AstraZeneca daýy: QR zańnamasyna «derekterdiń eksklıýzıvtiligi» uǵymy engizilýi múmkin
ASTANA. KAZINFORM — Eýropalyq AstraZeneca kompanııasy men qazaqstandyq Santo kompanııasynyń arasyndaǵy qant dıabetine qarsy preparat daýynan keıin ulttyq zańnamaǵa «derekterdiń eksklıýzıvtiligi» deıtin uǵym engizilýi múmkin. Astanada ótken baspasóz konferentsııasynda «Kazakh Invest» aktsıonerlik qoǵamynyń jobalar jetekshisi Dınara Isabekova osyndaı málimet aıtty.
Áńgime AstraZeneca kompanııasynyń halyqaralyq patent alyp úlgermegen dapaglıflozın preparaty men SANTO kompanııasy shyǵaratyn «Dapaglısan» preparaty týraly bolyp otyr. Qant dıabetimen aýyratyn adamdarǵa arnalǵan bul eki dáriniń áser etý tıimdiligi qaraılas bolǵanymen, SANTO usynyp otyrǵan otandyq ónim áldeqaıda arzan bolyp esepteledi. Biraq AstraZeneca kompanııasy áleýmettik mańyzy bar bul dáriniń Qazaqstanda dál qazir tirkelýine qarsylyq bildirip, daý sotqa jetken. Eýropalyq kompanııa óz preparatyn tirkeýge bergen derekterdiń eksklıýzıvtiligi saqtalmady degen ýáj ustanyp otyr.
AstraZeneca kompanııasynyń Qazaqstandaǵy dırektory Marııa Shıpýleva SANTO kompanııasy usynǵan balama dári tirkeýden ótse, Dúnıejúzilik saýda uıymynyń erejesi buzylady dep otyr.
«Qazaqstanda mundaı qıyndyqqa tap kelip otyrǵan jalǵyz bizdiń kompanııa ǵana emes. Ár sot isiniń barysy týraly pikir aıtqym kelmeıdi. Óıtkeni áli naqty sheshim shyqqan joq. Biraq biz, ıaǵnı, Qazaqstan Dúnıejúzilik saýda uıymynyń erejelerine, zııatkerlik menshik quqyqtarynyń saýda-sattyq qyry týraly kelisiminiń (TRIPS) erejelerin baǵynatynyn rastap qol qoıǵanbyz. Ol erejeler biz naryqqa dári-dármek shyǵarǵan kezde onymen baılanysty derekterdiń eksklıýzıvtiligin de qorǵaýǵa arnalǵan. Derekterdiń eksklıýzıvtiligin qorǵaý belgili bir merzimdi qamtıdy. Osy erejeler Qazaqstanda da saqtalady dep úmittenemiz. Óıtkeni biz DSU-ǵa múshemiz jáne TRIPS erejelerine qol qoıǵanbyz. Eldegi farmatsevtıkanyń damýy da osy derekterdiń eksklıýzıvtiligin qorǵaý máselesimen baılanysty. Óıtkeni farmatsevtıkalyq kompanııalar kommertsııalyq uıym bolǵandyqtan ár naryqtan alatyn tabysyn alǵa qoıady», — deıdi ol.
AstraZeneca ókili kez kelgen memleket qymbat dáriniń ornyna arzan balamasyn qoldanýǵa haqyly ekenin, biraq ol protsess DSU erejelerine qaıshy kelmeý kerektigin aıtady.
«Bul jerde biz kótergen sot talaby naqty SANTO kompanııasyna qatysty emes. Degenmen daý naqty osy kompanııamen baılanysty týyndap otyr. Biraq másele DSU men TRIPS erejeleriniń qoldanysyna tirelip tur. ıAǵnı, preparat Qazaqstan naryǵynda tirkelgennen keıin onyń derekteriniń eksklıýzıvtiligi 6 jyl boıy qorǵalýy kerek. Muny plagıat dep aıtýǵa da kelmeıdi. Negizi generıkalyq preparattardyń balama retinde qoldanylýy zańǵa qaıshy emes. Óıtkeni balama dári arqyly halyq emdelý aqysyn tómendetýge múmkindik alady. Biraq DSU men TRIPS-tiń erejeleri boıynsha qandaı da bir dárini el aýmaǵynda tirkeýge bergen málimetter belgili bir merzimde qorǵalýy kerek», — deıdi ol.
Qazaqstanǵa ınvestıtsııa tartýmen aınalysatyn «Kazakh Invest» aktsıonerlik qoǵamynyń jobalar jetekshisi Dınara Isabekova bul daýdyń daqpyrty Úkimetke de jetkenin málim etti.
«Syrtqy ister mınıstrligi eldegi ınvestıtsııalyq klımatty jaqsartý úshin zańnamaǵa ózgertýler engizý baǵytynda da jumys júrgizip keledi. Onyń ishinde farmatsevtıka men densaýlyq saqtaý salasyn retteıtin normatıvtik-quqyqtyq aktiler de bar. AstraZeneca kompanııasy kótergen quqyqtarǵa kelsek, mundaı problemamen, ókinishke qaraı, Qazaqstan naryǵynda júrgen ózge kompanııalar da tap kelip otyr. Úkimetke osy problema týraly aqparat jetkizildi. Bul baǵytta Densaýlyq saqtaý mınıstrligimen belsendi túrde ózara jumys istep jatyrmyz», — dedi ol.
Aıtýynsha, atalǵan máseleni retteý úshin Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń janynan arnaıy jumys toby qurylypty.
«Osy jumys toby zańnamaǵa zııatkerlik menshik quqyǵy, derekterdiń eksklıýzıvtiligi týraly usynystar ázirlep jatyr. Ol usynystar qabyldansa, zańnaǵama dári-dármektiń óndirisimen baılanysty derekterdiń eksklıýzıvtiligi týraly uǵym engiziledi. Densaýlyq saqtaý mınıstrliginiń № 110 buıryǵy aıasynda ózgeris engiziledi. Qazir buıryqtyń jobasy ǵana bolǵandyqtan, naqty tetikterin aıta almaımyn. Keıin "Ashyq NQA" portalynda jarııalanady», — dedi Dınara Isabekova.
