Almaty mańyndaǵy atyshýly ferma: eki myńdaı esek baǵýdaǵy maqsat ne
ALMATY. KAZINFORM – «Almaty jaqta esek fermasy bar. Ondaǵy maldyń eti qala men jaqyn mańdaǵy dámhanalarǵa satylady». Áleýmettik jelide jeldeı esken áńgime vıdeosymen qosa tarady. Sharýashylyq qandaı maqsatta, qashan ashylǵanyn anyqtaý úshin Kazinform tilshisi megapolıs mańynda ornalasqan fermaǵa baryp qaıtty.
Janýarlardy Qytaıǵa tirideı eksporttaý josparlanǵan
Almaty oblysy Jambyl aýdany ákimdiginiń málimetine sáıkes, sharýa qojalyǵynda alǵashqy kezde malǵa azyq bolatyn daqyldardy ósirý josparlanǵan. Bul málimetti «KazAgroMaks» qojalyǵynyń ıesi Maksım Pojıgaılov ta rastaıdy. Onyń aıtýynsha, kásipker 1400 ga jerdi 2024 jyldyń aqpan aıynda sheteldik ınvestorlardyń kómegimen satyp alǵan.
- Men shetelden kelip, jańa jobaǵa ınvestorlar ákeldim. Qazir Prezıdent saıasatynyń arqasynda elimiz sheteldik ınvestıtsııa úshin ashyla tústi. Elimiz jer kólemi boıynsha 9-orynda, biraq agrarlyq sala onsha damymaǵan. Sondyqtan osy ispen aınalysaıyn dedim. Ol úshin arnaıy 1400 ga jer satyp aldym. Osy aýmaqta júgeri men jońyshqa egýdi josparladyq. Jer tegis, traktor jáne ózge de tehnıkanyń jumysy úshin yńǵaıly boldy, - dedi ol.
Sondaı-aq ferma ıesi sharýa qojalyǵynda agrarlyq ispen qatar tuıaqty janýarlardy baǵyp, olardy tirideı shetelge eksporttaý josparlanǵanyn aıtty. Jem-shóp egilgen egistiń esebinen alynbaq bolǵan.
- Egistikpen qatar, Qytaıǵa janýarlardy tirideı eksporttaý josparlandy. Sebebi, bizdiń seriktesimizdiń Qulja qalasynda fermasy bar. Ol sút saýýmen aınalysady. Bul sút onkologııalyq aýrýhanalarǵa jiberiledi. Sebebi, esek sútinde kazeın aqýyzy kóp, ol ókpe men baýyrdy emdeýge kómektesedi. Biraq bul bizdiń elimiz úshin jaramaıdy. Sondyqtan tek eksport jasaý josparlandy, ıaǵnı shaǵyn ekonomıkalyq orta qalyptastyrǵymyz keldi. Osynda daqyldardy egemiz. Ony malǵa berip, keıin eksportqa jiberemiz, - dedi Maksım Pojıgaılov.
Aýdan ákimdiginiń málimetinshe, kásipker 2024 jyldyń naýryzynda Jetisý oblysynan jalpy sany 1405 esekti veterınarlyq anyqtamasymen satyp alǵan. Búgingi kúni sharýa qojalyǵynyń aýmaǵynda 1700 esek bar jáne onyń 1032-si veterınarlyq pýnktte tirkelgen.
Kásipker fermada alǵashqy jumystar bastalǵan kezde sharýashylyqta elektr qýatyna baılanysty másele týyndaǵanyn aıtady. Onyń sózinshe, jetkilikti elektr energııasynyń bolmaýy bastapqy jobany toqtatyp tastaǵan.
- Meniń qateligim – elektr qýatyna qatysty másele týyndaıdy dep oılamadym. Áıtpese, bul jerde eshqandaı is bastamas edim. «Alataý Jaryq Kompanııasynan» tehnıkalyq sharttardy suradym. Shart boıynsha men elektr qosalqy stantsııasyn jóndeýim kerek eken. Investorlar oǵan kelisken joq, – dep atap ótti sharýa qojaıyny.
Esek asyraýdyń ereksheligi bar ma?
Sharýa qojalyǵynda búgingi kúni 4 adam jumys isteıdi. Olardyń biri – Erkin Qojabergen. Mal baǵýmen 25 jyldaı aınalysqan ol bul qojalyqqa bıyl qys kezinde kelgen.
- Esekterdi jem-shóbin berip asyrap otyrmyz. Biraq olar munda soıylmaıdy. Tańǵy 5-terde sýyn, 6-larǵa taman shóbin beremiz. Túski ýaqytta sýyn berip, keshki ýaqytta qaıtadan shóbin beremiz. Kúnine 450-500 býma jońyshqa, 3 tonnadaı sý ketedi. Jalpy ózim mal baqqanyma 25 jyl boldy. Jasym 54-te, Aqterektenmin. Biraq qazir osy qojalyqtaǵy úıde turamyn, – dedi Erkin Qojabergen.
Sondaı-aq ol esek asyraýdyń ózindik qıyndyǵy bar ekenin atap ótti. Sharýanyń aıtýynsha, jylqy tektes bul janýardy qoı ne jylqy sekildi jazyq dalada jaıa almaısyń.
- Esekti birinshi ret baǵyp otyrmyn. Bular jylqy tektes. Biraq ózge mal sekildi bastary birikpeıdi. Jaısań jan-jaqqa ketip qalady. Sol úshin qamap otyrmyz. Sondaı-aq minezderi shataq. Bir-birimen óte jıi tóbelesedi. Ózderi sýyqty kótermeıdi, al ystyqta sýdy kóp ishedi. Biraq bir jaqsy qasıeti – shóp talǵamaıdy, – dep atap ótti ol.
Sharýashylyqtyń búgingi maqsaty qandaı?
Maksım Pojıgaılov alǵashqy jospary ózgergenimen, esekti tirideı Qytaıǵa eksporttaýdy áli de josparlap otyrǵanyn aıtady. Onyń aıtýynsha, osy ýaqytqa deıin eksport jasalmaǵan. Alaıda janýarlardyń alǵashqy tasymaly aldaǵy aıda oryndalýy múmkin.
- Janýardy tirideı eksporttaý úshin olar arnaıy karantındik aımaqqa 45 kúnge ornalastyrylady. Analız alynyp, tekseriledi. Qazaqstanda aldymen 45 kúndeı, keıin Qytaıda 30 kúndeı karantınde bolady. Meniń qazirgi maqsatym – osy janýarlardy baptap osynda ustaý jáne karantındik aımaqqa deıin jetkizý. Ary qaraı bizdiń seriktesterimiz aınalysady, – deıdi ol.
Al Jambyl aýdany ákimdiginiń málimetinshe, janýarlardy eksportqa shyǵarý úshin sharýa qojalyǵy Jambyl aýdandyq aýmaqtyq ınspektsııasynan «Aýylsharýashylyq janýarlaryn ósirip baǵýmen aınalysýǵa» veterınarlyq, sanıtarııalyq qorytyndy jáne eseptik nómir alýy qajet.
«KazAgroMaks» ıesi búgingi kúni qojalyqty úsh qorshaýǵa bólip, 1700-ge jýyq esek ustap otyr. Ár qorshaýda 500-ge jýyq janýar bar. Sharýa qojaıyny olardy asyrýǵa kúndelikti 500 býma shóp ketetinin aıtady.
- Esektiń árbireýin 35-45 myń teńgege satyp aldyq. Mal dárigeri saýda kezinde qaı janýar saý, qaısysyn alýǵa bolady, qaısyn alýǵa bolmaıtynyn aıtyp, árqaısysyn qarap shyqty. Qazir 1700-ge jýyq janýar bar. Olardyń sany azaıyp-kóbeıip turady. Janýarlarǵa tańerteń jáne keshke jem-shóp beremiz. Kúnine 500 býma shóp ketedi. Bir býmasy – 950 teńge. Esepteıtin bolsaq, bul – naǵyz shyǵyn. Osyǵan qarap, bul janýardyń etin satamyz deý jalǵan ekenin túsinýge bolady. Esektiń eti eshkimge kerek emes. Ekinshiden, bul – tıimsiz. Ony satsam da, qandaı baǵaǵa óter edi? Odan saıyn shyǵynǵa batamyn. Al Qytaıǵa eksporttaıtyn bolsam, kishkene bolsyn paıda túsedi, – dedi Maksım Pojıgaılov.
«KazAgroMaks» ıesi elektr qýatyna qatysty másele sheshilgen jaǵdaıda bastapqy jobany jandandyryp, júgeri men jońyshqa syndy malǵa azyq bolatyn daqyldardy ósirýi múmkin ekenin atap ótti.
