Almatyda tehnogendik sıpatta qaýipti 180 aımaq bar
ALMATY. KAZINFORM – Almatyda jer silkinisi, sý tasqyny, sel júrý jáne laı, qar kóshkini sııaqty túrli tabıǵı jáne tehnogendik qaýip tónip tur.
Kóshkin qandaı: onyń qaýip men saldary
Almaty Tótenshe jaǵdaılar departamenti basshysynyń orynbasary Rahman Kárimjannyń aıtýynsha, Almaty óziniń geografııalyq jaǵdaıyna baılanysty tabıǵı jáne tehnogendik sıpattaǵy tótenshe jaǵdaılardyń ártúrli túrine ushyraıdy.Degenmen, geologııalyq qubylystarǵa eń osal taýly jáne taý bókterindegi aımaqtarǵa erekshe nazar aýdarý kerek.
— Tájirıbe kórsetkendeı, kóshkinder maýsymdyq qubylystarǵa qaramastan júredi.Olardyń paıda bolýyna jaýyn-shashynnyń kóp mólsheriniń túsýi nátıjesinde qalyptasqan betkeı aǵysy men sel aǵyny, retsiz salynǵan qurylys, aǵashtardyń kesilýi, topyraqtyń ylǵaldanýy sııaqty antropogendik faktorlar áser etedi. Jaýyn sýyna arnalǵan kanalızatsııanyń bolmaýy jáne sýmen jabdyqtaý jelilerindegi apattyq jaǵdaılar, - dedi ol.
Sońǵy birneshe onjyldyqta Almaty mańyndaǵy Іle Alataýdyń etegi túgel derlik saıajaı jáne kottedj qurylysy úshin qarqyndy ıgerildi. Tik betkeılerde turǵyn úılermen ıntensıvti sýarý tásilin qoldanatyn baý-baqsha sharýashylyǵy jetip artylady.
Qabyldanǵan sharalar
Qutqarýshy kóshkin qaýpin azaıtý jumystary turaqty túrde júrgizilip jatqanyn jetkizdi. 2016-2023 jyldar aralyǵynda 18 qaýipti ýchaskede júrgizilgen nyǵaıtý jumystarynyń arqasynda bul aýmaqtardaǵy kóshkin qaýpin tolyǵymen joıýǵa múmkindik týdy.
— Departament 2024 jyly «Qazseldenqorǵaý» memlekettik mekemesi jáne aýdan ákimdikteriniń mamandarymen birlesip, qalanyń kóshkin qaýpi bar aımaqtaryna komıssııalyq barlaý jumystaryn júrgizdi. Nátıjesinde kóshkin júrý qaýpi bar 180 aýmaq anyqtaldy, - dep atap ótti spıker.
Sondyqtan 2025-2027 jyldar aralyǵynda kóshkin qaýpi kartasyn qurastyra otyryp, atalǵan aýmaqtardy kezeń kezeńimen pasporttaý josparda.
— Sonymen birge, qaýiptiligi joǵary 14 ýchaskede qajetti kúsheıtý jumystary, sonyń ishinde nóser aǵyndaryn ornatý jumystary bastaldy, - dep qosty ol.
Olımpıskıı kóshesindegi kóshkin
Almatydaǵy Olımpıskıı kóshesinde bolǵan laı kóshkininiń zardaptaryn joıý jumystary júrgizildi. Eń aldymen,eńistik aýmaǵy qoqystan tazartyldy, temirbeton jáne gabıon qurylǵylary ornatyldy, betkeılerdi nyǵaıtý úshin keregeli-torly júıe tartyldy.Budan bólek, drenajdyq qubyrlar, aryq júıesi men qudyqtar ornatylady. Qaýipti aımaqtarda turatyn turǵyndarǵa únparaqtar men habarlamalar taratylyp, júıeli túrde túsindirý jumystary júrgizilip otyrady.
Taýdaǵy qurylystarǵa tyıym salý
Sheneýnikterdiń aıtýynsha, kóshkin qaýpine baılanysty tótenshe jaǵdaılardyń aldyn alý jumystary uzaq merzimdi sıpatqa ıe. Osyǵan baılanysty zańnamalyq aktilerge taýly aımaqtarda, onyń ishinde 15 gradýstan asatyn betkeılerde jáne odan joǵary ýchaskelerde qurylys júrgizýge tyıym salý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý pysyqtalyp jatyr.
Sondaı-aq yqtımal kóshkin protsesterin boljaý maqsatynda kóshkin qaýpin baqylaýdyń avtomattandyrylǵan júıesin engizý máselesi qaralyp jatyr. Bul qaýipti aımaqtardaǵy ózgeristerdi qadaǵalaýǵa jáne kóshkindi boljaýǵa múmkindik beredi.
Byltyr QR TJM «Qazseldenqorǵaý» MM Almaty qalalyq fılıaly, shaharda 145 qaýipti aýmaq baryn málimdegen edi.
Sel tasqyny qaýpi boıynsha Almaty qalasy mańynda 51 morenalyq kól bar, onyń ishinde14 kól óte qaýipti sanalady.
Jyl saıyn qala aýmaǵynda «Qazseldenqorǵaý» MM Almaty qalalyq fılıaly asa qaýipti kólderdi bosatý boıynsha aldyn alý jumystaryn júrgizedi.
Eske salaıyq, byltyr 8 aqpan kúni Medeý aýdanynyń «Taý samaly» shaǵyn aýdanyndaǵy Olımpıskıı kóshesi boıynda tehnogendik sıpattaǵy topyraqtyń laılanýy saldarynan laı kóshkini boldy.
Keıin qıraǵan úı astynda qalǵan 3 adamnyń denesi tabyldy.