Ata zańnan bıik eshteńe joq – Prezıdent

ASTANA. KAZINFORM – Bul týraly Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan Respýblıkasy Konstıtýtsııasynyń 30 jyldyǵyna arnalǵan «Konstıtýtsııa jáne memlekettilik: quqyq pen bolashaq dıalogy» atty ǵylymı-praktıkalyq konferentsııada sóılegen sózinde málim etti, dep habarlaıdy Aqordanyń baspasóz qyzmeti.

- Búgingi jıynnyń mán-mańyzy aıryqsha. Osydan 30 jyl buryn búkilhalyqtyq referendýmda Qazaqstan Respýblıkasynyń Konstıtýtsııasy qabyldandy. Bul egemen elimiz úshin tarıhı sát boldy. Barshańyzǵa qutty bolsyn deımin. Shyn máninde, Ata zańnan bıik eshteńe joq. Sebebi Konstıtýtsııa – memlekettigimizdiń myzǵymas tuǵyry, Táýelsizdigimizdiń aınymas temirqazyǵy. Qazaq – Uly dala zańyna bas ıgen, ar-uıattan attamaǵan halyq. Qasym hannyń qasqa joly, Esim hannyń eski joly, Áz Táýkeniń Jeti jarǵysy – naǵyz dala zańynyń jarqyn úlgileri. Osy dástúr eshqashan úzilgen emes, - dedi Prezıdent.

Sondaı-aq Memleket basshysy jurtymyzdyń dala zańynan qazirgi Ata zańyna deıin tarıhı joldan ótkenine toqtaly ketti.

Ótken ǵasyrdyń basynda qazaq zııalylary bul iske eleýli úles qosty. Keńes zamanynda elimizdiń quqyqtyq irgetasy qalandy, bilikti zańgerler shoǵyry paıda boldy.

1993 jyly egemen Qazaqstannyń alǵashqy Ata zańy bekitildi, memleketimizdiń konstıtýtsııalyq qurylymy aıqyndaldy. Biraq kóp uzamaı jańa tarıhı ahýalǵa saı keletin jańa Konstıtýtsııa qabyldaý qajet boldy. Osyǵan oraı, arnaıy keńes quryldy, oǵan bir top belgili otandyq zańger múshe bolyp, belsendi jumys júrgizdi. Shetelden shaqyrylǵan sarapshylar da osy mańyzdy iske atsalysty. Ata zańymyzdyń jobasyn talqylaýǵa mıllıondaǵan azamat qatysty, myńdaǵan usynys kelip tústi.

 - Konstıtýtsııa týraly aıtqanda, tuńǵysh Prezıdent Nursultan Ábishuly Nazarbaevtyń tabandy eńbegine ádil baǵa berý qajet. Ol Konstıtýtsııa qabyldanǵan kezde Memleket basshysy retinde sheshýshi ról atqardy. Osylaısha, 1995 jyly 30 tamyzda Táýelsizdik tólqujaty, ıaǵnı, Konstıtýtsııa qabyldandy. Elimizdiń basty zańyna «Biz, ortaq tarıhı taǵdyr biriktirgen Qazaqstan halqy...» degen sózder jazyldy. Konstıtýtsııamyz Táýelsizdigimizdi nyǵaıtýǵa zor yqpalyn tıgizdi, elimizdiń odan ári damýyna dańǵyl jol ashty, - dedi Memleket basshysy.

Prezıdent sózinde Qazaqstan derbes memleket retinde álem qaýymdastyǵynyń beldi múshesi atanǵanyna toqtaldy. Árıne, ýaqyt bir orynda turmaıdy. Otyz jylda túrli sebepke baılanysty Ata zańǵa 6 ret túzetý engizildi.

Biraq eń basty konstıtýtsııalyq ózgeris osydan úsh jyl buryn jasaldy dep aıtsaq, oryndy bolar. Konstıtýtsııalyq reformanyń arqasynda elimizdiń saıası-quqyqtyq júıesi túbegeıli jańa sıpatqa ıe boldy.

- Sol kezde Konstıtýtsııaǵa túzetýlerdi Parlament arqyly ótkizý kerek degen usynys keńinen aıtyldy. Biraq kúrdeli bolsa da, basqa joldy tańdaý jóninde sheshim qabyldandy. El bolashaǵyna tikeleı áser etetin asa mańyzdy sheshimderdi tek qana referendým arqyly qabyldaý qajet degen ustanymdy mindetti túrde saqtaý kerek dep uıǵardym, - dedi Qasym-Jomart Toqaev.

Osyǵan deıin Memleket basshysynyń ıadrolyq qarýdan jáne synaqtardan birjola bas tartýǵa kúsh salýymyz qajet ekeni týraly aıtqan bolatyn.