«Apatqa ushqyshtar kináli me?» - BAQ-qa sholý
***
«Egemen Qazaqstan» gazetinde «Qazaq etnoaýyly Ombyda boı kóteredi» degen taqyryppen materıal berilgen. Omby jáne Novosibir oblystarynda turatyn qazaq qaýymy ókilderiniń Kerekýge sapary kezinde osyndaı ýaǵdalastyqqa qol jetti. Al bul joly pavlodarlyqtar syrtta júrgen aǵaıyndarymyzǵa kıiz úıler, ulttyq kıimder men dombyra, qobyz sııaqty mýzyka aspaptaryn, ana tilimizdegi ádebı-ǵylymı kitaptardy syılady. Qolda bar derekterge qaraǵanda, qazir Reseıde 1 mıllıonǵa jýyq qazaq turady. Jalpy, tarıhtan belgili babalarymyz Altaı ólkesin, Novosibir, Omby, Túmen oblystaryn ejelden, sonaý XVI ǵasyrdan meken etip kelgen.
Osy basylymnyń jazýynsha, Parlament Senatynyń depýtattary saılaýshylarmen dástúrli kezdesýleri úshin ústimizdegi jylǵy sáýirdiń 4-i men 14-i aralyǵynda elimizdiń aımaqtarynda bolady. Elimizdiń qalalaryndaǵy, aýyldaryndaǵy jáne shalǵaı eldi mekenderindegi ónerkásip, aýyl sharýashylyǵy jáne áleýmettik nysandardy aralaý josparlanyp otyr. Depýtattar jergilikti jerlerde qazaqstandyqtardy Parlamenttiń zań shyǵarý qyzmeti, Prezıdent N.Á.Nazarbaevtyń «Qazaqstan-2050» Strategııasy - qalyptasqan memlekettiń jańa saıası baǵyty» Joldaýyn iske asyrý turǵysyndaǵy jańa zańnamalyq bastamalar týraly habardar etedi. Jergilikti ózin ózi basqarý, ınfraqurylymdardy jetildirý, áleýmettik qamtamasyz etý, kásipkerlikti qoldaý, eńbekke tartý baǵdarlamasyn iske asyrý, qorshaǵan ortany qorǵaý salalaryndaǵy memlekettik saıasatty júzege asyrý máselelerine erekshe nazar aýdarylady.
***
«Aıqyn» basylymynda «Apatqa ushqyshtar kináli me?» atty maqala kópshilik nazaryna usynylyp otyr. Qazaqstandyq biraz áýe kompanııasy jumysyn toqtatady! Keshe Parlamentte osyndaı eleń etkizerlik málimdeme jasaldy. Osy kúni «Úkimet saǵaty» aıasynda qalaýlylar aldynda esep berý úshin kelgen Kólik jáne kommýnıkatsııa mınıstri Asqar Jumaǵalıev osyny Qazaqstannan «kókke kóz tikken» barlyq áýe kompanııalarynyń «kókesi» - IKAO talap etip otyrǵandyǵyn málim etti. Al depýtattar bolsa, buǵan óz talaptaryn ústemeledi: olar mınıstrdi barlyq áýe kemeleriniń ushýǵa jaramdylyǵyn tekserýdi kúsheıtýge mindettedi. Áıtpese, elimizde ushaqtar men tikushaqtardyń «ushatyn tabytqa» aınalý oqıǵalarynyń jıileýi parlamentarıılerdiń de júregin shaılyqtyryp otyr. Kólik jáne kommýnıkatsııa mınıstri osy oraıdaǵy sózin «avıatsııa salasynda ushý qaýipsizdigi máselesi oryn aldy» degen moıyndaýdan bastady. - 2008-2013 jyldar kezeńindegi sońǵy bes jylda Qazaqstanda 21 avıatsııalyq oqıǵa boldy, - dep habarlady mınıstr Asqar Qýanyshuly. - Bul oqıǵalardyń úsheýi - tehnıkanyń isten shyǵýymen, taǵy úsheýi - aýa raıy, qustar sııaqty syrtqy faktorlardyń ushaqtarǵa yqpal etýine baılanysty boldy. Biraq oqıǵalardyń negizgi sebebi - ushý qaýipsizdigi tehnıkasy erejelerin saqtamaý, ıaǵnı adamı faktor bolýda!
Osy basylymnyń jazýynsha, ótken jyly bizdiń Úkimet ádemi bir bastamany zańdastyrdy. Ol - energııa únemdeýdiń qaınar kózi retinde únemshil shamdardy ǵana konveıerlik óndiristen shyǵarý. «Qup» dedik. Únemshil shamdar shyǵa bastady. Halyq olardy qymbattyǵyna qaramaı satyp aldy. Jasyratyn nesi bar, energııa únemdeldi, ári úı bólmeleri burynǵydan jaryǵyraq jaǵdaıǵa aýysty. Qysqasy, bári durys, bári kóńilden shyǵady. Qazir mynadaı oı keledi: osy elektr energııasyn únemdeıtin shamdardy paıdalaný tek halyqqa qatysty is pe? Bul suraqtyń týýyna ózimiz kúnde kórip, kóz ábden úırengen jaǵdaı sebep boldy. Qalalarymyzdyń barlyǵynda derlik kósheler bıik baǵannyń basyna ornatylǵan shamdarmen jaryq bolyp tur. Bul keshegi kelmeske ketken Keńes zamanynan qalǵan ıgi mura. Endi sol ıgi mura zamanǵa saı únemshildik talabymen baıytylsa qandaı jaqsy. Qalaı degenmen de kósheni jaryq qylǵan durys, biraq osy memleket qaltasynan ketip jatqan shyǵyn ekeni de aqıqat. Eger álgi baǵanalar basyndaǵy shamdar únemshil sońǵy úlgidegi shamdarmen almastyrylsa, nur ústine nur emes pe?! Óıtkeni bos shyǵyn azaıady ǵoı. Bul jaıyn tolyq bilgińiz kelse, gazettegi «Memleket nege únemdemeıdi?» degen maqalany oqyp shyǵyńyz.
***
«Astana aqshamy» basylymynda «Qoǵamdyq kólikke júrgizýshi jetispeıdi» degen maqala berilgen. Astanada 80-ge jýyq avtobýs bos qańtarylyp tur. Óıtkeni qaladaǵy avtobýs parkterine 300-deı júrgizýshi jetispeıdi.
