardyń nátıjesinde qylmystyń tómendegeni baıqalady. Máselen, densaýlyqqa aýyr zııan keltirý (54,8%), zorlaý (70%), buzaqylyq (8,9%), urlyq (13,5%), uıaly telefon urlyǵy (28,3%), mal urlyǵy (60%), alaıaqtyq (25%), tonaý (41,4%), qaraqshylyq (50%) qylmysy azaıdy, — deıdi baspasóz qyzmetinen. 

Alaıda, polıtsııa qyzmetkerleri izdeý salǵanymen, áli ustalmaǵan kúdiktiler bar. Іzdeýde júrgenderdiń sany — 33. 

Jyl basynan bergi 4 aı 20 kúnde izdeý jarııalanǵan 59 kúdiktiniń 26-sy ustaldy. Kúdiktilerdiń basym bóligi alaıaqtyq jáne urlyq qylmysyn jasaǵany úshin izdestirilip jatyr.

Jurtshylyqty alańdatyp otyrǵan jaıttyń biri — esirtki qylmysy. Atyraý oblystyq polıtsııa departamenti bastyǵynyń birinshi orynbasary Quttybaı Sadyqovtyń málimetine súıensek, bıylǵy 5 aıda esirtkimen baılanysty 59 quqyq buzýshylyq, onyń ishinde 32 qylmys tirkelgen. 

— Zańsyz aınalymnan jalpy salmaǵy 29 keliden astam esirtki, asa aýyr sanatqa jatatyn 3 kelige jýyq sıntetıkalyq esirtki zaty tárkilendi. Júrgizilgen jedel-izdestirý sharalarynyń nátıjesinde zańsyz 2 fıtozerthana, esirtki tasymaldaýdyń 3 arnasy joıyldy. Ózge de zań buzýshylyqtardy anyqtaý úshin júrgizilgen jumystyń nátıjesinde avtokólikti esirtkilik mas kúıde júrgizgen 17 adam jaýapqa tartyldy. Oblys aýmaǵynda esirtki tasymaldaýmen aınalysqan 14 kúdikti ustaldy. Onyń ishinde 6 kúdiktiniń ózge óńirlerden kelgeni, al 2 kúdiktiniń kolledj stýdentteri ekeni anyqtaldy, — deıdi Quttybaı Sadyqov. 

Onyń deregine qaraǵanda, polıtseıler eriktilermen birge esirtki saıttaryn jarnamalaıtyn 60-qa jýyq graffıtı jazbasyn joıǵan.

Internet jelisine monıtorıng júrgizilip, esirtki jarnamalaǵan 332 saıt anyqtalǵan.

«Antıfrod» aqparattyq júıesimen kúdik týdyrǵan 673 esepshot anyqtalyp, ondaǵy 30 mln teńge jýyq qarjy buǵattalǵan. 

Eske sala ketelik, buǵan deıin Atyraý oblysyndaǵy atystan 3 adam jaraqat alyp, aýrýhanaǵa jetkizilgenin jazǵan edik. 

Keıin Atyraý oblysynyń Muqyr aýylynda bir jigitti top bolyp urǵandar qamaýǵa alynǵany habarlanǵan.