Astanada gıperbelsendi balalar máselesine arnalǵan birinshi respýblıkalyq konferentsııa ótti
ASTANA. KAZINFORM – Dúnıejúzilik densaýlyq saqtaý uıymynyń málimetine sáıkes, álemde balalardyń shamamen 5%-da jáne eresekterdiń 2,5%-da zeıin jetispeýshiligi (kóńil bólmeý) men gıperbelsendiliktiń belgisi bar. Bul derekti búgin elordada ótken zeıin jetispeýshiligi men gıperbelsendilik sındromy máselesine arnalǵan respýblıkalyq konferentsııany uıymdastyrýshylar keltirdi.
«Búgingi is-shara ásirese balalyq shaqta jıi kezdesetin zeıin jetispeýshiligi men gıperbelsendilik sındromy máselesine arnalǵan. Álemdegi barlyq balanyń shamamen 5%-y osy dıagnozdan zardap shegedi. Biz búgingi sharany mektepte ótkizip otyrmyz, óıtkeni negizgi problemalar oqytý men minez-qulyqta. ıAǵnı zeıin jetispeýshiligi men gıperbelsendilik sındromy belgileri kóbine balalar arasynda kezdesedi. Osy oraıda biz pedagogterge atalǵan sındrom týraly túsindirip, gıperbelsendi balalardy oqytý ádisterin úıretkimiz keledi. Kóp adamdar osy sındrom týraly estigende, balaǵa nazar aýdarylmaıdy, zeıin jetispeıdi dep oılaıdy, biraq is júzinde másele balanyń ózi nazar aýdarmaıdy, ıaǵnı minez-qulqy men is-áreketi turaqsyz», - dedi konferentsııa qatysýshysy, psıholog Tatıana Degtıaı.
Psıhologtyń aıtýynsha, atalǵan sanatqa jatatyn balalardy keıde tárbıesiz retinde qabyldap jatady.
«Osy oraıda aıta keterligi, bala minez-qulqyn óz betinshe basqara almaıdy. Onyń ústine bala mektepte býllıngke tap bolýy múmkin. Zeıin jetispeýshiligi men gıperbelsendilik sındromy bar balalardy erekshe bilim berý qajettilikteri bar sanatqa jatqyzýǵa bolady», - deıdi maman.
Konferentsııany uıymdastyrýshylardyń túsindirýinshe, zeıin jetispeýshiligi (kóńil bólmeý) jáne gıperbelsendilik sındromy – zeıindi shoǵyrlandyrý jáne saqtaý qıyndyqtary, shamadan tys qozǵalys belsendiligi (gıperaktıvtilik) jáne ustamsyzdyq (ımpýlsıvtilik) sııaqty minez-qulyqtyń damý buzylystarynyń biri.
Statıstıkaǵa sáıkes, bul sındrom qyzdarǵa qaraǵanda uldar arasynda 2-7 ese jıi kezdesedi. AQSh-tyń Ulttyq psıhıkalyq densaýlyq ınstıtýtynyń 2023 jylǵy málimetteri boıynsha gıperbelsendilikpen kúreste dári-dármek qoldanýǵa, psıhoterapııa nemese psıhologııalyq keńestermen qamtý usynylady.
«Elimiz ınklıýzıvti bilim berý júıesine kóship jatqanda, balalar arasyndaǵy zeıin jetispeýshiligi men gıperbelsendilik sındromy máselesi mańyzdy. Atalǵan dıagnozy bar balalar qurdastary, ustazdar, tipti ata-anasynyń tarapynan kemsitýshilikke dýshar bolyp jatady. Balanyń ereksheligin tanyp, bilmeý osyndaı jaǵdaılarǵa alyp keledi. Sondyqtan ata-analardyń, muǵalimderdiń, mektep ákimshiliginiń nazaryn osy erekshe balalarǵa aýdarý qajet. Damyǵan elderde erekshe balalarǵa jaǵdaı jasalady jáne olardy kemsitýge jol berilmeıdi», - dedi «Bolashaq» korporatıvtik qorynyń tóraǵasy Dınara Gaplan.
Aıta keteıik, «Zeıin jetispeýshiliginiń belgisi men gıperbelsendilik: dıagnostıka jáne túzetý ádisteri» atty respýblıkalyq konferentsııa elordalyq balalar psıhıatrlarynyń bastamasymen «Bolashaq» korporatıvtik qory ótkizdi. Oǵan el óńirlerinen kelgen pedagogtar men psıholog mamandar qatysty.
