Astanada Moldova Elshiligi ashylady
ASTANA. KAZINFORM – Astanada Moldova Elshiligi ashylatyn boldy. 2020 jyly Qazaqstannyń Kıshınevtegi dıplomatııalyq ókildigi óz jumysyn bastaǵan edi. Búgin Moldova Premer-mınıstriniń orynbasary – Syrtqy ister mınıstri Mıhaı Popshoı resmı saparmen Astanaǵa keldi. Bul Moldovanyń Syrtqy ister mınıstri deńgeıindegi elimizge alǵashqy sapary.
− Biz Kıshınevtiń elordamyzda óz elshiligin ashý týraly tarıhı sheshimin joǵary baǵalaımyz. Bul qadam Moldovanyń Qazaqstan men Ortalyq Azııa memleketteri arasyndaǵy jan-jaqty yntymaqtastyqtyń, sondaı-aq óńirlik ózara is-qımyldyń jańa kezeńin bastaıdy. Qazaqstan Moldovany Shyǵys Eýropadaǵy senimdi ári yntymaqtastyqty birge damytýǵa múddeli seriktesi retinde qarastyrady. Búgingi tańda prezıdentterimiz arasynda turaqty jáne konstrýktıvti saıası dıalog jolǵa qoıylǵan. Biz Kıshınevpen ózara tıimdi jáne uzaq merzimdi yqpaldastyqty odan ári nyǵaıtýǵa múddelimiz, − dedi QR Premer-Mınıstriniń orynbasary – Syrtqy ister mınıstri Murat Nurtileý BAQ-qa málimdemesinde.
Qazaqstan Moldovany Shyǵys Eýropadaǵy senimdi ári yntymaqtastyqty damytýǵa múddeli seriktesi retinde qarastyrady. Taraptar ekijaqty yntymaqtastyq pen memleket basshylarynyń saparlaryn uıymdastyrýdy talqylaǵan. Ótken jyly Bakýde memleket basshylary qol jetkizgen ýaǵdalastyqtardy, ózara saparlar uıymdastyrý jónindegi kelisimdi iske asyrýdyń qajettiligi ataldy. Mınıstrler bıik deńgeıdegi basqosýdyń sapaly kún tártibin daıyndaý maqsatynda tyǵyz baılanysta bolýǵa kelisti.
− Qazaqstan Moldova úshin Ortalyq Azııa men Qytaı naryqtaryna jol ashatyn strategııalyq qaqpa bola alady. Osy rette, áriptesimdi Transkaspıı halyqaralyq kólik dáliziniń múmkindikterin paıdalanýǵa shaqyrdym. Bul turǵyda, qazaq tarapy Moldovaǵa elimizde shyǵarylatyn lokomotıvterdi, vagondardy, relsterdi jáne basqa da temirjol tehnıkasyn jetkizý kólemin ulǵaıtýǵa múddeli. Moldovalyq Djýrdjýleshti jáne otandyq Quryq pen Aqtaý qazaq porttary Orta dáliz boıyndaǵy mańyzdy logıstıkalyq habtarǵa aınalýy múmkin, − dep tolyqtyrdy M. Nurtileý.
Sondaı-aq, saýda-ekonomıkalyq qatynastar máselelerine de erekshe kóńil bólindi. Byltyr ekijaqty taýar aınalymy 75 paıyzǵa ósip, 66 mıllıon dollardy qurady.
Deı turǵanmen, ekonomıkalyq yntymaqtastyqty jandandyrý maqsatynda mınıtstrler Úkimetaralyq komıssııanyń kezekti otyrysyn jáne Qazaqstan-Moldova iskerlik keńesiniń alǵashqy basqosýyn ótkizýge nıet bildirdi.
Eki el ınvestıtsııa, logıstıka, energetıka, jańa tehnologııalar jáne aýyl sharýashylyǵy salalarynda naqty birlesken jobalardy júzege asyrýǵa daıyn. Mundaı is-árekettestiktiń sátti úlgisi retinde Moldovadaǵy qazaqstandyq «Rompetrol» jáne «Temirjol Jóndeý» kompanııalarynyń jumystaryn atap ótýge bolady. Oǵan qosa, moldovalyq «JLC Sút» kásipornynyń Almaty jáne Jetisý oblystaryndaǵy tabysty jumys istep tur.
− Biz moldova jáne qazaqstandyq kásipkerler arasynda kezdesýler men bıznes-forýmdar ótkizýdi talqyladyq. Bul kezdesýler ekonomıkalyq baılanystardy nyǵaıtyp, jańa yntymaqtastyq jobalardy anyqtaýǵa sep bolady. Bıyl Astanada Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jónindegi Birlesken komıssııanyń kezekti otyrysyn ótkizý bastamasyn quptaımyz jáne bul alańda saýda, energetıka, aýyl sharýashylyǵy, jańa tehnologııalar, mádenıet pen bilim berý sekildi salalarda júıeli, tereń ári nátıjege baǵyttalǵan ekijaqty qatynastardy nyǵaıtýǵa úmittimiz. Ekonomıkalyq salada biz ınvestıtsııalar úshin zamanaýı ári tartymdy quqyqtyq negiz qalyptastyrýdyń mańyzyn aıttyq. Bul úshin ınvestıtsııalardy ózara qorǵaý jáne qosarly salyq salýdy boldyrmaý jóninde kelistik, − dedi Moldovanyń Syrtqy ister mınıstri Mıhaı Popshoı.
Sondaı-aq, Qazaqstan men Moldova – beıbitshilik pen turaqtylyqty jaqtaıtyn, halyqaralyq quqyq pen BUU Jarǵysynyń qaǵıdattaryna berik elder. Moldova Ortalyq Azııa men Aýǵanstan úshin BUU-nyń Óńirlik ortalyǵyn qurý týraly qararyna teńtutas avtor retinde qatysty. Óz kezeginde Qazaqstan Moldovanyń 2027–2029 jyldarǵy BUU Adam quqyqtary jónindegi keńeske saılanýǵa múddeligin eskerip, onyń kandıdatýrasyn qoldaýǵa daıyn ekenin bildirdi.
Aıta keteıik, keshe Qyrǵyzstannyń Sholpan-Ata qalasynda Ujymdyq qaýipsizdik týraly shart uıymynyń Syrtqy ister mınıstrleri keńesiniń otyrysy ótti. Jıynǵa UQShU-ǵa múshe Qazaqstan, Reseı, Belarýs, Tájikstan jáne Qyrǵyzstan mınıstrleri keldi.
Otyrys aıasynda Qazaqstan men Reseı SІM basshylary jeke kezdesý ótkizdi.