«AQJAI'YQ» telearnasynda tyń jańalyqtar kóp bolmaq - Asylanbek Ǵubashev
- Asylanbek Zınatuly, oblystyq telearna jańasha ataý alyp, tyń qadamdar jasap jatyr eken, endeshe, sol jańalyqtarmen bólisseńiz?
- Iá, «Qazaqstan» teleradıokorporatsııasynyń oblystyq medıaresýrstarynda jańa maýsym bastalyp otyr. Osyǵan oraı korporatsııada ulttyq jańǵyrýǵa saı keletin, bolashaqqa baǵyttalǵan evolıýtsııalyq ózgerister oryn aldy, rebrendıng júrgizildi.
Rebrendıng - basty maqsat emes. Korporatsııa basshylyǵynyń alǵa qoıǵan taýdaı talaby - teleradıo óniminiń mazmuny men pishinin jańǵyrtý, teleóndiriske jańa tehnologııalardy engizý arqyly jahandyq básekelestikke daıyn bolý. Al, jańa rebrendıng - Ulttyq medıaqurylymdaǵy sapaly vızýaldy ózgeristerdiń biri. Bizdiń arnanyń da ataýy «AQJAI'YQ» bolyp ózgerdi. Jaıyq ózeniniń Qazaqstan aýmaǵymen aǵyp ótetin eń uzyn bóligi Batys Qazaqstan oblysyna tıesili. «Urandy mekendi, qyrandy mekendi», maqtanyshqa aınalǵan Jaıyqty áserli jyrǵa, ádemi ánge qosamyz. Basqa jaqqa barǵanda da "Batystan keldik" degennen góri "Aqjaıyq óńirinen keldik" degendi táýir kóremiz. Sondyqtan oblys basshysymen kelise otyryp, arnany «Aqjaıyq» dep ataýdy usyndyq. Korporatsııa basshylyǵy bul usynymdy tolyq qoldady.
Jańa telemaýsymda segiz joba júzege asýda. Jalpy telemaýsymda baǵdarlamalardyń ózgerip otyrýy zańdylyq. Jańasha format kerek. Keı baǵdarlamalar óziniń josparlanǵan taqyrybyn aıaqtap, mindetin oryndap bolǵan soń jabylady. Olardyń ornyn basqalary basady. Kúni búgin bizdiń efır kestesinde 34 telehabar bar. Onyń 21-i aqparttyq saraptama, 16-sy tanymdyq-kópshilik, tórteýi tok-shoý. Arnada qyzmet jasaıtyn ár jýrnalıst jańa maýsymǵa jańa jobalary men usynystaryn engizdi. Biz sony qoldadyq.
Máselen, Elbasymyz N.Á.Nazarbaevtyń «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» maqalasyna oraı eldiń erteńin, ulttyń bolashaǵyn ıdeologııalyq mán-mazmunmen baıytatyn «Ósken óńir» baǵdarlamasy shilde aıynan bastap kórermenge jol tartty. «Aýylym altyn qazyq», «Týǵan jerge týyńdy tik» sekildi bólimderden quralǵan baǵdarlamada aýylda eńbek etip, qara jerge kindigi baılanǵan jandardyń ómir belesi men aýyldan shyqqan tulǵalardyń týǵan jerine degen súıispenshiligi jóninde aıtylady. Qysqasy, Tátti Maqsotqyzynyń telenovella formatyndaǵy baǵdarlamasy birligi jarasqan aýyldar, elge qamqorlyǵyn tanytyp júrgen azamattar týraly bolmaq. Qazirdiń ózinde jas mamandarǵa asarlatyp úı salyp bergen Shyńǵyrlaý aýdanyndaǵy Segizsaı aýyly týraly, qýanysh pen qaıǵyny bir otbasynyń adamdaryndaı birlesip kóterip alatyn Máshteksaı aýyly (Jańaqala aýdany) jaıly jaqsy habarlar túsirildi. Aldaǵy ýaqytta týǵan topyraǵyna kómek qolyn sozyp jatqan túlekter, kásipkerler, eljandy azamattar «Ósken óńirdiń» nazarynan tys qalmaı, turaqty keıipkerge aınalady degen úmittemiz. Memleket basshysy «Bolashaqqa baǵdar: rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamalyq maqalasynda «...olardy televızııalyq derekti týyndylardyń keıipkerlerine aınaldyrýymyz kerek» degen bolatyn.
Jańa jobamyzdyń biri - «Ór ólkeniń órnegi» degen beınebaıandar tsıkline qazirdiń ózinde tórt beınebaıan túsirip qoıdyq. Negizgi maqsatymyz - oblystaǵy Han ordasy, Eshkitaý, Toryatbas sııaqty kórikti jerlerin kópshilikke kórsetý, tanytý. Munaıdar Balmoldanyń «Mártebeli til» telejobasy týraly til mamandary men zııaly qaýym ókilderinen jyly pikir estip otyrmyz.
Odan bólek óńir jastarynyń usynysymen «Tanylmaǵan talant» atty jobany kórermenge jańasha daıyndaýdy josparlap otyrmyz. Elbasymyzdyń «Ult jospary - 100 naqty qadam» reformasyna sáıkes, aqparattyq saıasatty nasıhattaý sheńberinde «Máslıhat» telehabary efırge shyǵa bastady. Telehabarda aýdandyq, qalalyq, oblystyq máslıhat depýtattary memlekettik baǵdarlamalardyń júzege asýy jóninde málimet berip, halyqpen baılanysqa shyǵýda. Kórermender tarapynan saýal kóp. Osydan-aq halyqtyń bılik qurylymdarynyń jumysyna yqylasy erekshe ekendigin baıqadyq. Sondaı-aq, tikeleı efırge qoǵamdyq keńes músheleri de shaqyrylady.
Búgingi zamannyń suranysyna saı Gúljan Abaıqyzy «Oıtalqy» tok-shoýyn qolǵa aldy. Bul tok-shoý búginge deıin efırge shyǵyp kelgen "Zamansóz" habarynyń ornyn basatyn bolady. Baǵdarlamanyń burynǵydan basty ereksheligi - habarǵa mamandar men sarapshylardy shaqyrý arqyly taqyrypty kásibı deńgeıde talqylaımyz.
- «Teledıdar -tárbıe quraly» dep jatamyz. Osyǵan oraı jas býyn ókilderi súısinip, tamashalaıtyn qandaı baǵdarlamalarmen qýantpaqshysyzdar?
- Biz oblystyq ishki saıasat basqarmasy tarapynan zor qoldaýǵa ıe bolyp otyrmyz. Olardyń demeýimen «Erýdıt» atty zııatkerlik joba qolǵa alynbaq. Oblystyq bilim basqarmasynyń naqty kómegimen júzege asatyn joba mektep oqýshylaryn jan-jaqty jetildirip, tanymdyq-logıkalyq qabiletin ushtap, bilimge degen qushtarlyǵyn arttyrady degen nıettemiz. Sondyqtan jas órender zııatkerlik jobaǵa qatysýǵa qazirden daıyndala berse quba-qup. Qyrkúıekten efırge shyǵa bastaǵan baǵdarlama shákirtterdiń izdep júrip, qaraıtyn habarlarynyń birine aınalady degen senimdemiz. Baǵdarlamany jýrnalıst Nadejda Habıbollaqyzy júrgizedi. Joba jetekshisi - bas redaktor Gúlmıra Tileýbaeva. Oǵan qosa úsh jyldan beri efırden túspeı kele jatqan jas daryndardyń talantyn shyńdaýdy kózdegen «Boztorǵaı» baǵdarlamasy bıyl da jalǵasyn tabady. Arnada «Sotsıým» dıskýssııalyq pikir telealańy paıda boldy. Oksana Igilikova júrgizetin habarǵa qazirdiń ózinde yqylas artyp otyr.
- Tyń baǵdarlamalar týraly bildik. Endeshe, telearnanyń jańa qural-jabdyqtarmen qamtylý deńgeıi qanshalyqty zaman talabyna saı?
- Bul - óte mańyzdy másele. «Qazaqstan» RTRK AQ basqarma tóraǵasy Erlan Karın aımaqtyq fılıaldardyń tehnıkalyq damýyna erekshe ekpin qoıyp otyr. Mysaly, bizdiń kóp sharýamyzǵa qolbaılaý bolyp kelgen vırtýaldy stýdııa máselesi bolatyn. Bıyl basshylyqtyń qoldaýymen ınvestıtsııalyq josparymyzǵa "NewTek TriCaster" atty vırtýaldy stýdııany ornatýdy engizdik. Osy júıege negizdelgen úshinshi apparattyq-stýdııalyq keshendi iske qosýǵa jumystanyp jatyrmyz. Negizgi óndiris quraldaryn ornatqan soń rejısserler men jýrnalısterge shyǵarmashylyq múmkindikterin damytýǵa jaǵdaı týady degen nıettemiz. Arna "Synery" tehnologııalyq júıesin paıdalanady. Bıyl ony jańǵyrtsaq, tehnıkalyq jańǵyrýda jańa satyǵa kóteriledi.
- Kórermen suranysyna ıe bolǵan, reıtıngisi joǵary baǵdarlamalar týraly aıtyp ótseńiz?
- Tikeleı efırde ótetin "Kúnshýaq" baǵdarlamasyna (avtorlary Laýra Bekbolatova, Shárıpa Sadmanova) kórermenderdiń yqylasy erekshe. Óńirimizdegi jaqsy jańalyqtar, súıinshi habarlar osy baǵdarlama arqyly kórermenge taralady. Saǵat túski 12-de bastalatyn baǵdarlama jumys ýaqytynda efırge shyqqanymen, telefonǵa tynym bolmaıdy. Tipti Amerıka Qurama Shtatyndaǵy, Reseıdegi kórermenderimiz de habarlasyp jatady. Ataýynyń ózi shýaq syılaıtyn, pozıtıvti baǵdarlama bolǵandyqtan shyǵar, elden kóship ketken otandastarymyzdyń ózi osy habardy qaraıdy eken. Odan bólek "Ómirdiń ózi", "Boztorǵaı", "Arnaıy reportaj", "Pravda jıznı", «Otkrytaıa stýdııa» sekildi baǵdarlamalardyń da reıtıngisi ájeptáýir dep aıtýǵa bolady.
- Sońǵy saýal, «AQJAI'YQ» telearnasynyń aldaǵy maqsat-mindetteri qandaı?
- Jańa jobalardy qosqanda, arnadaǵy tól ónimniń úles salmaǵy 58 paıyzdan 60,1 paıyzǵa jetedi. Jańa jobalardyń jaryq kórýine oraı keıbir stýdııalardyń dekoratsııalary ózgeredi. Onyń syrtynda áleýmettik jelidegi telearna paraqshasyndaǵy dostarymyzdyń aı sanap emes, kún sanap kóbeıip kele jatqany bizdi qýantady. Olardyń synı kózqarasy, jandy pikirleri qashanda qundy. Aıtalyq, kúni boıy meniń telefonyma ár jastaǵy kórermender habarlasyp, arnanyń qaıbir ónimi týraly jeke kózqarastaryn bildiredi. Júrgizýshilerdiń sóz saptaýyna, ózin ustaýyna baǵa beredi. Sondyqtan belsendi kórermeni bar arnanyń bir orynda toqtap turýyna qaqysy joq. Muny arnanyń ár qyzmetkeri sezip, bilip otyr. Alda turǵan negizgi maqsatymyzdyń biri - arna saıtynyń tanymaldylyǵyn arttyrý. Osy baǵytta arnaıy mamandarmen birlesip, jańa jospar qurǵan jaıymyz bar. 
