Almaty ne Óskemende turǵym keledi — Neo Nomad vızasynyń alǵashqy ıesimen suhbat
ALMATY. KAZINFORM — Zamanaýı kóshpendilerge arnalǵan qazaqstandyq Neo Nomad vızasynyń alǵashqy ıegeri ulybrıtanııalyq Sertach Iener Kazinform tilshisi suhbattasty.
— Sertach myrza, ózińiz týraly aıtyp ótseńiz? Neo Nomad vızasy týraly qaıdan bildińiz?
— Sońǵy 35 jylda kóp memleketterde turyp kórdim. Onyń ishinde Sıngapýr men Ulybrıtanııadan bastap BAÁ, Túrkııa jáne basqa da elder bar. Ózim energetıka salasynda jumys isteımin. Búgingi deıin energııa óndirisi, munaı-hımııa, munaı, gaz, munaı óńdeý zaýyttarynda qyzmet atqaryp, ómir boıy energetıkalyq jobalardy qarjylandyrý, ázirleý jáne basqarýmen aınalysyp kelemin.
Al Neo Nomad vızasyna kelsek, onyń alǵashqy ıegeri bolǵanyma qýanyshtymyn jáne meniń jolym boldy dep oılaımyn. Jalpy bul vıza týraly Birikken Arab Ámirlikterindegi qazaqstandyq dıplomattardan estidim. Olar adamdarmen óte jaqsy baılanys ornatady. Bul dál men izdegen múmkindik edi. Sondyqtan estigen sátte birden qujat jınap, ony tapsyryp, vıza aldym.
— Neo Nomad vızasyn alýyńyzǵa ne sebep boldy? Nelikten Qazaqstanǵa kelip ómir súrgińiz keledi?
— Birinshi ret Qazaqstanǵa 2000 jyly, ıaǵnı 25 jyl buryn keldim. Alǵashqy saparymnan-aq bul elge ǵashyq boldym. Álemniń 100-den astam eline saıahattap, 10-nan astam memlekette turyp kórdim. Onyń ishinde Qazaqstan men úshin eń qolaıly meken boldy. Bul — júzi jyly, ashyq-jarqyn adamdar turatyn úlken memleket. Munda turǵyndar eki tilde erkin sóıleıdi. Kóptegen mádenıet toǵysqan jer. Qazaq tili — meniń súıikti tilim, ómirimdi osynda ótkizý úshin qazaq tilin jaqsy bilem degen oıdamyn. Al orys tilinde sóıleıtin adamdarmen oryssha sóılese alamyn. Sondaı-aq munda bir ǵasyrdan astam ýaqyt ómir súrip jatqan túrikter de bar. Sondyqtan Qazaqstan men úshin óz úıimdeı jaqyn. Odan bólek sulý tabıǵat, saıabaqtar, klımat, qala ómiri sekildi sebepter kóp. Sol úshin men bul múmkindikti tez paıdalandym.
— Qazaqstanǵa kóship kelýdi qashanǵa josparlap otyrsyz? Elimizdiń qaı qalasynda turǵyńyz keledi?
— Qazaqstanda jıi bolamyn, vızanyń aty aıtyp turǵandaı nomad, ıaǵnı kóshpendimin. Meniń ártúrli elderde úıim bar, onyń biri — Birikken Arab Ámirlikteriniń Abý-Dabı qalasynda, taǵy biri — Túrkııada jáne bireýi — Ulybrıtanııada. Qazir Qazaqstannyń qaı qalasyna qonys tepkenim durys bolaryn oılanyp júrmin. Almaty — oıymdaǵy qalalardyń biri, ómir súrýge keremet shahar. Kelesi qala — Óskemen. Ol Altaı ólkesindegi teńdesi joq tabıǵaty bar meken deýge bolady. Ázirge osy eki qalanyń biri dep otyrmyn. Astana da jaqsy qala, jıi baryp turamyn. Biraq eldiń aıtýynsha, elordanyń qysy óte sýyq. Degenmen, osy 3 qaladan basqa Qazaqstannyń basqa da óńirlerinde ýaqyt ótkizgim keledi. Ásirese, Shymkent pen Túrkistandy aıtýǵa bolady. Jaqyn ýaqytta Túrkistan qalasyna erekshe mártebe berildi, bul men úshin de óte mańyzdy jańalyq. Sebebi Túrkistan — búkil túrki áleminiń ári Orta Azııanyń astanasy. Sondyqtan bul qalada biraz bolamyn. Jalpy kóshpendi bolýdyń bir artyqshylyǵy, mindetti túrde bir jerdi tańdaýdyń qajeti joq, ári qaraı da saıahattap júrýge bolady.
— Qazaqstanda turyp, osy jerde jumys isteıtinińizdi bilgende jumys berýshi kompanııanyń pikiri qandaı boldy?
— Qazaqstan týraly jańalyqtar ózge memleketterde jaqsy qabyldanady, óıtkeni bul eldiń eshkimmen qaqtyǵysy joq. Qazaqstannyń naǵyz kúshi — dıplomatııa men dostyq qarym-qatynasta. Munda saýatty adamdar ómir súredi. Sondyqtan mundaı jańalyqtardy jumys berýshiler, kompanııalar jáne qarapaıym adamdar óte jaqsy qabyldaıdy. Buryn áýe reısteriniń az bolýyna, ınternettiń jyldamdyǵyna baılanysty keıbireýlerde qorqynysh bolýy múmkin edi. Biraq qazir ınfraqurylym damyp, bul máseleler sheshilip jatqanyn kórip júrmiz. Al Astana qazirdiń ózinde kóptegen salalar boıynsha álem ortalyǵyna aınaldy. Astana men Almatydan shyǵatyn reısterdiń de sany artyp keledi.
— Vıza alý qanshalyqty jeńil boldy? Áli de jetildirýdi qajet etetin tustary bar ma?
— Vıza alý protsesinde jetildirýdi qajet etetin kóp tusy bar dep aıta almaımyn. Óıtkeni qazirdiń ózinde bári qarapaıym ári túsinikti. Biraq bir másele — ártúrli elden kelgen ótinish berýshiler ártúrli qujattardy usynyp, Qazaqstan Úkimetiniń talaptaryn túrli tásildermen qanaǵattandyrýǵa tyrysady. Sondyqtan mınıstrlikke ár nársege búge-shigesine deıin qaǵıda jazýdyń qajeti joq. Onyń ornyna elshiliktegi qazaqstandyq dıplomattarǵa sený kerek. Men kórgen qazaqstandyq dıplomattar óte. Olar tolyqtaı Úkimet bekitken erejeni ustanady. Biraq bir eldiń qujattary ekinshi eldiń qujattarynan ózgeshe bolǵandyqtan qajet bolǵan jaǵdaıda ıkemdilik kórsetedi. Meniń oıymsha, jalpy Qazaqstan ótinim berýdi óte jaqsy ońtaılandyrǵan.
Taǵy bir aıtarym vızanyń merzimi aıaqtalýyna baılanysty. Neo Nomad vızasy 1 jylǵa beriledi jáne keıin oǵan qaıta tapsyrýǵa bolady. Biraq vızanyń ýaqyty bitken kezde, mysaly eki jyldan keıin onyń ıesi elden ketýi kerek. ıAǵnı, ári qaraı azamattyq alýǵa múmkindik qarastyrylmaǵan. Sondyqtan Qazaqstan Úkimeti bul máseleni qarastyryp, vıza arqyly azamattyq alýǵa jol ashsa, óte jaqsy bolar edi. Sebebi men esh oılanbastan Qazaqstan azamattyǵyn alar edim.
Eske salaıyq, byltyr ulybrıtanııalyq energetık alǵashqy bolyp Neo Nomad vızasyn alǵanyn jazǵanbyz.
Ótken kúnderi taǵy bes sheteldik azamat Neo Nomad vızasynyń ıegeri atandy.