Almatynyń shetki aýdanynda aýyz sý máselesi qalaı sheshiledi
Almaty – shetsiz qala. Osy tujyrymdamaǵa sáıkek, jergilikti bılik megapolıstiń syrtynda ornalasqan yqsham aýdandarǵa basymdyq berip otyr. Ásirese, qalaǵa keıinnen qosylǵan aýmaqty taza aýyz sýmen qamtamasyz etý ózektiligin joıǵan emes.
Megapolısti sýmen jabdyqtaýdyń tehnologııalyq tizbegine sý qubyryn qosý jumystary qatar aıaqtalýda. Dıametri 400 mm jáne uzyndyǵy 3,4 km taza sý rezervýarlary men kaskadty sorǵy stantsııasy bar sý qubyry «Aqjar» shaǵyn aýdanynyń jelilerin qalanyń jerasty sý qoımalaryna qosatyn bolady.
Nysan jobalyq qýattyna jetken soń 22 myńnan astam turǵyny bar «Aqjar» shaǵyn aýdanynyń 4 myńǵa jýyq úıi aýyz sýmen qamtamasyz etiledi.
«Aqjar» shaǵyn aýdanynyń sýmen jabdyqtaý jáne káriz júıesin damytý jobasyn iske asyrýdy aıaqtaý barysynda munda 28,8 km jeli salý kózdelgen. Naýryzbaı aýdanynda barlyǵy 130 km sý qubyry jáne 65 km káriz jelileri salyndy.
2023 jyldyń sońyna deıin Qarǵaly ózeninde jańa súzgi stantsııasynyń qurylysy aıaqtalady. Al 2025 jylǵa deıin Aqsaı ózeninde osyndaı súzgi stantsııasynyń qurylysyn aıaqtaý josparlanýda.
Munyń bári Naýryzbaı aýdanynyń 150 myń turǵynyn turaqty sýmen qamtamasyz etýge múmkindik beredi.
Aıta keterligi, «Aqjarda» aýyz sý problemasy 2014 jyly Naýryzbaı aýdanynyń megapolıstiń quramyna kirgenge deıin bolǵan. «Aqjardaǵy» sý jyl saıyn sáýirden qazanǵa deıin bolmaı qalady, al eger paıda bolǵannyń ózinde jergilikti turǵyndardyń shaǵymdary boıynsha laı jáne las.
Eldi meken turǵyndary bóshkelerge sý jınap, ony únemdeýdi úırendi, biraq ol turmystyq qajettilikterge jetpeıtin edi.
Ystyq kezeńde balalar men zeınetkerler sý tapshylyǵynan qatty zardap shegedi dep shaǵymdanady jergilikti turǵyndar.
«Biz otbasymyzben «Aqjarda» 2002 jyldan beri turamyz. Ártúrli sebeptermen 20 jyldan astam ýaqyt aýyz sý máselesi sheshimin tappaı keldi. Kóktem, jaz aılarynda sý bolmaıtyn. Bıyl osy qordalanǵan máselesi sheshildi. Biz óte qýanyshtymyz. Bárine rahmet aıtamyz. Buǵan deıin ózimiz sýdy tasyp júrdik»,- deıdi aýdan turǵyny Ábish Sultanov.
Taǵy bir turǵyn Baqytgúl Darmeshova «Aqjar» shaǵyn aýdanynda 30 jyl turady. Onyń aıtýynsha, osy jyldar ishinde sýdyń shektelýi sáýirden qazanǵa deıin sozylady.
«Almaty sý» MMK resmı ókili Serik Shákirovtyń sózinshe, ákimshilik tarapynan sońǵy tórt jylda kóp jumystar atqaryldy.
«Ákimshilik tarapynan sońǵy tórt jylda kóp jumystar jasalyp jatyr, Sonyń ishinde sý jáne káriz qubyrlary salyndy. Buǵan deıin jaz mezgilinde baý - baqshany sýǵarýda sý tapshylyǵy boldy. Osy máseleni sheshý úshin 2022 jyly úlken súzgi stantsııanyń qurylysy bastaldy 2025 jyly qosylady. Odan bólek, úlken ınjenerlik nysan salyndy. Qalamen baılanystyratyn sý qubyry tóseldi. Sondaı-aq bes unǵyma iske qosyldy. Eki sý qoımasy jáne sorǵy stantsııasy paıdalanýǵa berildi. Tórt myń úı ıaǵnı 28 halqy bar Aqjardyń osy bóligi tolyq sýmen qamtamasyz etiletin bolady»,- deıdi ol.
Naýryzbaı aýdanynyń ákimi Názıra Toǵyzbaeva qazir aýdan halqynyń 30 paıyzy ortalyq sýmen qamtamasyz etilgen jetkizdi.
«Qazirgi ýaqytta aýdan halqynyń 30%-y ortalyq sýmen qamtamasyz etilgen (Qalqaman jáne Altyn-Alash shaǵyn aýdan – 100%). Qaraǵaıly, Aqjar, Taýsamaly, Tastybulaq, Shuǵyla, Taýjoly sııaqty shaǵyn aýdandarynda jazǵy kezeńde sýmen jabdyqtaýda shekteý problemalary bar. Bul másele jyl saıyn sáýirden qazanǵa deıin ótkir turady. Máselen, qazirgi ýaqytta kaskadty ádispen sý berýdiń iske qosý-retteý protsesi júrgizilýde. Turǵyn úılerdi salynǵan sý qubyryna segmenttik qosýmen qatar, ony megapolısti sýmen jabdyqtaýdyń tehnologııalyq tizbegine qosý jumystary aıaqtalýda, - dedi ákim.
Buǵan deıin Memleket basshysy Almatynyń 30 myńǵa jýyq turǵyny sýdy tasyp ishetinin aıtyp, ákimdikke 3 jyldyń ishinde barlyq turǵyndarǵa ortalyqtan sý berýdi tapsyrǵan bolatyn.
«Aldaǵy 2 jylda Qarǵaly, Aqsaı ózenderinen sý alatyn 2 iri qurylǵyny iske qosý kerek. Naýryzbaı jáne Alataý aýdandarynda sý jınaıtyn jańa ortalyqtar salý qajet. Bul sharalardyń arqasynda 150 myń adamǵa sý beriledi. «Ermensaı» jáne «Barlyq» ózenderinen sý tartý júıesin de iske qosý mańyzdy. Sý – tirshilik kózi. Turǵyndardyń ómir sapasy tikeleı sýǵa táýeldi. Sondyqtan sýmen qamtamasyz etetin jańa jeli salý, jańǵyrtý jumysyn basty nazarda ustaý kerek», – dedi Prezıdent.
