Asanáliniń ustazy - baspasózge sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetiniń habarlaýynsha, Aqsý ferroqorytpa zaýytyndaǵy № 2 tsehtyń № 21 peshinde Tuńǵysh Prezıdent kúni merekesine oraı myńynshy tonna ferroqorytpa balqytylǵan. «Otandyq metallýrgııalyq ónerkásip jyl saıyn bir mln. tonnadan artyq daıyn ónim óndiredi. Osy jyly bul jetistikke belgilengen merzimnen bir aı buryn qol jetkizildi. Álemdik ekonomıkalyq turaqsyzdyqqa qaramastan zaýyt búgin álemdik naryqta suranysqa ıe joǵary sapaly ónimin shyǵaryp, turaqty jumys isteýde. Joǵary sapaly ferroqorytpalardy óndirýdiń bastapqy úsh negizi sapaly otandyq shıkizatta, paıdalanylǵan tehnologııalyq úrdis pen metallýrgterimizdiń kásipqoılyǵynda», deıdi basylymǵa suhbat bergen №2 balqytý tsehynyń bastyǵy Suńǵat Baltabaev. Basylymnyń « Tuńǵysh Prezıdent kúnine - 1 000 000 tonna ferroqorytpa » degen maqalasynda habarlanyp otyrǵandaı, Aqsýdaǵy metallýrgter memlekettik merekelerdi árqashan eren eńbekpen jáne jańa óndiristik jetistiktermen atap ótedi. Eýrazııalyq Top óziniń ınvestıtsııalyq, óndiristik jáne áleýmettik saıasatyn árqashan Memleket basshysy Nursultan Nazarbaevtyń «Qazaqstan-2050» Strategııasynyń quramdas bóligi bolyp tabylatyn «Nurly jol» ekonomıkalyq baǵdarlamasynda qoıǵan tapsyrmalaryna sáıkes oryndaýda.
Sondaı-aq, bas basylymnyń habarlaýynsha, Qazaqstannyń Halyq ártisi Aıman Musaqojaeva Tuńǵysh Prezıdent kúnine arnap Ankara qalasynda kontsert qoıǵan. «Túrkııada Qazaq ulttyq óner ýnıversıteti ujymynyń gastroldik sapary bastaldy» dep habarlaıdy «Egemen Qazaqstan» gazeti. Derekkózine súıensek, 160 daryndy stýdentten turatyn shyǵarmashylyq topty QazUÓÝ rektory Aıman Musaqojaeva bastap kelgen.
«Eýrazııa sımfonııalyq orkestri, «Syrly saz» folklorlyq ansambli, «Shabyt» dombyrashylar ansambli, halyq aspaptary orkestri, «Balaýsa» bı toby, «Aıgólek» skrıpkashylar ansambliniń mýzykalyq ujymdary jáne ózge jas oryndaýshylar jańa iri kontserttik baǵdarlama daıyndady.
Ankarada tanymal skrıpkashy, Álem ártisi Aıman Musaqojaeva óziniń daryndy tárbıelenýshilerimen birge Tuńǵysh Prezıdent kúnine oraı erekshe kontsert baǵdarlamasymen óner kórsetti», -dep habarlanǵan aqparatta. Merekelik kontsert týraly tolyǵyraq «Egemen Qazaqstan» gazetiniń búgingi sanyndaǵy «Túrkııadaǵy merekelik kontsert» degen maqaladan oqı alasyzdar.
***
Abaı Qunanbaıulynyń balasy Aqylbaı aqynnyń shyǵarmalary kóp aıtyla bermeıdi. Aqylbaı - sırek taqyryptarǵa qalam terbegen qazaq jazýshysy. «Aıqyn» gazeti búgin Aqylbaıdyń zulystar tirliginen alynǵan «Zulys» poemassy týraly syrǵa toly maqalaǵa shyǵarǵan eken. gazettiń habarlaýynsha, bul poema 1921-1922 jyldary hatqa túsirilip, 1924 jyly «Sana» jýrnalyna jarııalandy. Ókinishke qaraı, bizge deıin «Zulystyń» tek kirispesi ǵana jetti. Aqylbaıdyń bul poemasy qazaq ádebıetine ózindik ereksheligimen endi. Osy jerde suraq týyndaıdy: Aqylbaı alystaǵy Afrıkada erjúrek zulys taıpalary baryn qaıdan bilgen? Sebebi qa-zaq pen zulysty eshteńe baılanystyrmaıdy. Biz - Azııadamyz, olar - Afrıkada. Bul suraqtyń jaýabyna qanyqqyńyz kelse, «Aıqyn» gazetiniń búgingi sanynda jaryq kórgen «Aqylbaıdyń poemasynda Afrıkanyń zulysy qaıdan júr?» degen maqalany oqyńyzdar. Bul rette, qyzyqtyra aıta keteıik, Afrıka qurlyǵynda, sonyń ishinde OAR-da zulystar ómir súredi. Sonymen qatar, Zımbabve, Zambııa, Lesoto, Mozambık, Svazılende sekildi memleketterde de zulystar bar. Qazirgi ýaqytta zulystardyń jalpy sany 10 mıllıondaı. Antropologııalyq jaǵynan záńgi násiline jatady, kópshiligi dástúrli dinin (anımızm) saqtaǵan, az sany ǵana hrıstıannyń katolık dinin ustanady. Chakanyń reformasyna saı ásker qatarynan 20-dan 40 jasqa deıingi erler alyndy. Áıelder jaǵy negizinen, úı tirligimen aınalysty. Jigitterge óziniń jaýjúrektigin soǵysta dáleldegende ǵana úılenýge ruqsat berildi. Al nekesiz qatynasqa túskenderdi ólim jazasyna kesti. Osylaısha, zulystar Afrıkadaǵy eń kúshti taıpa retinde kózge túsken.
Sondaı-aq «Aıqyn» gazeti búgin qazaq kınonysynyń shoq juldyzy, qazaq kınoakterleriniń «atasy» Asanáli Áshimovtiń ardaqty ustazy týraly jazǵan. Asanáli Áshimuly qatty qurmettegen ustazy - Pelageıa áje ókinishke oraı jýyrda qaıtys bolǵan eken. «KSRO halyq artısi, qazaq kınosyn álemdik deńgeıge kótergen akter Asanáli Áshimulynyń da Alataýdaı ataǵyna qaramaı shúıkedeı qara kempirge taǵzym etkenine biz kýá. Taıaýda kórshimiz Pelageıa ájeı seksen segiz jasynda qaıtys boldy. Shyn esimi Baqytty eken. Reseıdiń qazaǵy, kezinde tólqujatyna solaı jazyp jiberipti. Qaıratty adam edi. Seksenniń seńgirine shyqqanyna qaramaı, aýlada únemi ıilip-búgilip túrli jattyǵýlar jasap júretin. Qazaqsha da, oryssha da óte saýatty adam bolatyn. Abaı atyndaǵy QazPI-de 70-ke kelgenshe 1997 jylǵa deıin professor bolypty. Fızıka-matematıka kafedrasyn basqarǵan. Júris-turysynan tektilik, bilimdilik, zııalylyq esip turatyn. Áıteýir tegin adam emes destik. Rasynda bul kisi tegin bolmaı shyqty. Alashtyń ardaqtysy As-aǵanyń - Asanáli Áshimulynyń súıikti ustazy eken. Shákirti anadaı bolǵanda, ustazy qandaı boldy deseńshi! Átteń áńgimelese almadyq. Dalaǵa sırek shyǵatyn boldy. Bertinde tipti shyqpaı qaldy. Aýyryp jatyp qalǵan eken. Sodan tóseginde uzaq jatyp qaıtys boldy. Aqyrǵy saparyna jurt jón-joralǵymen shyǵaryp saldy. Asanáli aǵa marqum ustazyna zaıybymen birge Quran baǵyshtap keldi»,-dep habarlaıdy basylym. Asanáli Áshimuly sııaqty ór tulǵa azamatqa bilim bergen marqum Baqytty ustaz týraly tolyǵyraq gazette jaryq kórgen «Asanáliniń ustazy» degen maqaladan oqı alasyzdar.
***
Al «Ekspress-K» basylymy búgin Keden odaǵy aýmaǵynda satýǵa tyıym salynǵan untaqty alkogol týraly jazady. Jalpy, sýǵa salǵanda aşy sýǵa aınalatyn zııandy untaq 1974 jyly AQSh-ta patenttelgen eken. Biraq, tek sońǵy jyldary ǵana óndirilýge ruqsat berilgen ónim. mamandardyń aıtýynsha, bul untaq azamattardyń belgili bir kategorııasy úshin ǵana óndirilýi kerek. Zańda jazylmaǵan soń, bul alkogoldi ónimdi satýdy reglamentteý óte qıyn. Sondyqtan, Keden Odaǵy aýmaynda bul zııandy untaqtyń zańdy satylýyna jol berilmeýi kerek. Bul týraly gazettiń «Prosto dobav bedy...» degen maqalasynan oqı alasyzdar.
