Arystaǵy sý sapasy 48 kórsetkishi boıynsha tekserilýde
Tıisti mamandar Arystaǵy aýa sapasyn tekserý úshin synamalar aldy. Bul týraly Túrkistan oblysynyń ákimdigi málimet taratty, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi.
«Atmosferalyq aýa synamalary 4 núktede 5 lastaýshy zattar boıynsha alynǵan. Olardyń qatarynda Arys GB, Arys meteostatsııasy, Aqdala men Abýtálip-Aqkózov jáne Abdrazaqov kósheleri bar. Taldaý nátıjeleri boıynsha barlyq 4 núktede lastaýshy zattardyń asýy baıqalmaǵan. Radıatsııalyq fon (ekspozıtsııalyq dozanyń qýattylyǵy ruqsat etilgen normadan aspady - 0,19 mkZv/saǵ (norma 0,57 mkZv/saǵ** joǵary emes); Radıoaktıvti túsýlerdiń tyǵyzdyǵy - 93,12 Bk/m2 (norma - 110 Bk/m2*). *Bk/m2 Bekkerel na kvadratnyı metr/ **MkZv/ch - Mıkrozıvert saǵ. Al, jer ústi sý synamalaryn alý 4 núkte boıynsha júrgizilgen. Atap aıtqanda, Arys óz. joǵary aǵysy -Saryaryq a. kópiriniń jany, orta aǵys Arys q., Arys GB, tómengi aǵys, Sháýildir a. 2 shaqyrym qashyqtyqta, Syrdarııa ózeniniń quıatyn kezinde, Sháýildir GB»,- delingen habarlamada.
Sondaı-aq, metereologtar synamalardy irikteý sý sapasynyń 48 kórsetkishi boıynsha júrgizgen. Sý sapasynyń 22 kórsetkishi boıynsha júrgizilgen taldaý nátıjeleri boıynsha asyp ketý anyqtalmaǵanyn aıtady. Sý sapasynyń qalǵan 26 kórsetkishteri boıynsha taldaýlar 5 kún ishinde daıyn bolady dep kútilýde.Jer ústi sýlary men atmosferalyq aýanyń taldaý nátıjeleri boıynsha joǵary jáne ekstremaldy-joǵary lastaný anyqtalmaǵan dep otyr.
Eske sala ketsek, Arys qalasyndaǵy áskerı bólimniń qoımasynda 24 maýsym kúni tańerteń jarylys boldy. Saldarynan úsh adam qaza tapty - Arys turǵyny men eki áskerı qyzmetshi. 170-ke jýyq adam zardap shekti. 20-ǵa jýyq úı, 9 qora-qopsy janyp, dalaly aýmaqta 14 oshaq tutandy. Úı-jaılar men ǵımarattardyń 80-90 paıyzyna ártúrli deńgeıde zaqym keldi. Birqatar óńirde shuǵyl jeliler quryldy.
Túrkistan oblysyna arnaıy barǵan Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev Arystaǵy áskerı bólimshedegi oq-dári qoımasyndaǵy jarylystan zardap shekken qala turǵyndarymen kezdesip, qalanyń qalpyna keltiriletinine ýáde berdi. Sondaı-aq Elbasy Nursultan Nazarbaev Arystaǵy jaǵdaıǵa alańdaýshylyq bildirdi. Tuńǵysh Prezıdenttiń tóraǵalyǵymen Qaýipsizdik keńesiniń otyrysy ótip, onda Arys qalasyndaǵy ahýal talqylandy.
Úkimet otyrysynda Premer-Mınıstr Asqar Mamın jarylys saldarynan kóz jumǵandardyń týǵan-týystaryna kóńil aıtyp, turǵyndarǵa barlyq kómek kórsetiletinin aıtty. Keltirilgen zalaldyń kólemi baǵalanyp, Úkimet rezervinen aqsha bólinedi.
Evakýatsııalaý kezinde myńnan astam ata-ana balarynan kóz jazyp qaldy. Sábılerdiń barlyǵy týys-týǵandaryna din-aman tapsyryldy.
Fakti boıynsha qylmystyq is qozǵady.
Qaladaǵy tótenshe jaǵdaı jolaýshylar poıyzdarynyń kestesine de áser etti, onyń ishinde halyqaralyq poıyzdar bar.
25 maýsym, saǵat 12.00-degi jaǵdaı boıynsha áskerı bólim aýmaǵynda jarylystar toqtady. Degenmen, oq-dáriler saqtalatyn qoımalardyń aýmaǵynda byqsyǵan ottyń oshaqtary baıqalǵandyqtan, QR Іshki ister mınıstrligi jarylystardyń qaıtalaný qaýpi saqtalyp otyrǵanyn eskertti.
Osy ýaqytta QR Qorǵanys mınıstrliginiń áskerı-ınjenerlik qyzmetshileri Arys qalasyn mınadan tazalaý jumystaryn júrgizip jatyr. Snarıadtardyń deni turǵyn úı alqaptaryna túsken.
Arys turǵyndaryna kómek qolyn sozý maqsatynda elimizde «Arys, biz birgemiz» aktsııasy bastaý aldy.
27 maýsym, keshki ýaqyttaǵy jaǵdaı boıynsha, Arysta órt oshaqtary tolyǵymen sóndirildi. Bul týraly jýrnalısterge arnalǵan brıfıngte málim etildi. Oǵan Túrkistan oblysynyń ákimi Ómirzaq Shókeev, «Nur Otan» partııasy Tóraǵasynyń birinshi orynbasary Máýlen Áshimbaev, QR Qorǵanys mınıstriniń orynbasary Baqyt Qurmanbaev, QR ІІM Tótenshe jaǵdaılar komıtetiniń tóraǵasy Vladımır Bekker, elimizdiń bas sanıtary Jandarbek Bekshın, prokýratýra jáne veterınarııa salasynyń ókilderi qatysty
«Qaladaǵy negizgi kósheler men alańdardyń bári tekserilip, tazalandy. Saper mamandarymyz 500-deı snarıad qaldyǵy men jarylǵysh zattardy taýyp, zalalsyzdandyrdy. Qorǵanys mınıstrligi tarapynan turǵyndardyń qaýipsizdigin saqtaý baǵytynda tıisti sharalar atqarylýda. Endi biz qaladaǵy barlyq úıdiń aýlasyn tolyq tekseremiz. Dál qazir qalaǵa eshkimdi kirgize almaımyz. Buǵan turǵyndardyń túsinistikpen qaraýyn ótinemiz. Arystyqtardyń qaýipsizdigi basty nazarda bolýy tıis», - dedi Baqyt Qurmanbaev.
Bas sanıtarlyq dáriger qalada radıatsııanyń mólsheri qalypty normada ekenin aıtty. Qoǵamdyq oryndar, qoqys konteınerleri, nysandar tolyq tazalanyp, dezınfektsııa júrgiziledi. Jarylǵan qoımada radıoaktıvti oq-dáriler bolmaǵanyn Qorǵanys mınıstrligi de málim etti. Qoımalarda boljammen 30-50 jarylys boldy. Qorǵanys vıtse-mınıstri Tımýr Dandybaev strategııalyq arsenal nelikten Arystaǵy turǵyn úı keshenine jaqyn ornalasqanyn túsindirdi.
Túrkistan oblysynyń ákimi Ómirzaq Shókeevtiń sózinshe, arystyqtar úılerine aptanyń sońynda orala alady.
