Almatyda 2 turǵyn botýlızmge shaldyqty
ALMATY. KAZINFORM — Botýlızm - ortalyq júıke júıesiniń aýyr zaqymdanýymen ótetin botýlızm bakterııalarynyń toksındermen ýlanýy. Aýrý botýlızm taıaqshasymen jáne onyń Clostridium botulini toksınimen lastanǵan taǵamdardy tutynǵannan keıin damıdy. Bul týraly Kazinform tilshisine Gaýhar Qatkenova Almaty qalasynyń sanıtarııalyq-epıdemıologııalyq baqylaý departamenti basshysynyń orynbasary aıtty.
Mamanyń sózinshe, aýrý qozdyrǵyshy – anaerob, ıaǵnı ottegi joq ortada jaqsy damıdy. Onyń toksınderi eń kúshti tabıǵı ý. Botýlızmniń qozdyrǵyshy lastanǵan topyraqta jáne kólder men teńizderdiń laılarynda ómir súredi, sol jerden janýarlar men balyqtardyń aǵzasyna enip, onyń ishekterinde ómir súrýge qolaıly jaǵdaılardy tabady.
«Almaty qalasynda osy jyldyń 1 jartyjyldyǵynda botýlızmniń 2 jaǵdaıy tirkeldi, abroı bolǵanda, onyń ishinde ólim-jitim jaǵdaıy joq. Aýrýǵa – konservilengen baıaly salaty men úıde daıyndalǵan marınadtalǵan qııar boldy»,- dep túsindirdi dáriger.
Sonymen qatar, ol aýrýdyń ınkýbatsııalyq kezeńi birneshe saǵattan birneshe kúnge deıin sozylýy múmkin ekenin jetkizdi. Kóptegen jiti juqpaly dertke qaraǵanda botýlızmde dene qyzýy kóterilmeıdi.
«Botýlızmge kúdikti naýqastardy aýyr asqynýlardyń aldyn alý úshin dereý aýrýhanaǵa jatqyzý qajet. Botýlızm kezinde aýrý belgileri tez damyp, tipti aýrýdyń alǵashqy táýliginde ólip ketýi múmkin. Eger otbasy músheleriniń biri aýyryp qalsa, onymen birdeı taǵammen tamaqtanǵandardyń bári profılaktıkalyq sarysýdy engizý jáne 10 táýlik dárigerlik baqylaýdy qajet etedi»,- dep túsindirdi Gaýhar Qatkenova.
Úı jaǵdaıynda botýlızmniń aldyn alý úshin sanıtarııalyq dáriger kelesi erejelerdi saqtaýdy usynady:
- úıde daıyndalǵan konservilerdi qoldan, stıhııalyq bazarlarda, belgisiz saıttarda (onlaın dúkenderde) satyp almańyz. Úıde jasalǵan ónimder qaýipti bolýy múmkin!
- jemister, jıdekter men sańyraýqulaqtar jer bólshekterinen jaqsy jýylýy kerek;
- uzaq ýaqyt boıy saqtalǵan, búlingen kókónisterdi, jemisterdi, jıdekter men sańyraýqulaqtardy konservileýge bolmaıdy;
- sańyraýqulaqtardy saqtaýdyń eń jaqsy ádisi-tuzdaý jáne keptirý;
- úı jaǵdaıynda daıyndalǵan konservilerdi 3-6℃ temperatýrada saqtaý kerek;
- konservilerdi jemes buryn olardy 20-25 mınýt qaınatqan durys (osy ýaqyt ishinde botýlızm toksıni ydyraıdy). Taǵamdy jáne kez kelgen konservilerdi tutyný aldynda tamaq ónimderin jáne kez kelgen konservilerdi qaınatý, qýyrý-botýlızmniń, basqa ishek aýrýlary men tamaqtan ýlanýdyń aldyn alýdyń negizgi sharasy;
- túri eskirgen jáne túbinde tunbasy bar qampaıǵan bankalardy tamaqqa qoldanýǵa bolmaıdy.
