Almatylyq jas jigit kitaphana jumysynyń biryńǵaı júıesin oılap tapty
-Muqataı Maratuly QAZAQ MURA-kitaphanalyq jumysty avtomattandyrý júıesin bilýimshe, siz qurdynyz. Búginde joba ınvestorlar tarapynan 20 mln dollarǵa baǵalanǵany ras pa?
- Men ózim IT-mamanymyn. Stýdenttik kezden saıt jasaý, mobıldi qosymshalardy ázirleýmen aınalysamyn. Bala kezden kitap oqýǵa qumarmyn. Alaıda mektep kezinen oqyǵym kelgen kitaptardyń ózimizdiń kitaphanalarda qoljetimdi bola bermeıtin, olar elektrondy nusqada bolsa degen oı jyldar boıy meni mazalady. Osy suraqtyń jaýabyn tabýǵa biraz izdendim desem bolady. Basty problemany aıta ketsem, elimizde áli kitaphanalardyń júıesiniń biregeı stardarty joq. Men bul jobany qolǵa almas buryn ony kommertsıalyq maqsattan buryn, áleýmettik joba dep qarastyrdym. Sebebi jas maman retinde elimizdiń bilim salasynyń órkendeýine, balalardyń zamanaýı talaptarǵa negizdele ońtaıly sheshimdermen bilim alýyna ózimniń úlesimdi qosqym keldi. Bul jobany men jeke DIP KZ JShS kompanııasymen birlesip jasadym. Búginde júıe óz jumysyn bastap ta ketti. Investorlar tarapynan da joba qomaqty qarjyǵa baǵalanǵany da shyn. Búginde platforma bizdiń elmen qatar Ózbekstan jáne Reseı elderinde engizilip jatyr.
- QAZAQMURA júıesiniń basty ereksheligi nede?
- Bul kitaphana jumysyn negizge ala otyryp, jalpy bilim salasynda mýltı sheshim jasaýymyz bolyp otyr. ıAǵnı kitaphanashy ǵana emes, oqyrmandar, baspalar men bilim basqarmasy júıege qosyla alady. Sonyń arqasynda júıe barlyq mektepterden shynaıy aqparattar jınaı otyryp, Qazaqstan boıynsha qysqasha derekterdiń jıynyn usyna alady. Bul aqparat óz aldy keıin sheshim qabyldaý barysynda úlken ról oınaıtyn bolady. Qysqasha aıtatyn bolsaq, kitaphana salasyn tsıfrlandyrý búgingi bilim berýdegi jańa negizgi baǵyt dep aıtýǵa bolady. Basqa erekshelikterin aıtatyn bolsaq, júıeni ártúrli deńgeıdegi jáne fılıaldardaǵy kitaphanalarda paıdalanýǵa arnalǵan. Kitaphana aqparatyna negizdelgen qujat aınalymy júıesin paıdalanýǵa jáne kitaphana qoryn basqarýǵa múmkindik beredi.
-Buryn sondy mundaı tsıfrlandyrylǵan júıe elimizde boldy ma?
-Kitaphana jumysyna baılanysty lokaldy baǵdarlamalar ǵana boldy, kóbinde olar Qazaqstan boıynsha, Reseı nemese Qyrǵyzstanda jasalǵan baǵdarlama qoldanyldy jáne aıtarlyqtaı qymbat bolǵan. Bizdiń jasap jatqan júıe tolyq otandyq jáne baǵasy jaǵynan qoljetimdi. Eń bastysy, qoljetimdi aqshaǵa lokaldy emes, tolyq WEB kez- kelgen noýtbýk, kompıýter kire alady, jumys jeńil bolý úshin ios pen android úshin qosymsha jasadyq. Kitaphanadan bólek, búkil mektep pen bilim qurylymyn qamtamasyz etetin júıe ázirledik. Qysqasha aıtatyn bolsam, bizdiń maqsatymyz- kitaphana salasyndaǵy naryqta kitaphana júıesin jańa deńgeıge kóterý.
Bolashaqta bizdiń elimizdiń kitaphanalarynyń jumysyn júıeli túrde jolǵa qoıý úshin, áli de biraz eńbektený kerek. Bul tek bastama. Birlesken jumys elimizde elektrondyq kitaptar men elektrondyq kitaphanalar naryǵyn damytýǵa múmkindik beredi dep úmittenemin.
- Kitaphana jumysyn bir arnaǵa toǵystyrý qanshalyqty tıimdi dep oılaısyz? QAZAQMURA júıesi kitaphana jumysyna qalaı áser etpek?
-Qazirgi ýaqytta respýblıka boıynsha barlyq kitaphanashylar jýrnaldardy, aktilerdi, tizimderdi, túrli úlgidegi qujattardy toltyrýda. Biz barlyq qaǵaz jumystaryn alyp tastaımyz, qujattar júıede jınalǵan aqparat boıynsha qalyptasady, bolashaqta olardy júktep alýǵa jáne basyp shyǵarýǵa bolady. ıAǵnı, kitaphanashylardyń ózderi ýaqyttaryn únemdeıdi, sonymen qatar toltyrylǵan qujattar tolǵan arhıvterdi de umytýǵa bolady.
Atalǵan júıe, ıaǵnı kitaphanashylarǵa jáne olarmen árekettesetinderge: oqyrmandarǵa, muǵalimderge, mınıstrlikter men bilim basqarmalaryna arnalǵan biryńǵaı aqparattyq bazany iske qosý, monıtorıng, baǵalaý, birtutas jumys formatyn qurý jáne óńirler sheginde reıtıng júrgizýge múmkindik beredi. Bolashaqta kitaphana úshin bul jańartý men ózgerister engizýge jol ashady.
-Búginde platforma bazasynda qansha kitap (derekqor kólemi) tirkelgen?
-Qazirgi tańda bıblıografııalyq jazbalar sany 10000-ǵa jýyq, onyń ishinde 600 oqýlyqtar, al elektrondyq kitaptardyń 150 danasy bar.
-Platformany júze asyrý kezinde qandaı da bir qıyndyqtar týyndady ma?
-Basty qıyndyq kitaphanashylardy daıyndaý boldy, óıtkeni kópshiligi lokaldy sheshimge ábden úırenip qalǵan.
-Júıeni iske asyrý barysynda qandaı resýrstar paıdalandyńyzdar?
- Bir jyl boıy kitaphana salasyn ózimiz zerttedik, alaıda júıeni ázirleý kezinde bizge respýblıkalyq ǵylymı-pedagogıkalyq kitaphanasynyń kitaphanashylary kóp kómektesti. Bizge kitaphanalar qalaı jáne qandaı qujattarmen jumys isteıtinin basynan aıaǵyna deıin kórsetip túsindirdi.
- Bolashaqta bul júıeniń aıaq alysy qalaı bolmaq?
- Bul týraly aıtýǵa áli erte, qazirshe alǵa qoıǵan maqsattar men mindetter bar. Soǵan oraı biz kóptegen basqa ıntegratsııalyq múmkindikterdi qosqymyz keledi. Degenmen, bári bizdiń tutynýshylarymyzǵa jáne olardyń pikirlerine baılanysty.
- Oqýshylar, kitaphanashylar men jalpy óskeleń urpaq úshin basty paıdasyn atap óte alasyz ba?
- Eger paıdasy men múmkindikterin taldasaq olar kóp, biraq negizgisin aıtatyn bolsaq: Bul júıede az degende bir jyl jumys istelse, jınalǵan aqparatty taldaý negizinde el kitaphanasyn odan ári damytýdyń perspektıvalyq jáne strategııalyq baǵyttaryn, mıssııasyn, maqsattary men mindetterin anyqtaý múmkindigi beriledi. Sebebi qandaı kitaptar shynymen qajat, suranys kóp jáne qandaı kitaptarǵa esh negizsiz aqsha bólinip, kitaphanalarda turǵanyn bile alady.
Sonymen qatar eń bastysy oqýlyqtar men kórkem ádebıet úshin alǵashqy oqý qosymshasy bolady. Málimetter bazasynyń bir jerde bolatyny bolashaq urpaq úshin óte yńǵaıly áli búginde suranysta.
- Bul júıeniń mobıldi qosymshasy jaıly aıtyp ketseńiz?
- QAZAQMURA júıesi arqyly, kitaphanany avtomattandyryp qana qoımaı, sonymen qatar oqyrmandar úshin, OQU qosymshasyn usynyp jatyrmyz. OQU- oqyrmandarǵa arnalǵan. Ol mektep qoryna qol jetkizýge (yńǵaıly fıltratsııa), QR ıdentıfıkatory (QR kody paıdalanýshylar tiziliminiń ishki derekqorymen baılanysty jáne kitaphanashylarǵa paıdalanýshyny birneshe sekýnd ishinde tabýǵa, qordaǵy kitaptarǵa ótinimder tastaýǵa, kitaphana kartasyn basqarýǵa (kitapty berý jáne qaıtarý tarıhy jáne berý merzimi), elektrondy kitaptarǵa qol jetkizýge múmkindik beredi.
Oqyrmandar úshin OQU- bul barlyq aqparat bar kómekshi jáne anyqtamalyq, al kitaphanashylar úshin oqyrmandarmen ózara árekettesýdi jeńildetedi.
-Suqbatyńyzǵa raqmet!
