Ana súti – bala densaýlyǵynyń negizi

Ana súti sábıdiń alǵashqy 2 jyl ómirinde teńdesi joq taǵam bolyp tabylady. Ana súti ǵana sábıdiń tolyqqandy fızıkalyq ósýin, aqyl-oıynyń qalyptasýyn, psıhologııalyq damýyn qamtamasyz ete alady. Sondaı-aq, onyń quramynda balanyń ósip-damýyna qajetti qorektik zattar tolyq, úılesimdi qatynasta bolady.

Anasynyń tamaqtanýy durys bolǵan jaǵdaıda emshek sútiniń quramyndaǵy aqýyzdar, maılar, kómirsýlar, dárýmender men mıneraldyq zattekter náresteniń qajettiligine qaraı beıimdelip, jas mólsherine baılanysty ózgerip otyrady. As qorytý fermentteriniń tolyq jetilmeýine baılanysty náreste basqa taǵam túrlerin áli qoryta almaıdy. Sondyqtan, ana súti qorytý, sińirý, almasý protsesiniń ereksheligine saı qajetti fermenttermen qamtamasyz etedi. Odan basqa, ýyz ben ana súti dúnıege kelgen balanyń jańa tirshilik jaǵdaılaryna tez beıimdelýine áser etedi.

Bosanǵannan keıingi alǵashqy 2-3 táýlikte áıelde ýyz túziledi. Ýyzǵa jarymaǵan bala dep kimdi aıtady? Tek qana jıi aýyratyn, salmaǵy tómen balalardy ǵana emes, sonymen qatar álsiz, áljýaz, ózine senimsiz balalardy da osylaı aıtyp jatady. Onyń ózindik úlken máni jáne sebebi bar. Ýyzben sábıdi toıdyryp emizý, dúnıege kelgen boıda anasynyń keýdesine salý, ony emirenip emizý – balanyń bolashaǵyna, ıaǵnı densaýlyǵynyń myqty bolýyna, anasymen arasyndaǵy psıhologııalyq-emotsıonaldyq baılanystyń qalyptasýyna, shymyr, erkin ósýine ońtaıly yqpal etedi. Shaqalaqtyń alǵashqy ımmýnızatsııasy ýyzdy emýden bastalady, ol quramyndaǵy belsendi antıdenelerdiń jáne basqa da paıdaly zattardyń esebinen júzege asyrady. Ýyzdy toıyp emgen balalar embegen nemese az emgen balalarǵa qaraǵanda sırek, jeńil túrde aýyrady.

Ana sútiniń quramy bakterııalarǵa, juqpaly aýrýlarǵa qarsy, ımmýndyq, jasýshalyq, fermenttik qorǵaýshy faktorlar keshenin quraıdy jáne kóptegen aýrýlardan saqtaıdy. Mysaly, tek ana sútimen qorektenetin sábıler qospalarmen tamaqtanatyn balalarǵa qaraǵanda dıareıamen 3-4 ese, pnevmonııamen 17 ese, sozylmaly bronhıtpen 2 ese, rahıt jáne anemııamen birneshe ese az aýyrady. Ana sútin emgen sábıler semizdikke, dıabetke, gıperholesterınemııaǵa, asqazan-ishek joldarynyń aýrýlaryna, qaterli isikterge, qulaqtyń, tistiń, qyzyl ıektiń qabynýyna jáne respıratorly-vırýstyq aýrýlarǵa sırek shaldyǵady. Emshekti uzaq emgen balalarda psıhomotorlyq, áleýmettik, emotsıonaldyq damý áldeqaıda jaqsy júredi.

Qoryta kele, sábı úshin ana súti – myń bir dertke daýa jáne densaýlyǵynyń negizgi kepili ekenin bolashaq analar umytpaǵany jón.

M. Qaınarbaeva