Álemdik BAQ-taǵy Qazaqstan: Jeńis parady, Vetnammen áriptestik jáne OPEK+ kelisimine kózqaras
ASTANA. KAZINFORM – Mamyr aıynyń basynda alys-jaqyn elderdegi buqaralyq aqparat quraldary Qazaqstanǵa qatysty kóptegen jańalyqtar shyǵardy. Sonyń arasynda Jeńistiń 80 jyldyǵyna oraı Astanada ótken áskerı parad jáne Qazaqstan men Vetnam qarym-qatynasynyń jańa deńgeıi jaıly jazylypty. Buǵan qosa Ázerbaıjannyń elimizge jetkizetin eksportynyń artýy men OPEK+ sheshimderine qatysty Energetıka mınıstrliginiń kózqarasy jarııalanǵan. Tolyǵyraq Kazinform agenttiginiń sholýynan oqyńyz.
TASS: Astanada Jeńistiń 80 jyldyǵyna oraı áskerı parad ótti
Qazaqstan astanasynda 2017 jyldan beri alǵash ret, Uly Otan soǵysyndaǵy Jeńistiń 80 jyldyǵyna jáne 7 mamyrda atap ótiletin Otan qorǵaýshylar kúnine oraı áskerı parad ótti. Jańalyqty TASS jarııa etti.
Іs-shara «Qazaq eli» monýmentiniń janyndaǵy Táýelsizdik alańynda boldy. Minberde Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev bastaǵan bılik ókilderi, Vetnam Kommýnıstik partııasy Ortalyq komıtetiniń Bas hatshysy To Lam men sheteldik qonaqtar, dıplomattar, sondaı-aq Uly Otan soǵysynyń ardagerleri, tyl eńbekkerleri, Qazaqstan Qarýly Kúshteri men kúshtik qurylymdarynyń ardagerleri otyrdy.
Qazaqstan Qorǵanys mınıstrliginiń málimetinshe, paradqa 4 myńnan astam adam qatysty. Onyń ishinde áskerı qyzmetshiler, polıtsııa, TJM jáne basqa da kúshtik qurylymdar men arnaıy qyzmetterdiń ókilderi bar. Mehanıkalandyrylǵan kolonna 300-den astam áskerı jáne arnaıy tehnıkany qamtydy. Al áýe paradyna túrli tıptegi 66 ushý apparaty qatysty.
2025 jylǵy paradtyń ereksheligi – tarıhı bólimniń bolýy. Alańnan Uly Otan soǵysy jyldarynda Qazaqstan aýmaǵynda qurylǵan jáne maıdanǵa attanǵan áskerı quramalardyń týlaryn alyp áskerı qyzmetshiler ótti. Paradtyq sapta soǵys jyldaryndaǵy áskerı kıimdegi sarbazdar «Maksım» pýlemetterimen, PPSh avtomattarymen jáne myltyqtarmen, sondaı-aq áıel sanıtar-nusqaýshylar saptarymen júrdi.
Sherýdi barlyq el turǵyndary telearnalardan tikeleı efırde tamashalaı aldy. Halyq kóp jınalatyn alańdardaǵy úlken ekrandardan da kórsetilgen.
Paradqa daıyndyq birneshe aıǵa sozylǵan. Bastapqyda áskerı qyzmetshiler jattyǵýlardy respýblıkanyń ártúrli óńirlerindegi polıgondarda ótkizdi, keıin paradqa qatysýshylar Astanaǵa jınalyp, alańda sap túzep ótý tártibin birlesip pysyqtady. Astanadaǵy parad bıyl keıingi 8 jylda alǵash ret ótkizilip otyr. Elordada mundaı aýqymdy shara onyń aldynda 2017 jylǵy 7 mamyrda ótken.
Odan keıin Otan qorǵaýshylar kúni taktıkalyq áskerı parad túrinde atap ótildi. 2018 jyly Qazaqstan Qarýly Kúshteri Jambyl oblysyndaǵy polıgonda shartty qarsylastyń bazasyn joıý boıynsha jattyǵý ótkizip, odan keıin saltanatty sap túzep ótti.
Anadolu: Vetnam – Qazaqstannyń Azııadaǵy mańyzdy seriktesi
Aqordada Vetnam Kommýnıstik partııasy Ortalyq komıtetiniń Bas hatshysy To Lamnyń Qazaqstanǵa memlekettik saparmen kelýine oraı resmı qarsy alý rásimi ótti. Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev To Lamdy arnaıy kútip aldy. Aqparatty túrkııalyq Anadolu agenttigi jazdy.
– Vetnam – Qazaqstannyń Azııadaǵy mańyzdy seriktesi. Bizdiń ósip-órkendeý jolyndaǵy múddemiz – ortaq. Men eki jyl buryn Vetnamǵa resmı saparmen bardym. Sonda ekijaqty yqpaldastyqtyń jańa baǵyttaryn damytýǵa ýaǵdalastyq. Kelesi aıda eki el arasyndaǵy dıplomatııalyq qatynastyń ornaǵanyna 33 jyl tolady. Aldaǵy ýaqytta da qos halyqtyń dostyǵy nyǵaıa bermek. Men buǵan kámil senemin. Biz ortaq maqsat-mindetterge jetý úshin kúsh jumyldyrýǵa árdaıym daıynbyz, – dedi Memleket basshysy Qasym-Jomart Kemeluly.
Vetnam delegatsııasyn qarsy alǵan Qasym-Jomart Toqaev bul sapardyń ekijaqty yntymaqtastyqty tereńdetýge degen umtylystyń aıǵaǵy ekenin atap ótti. Ol Vetnamnyń 2040 jylǵa qaraı álemdegi eń iri 25 ekonomıkanyń qataryna kirý jónindegi strategııalyq maqsatyn qoldaıtynyn aıtyp, Qazaqstannyń bul ambıtsııalyq maqsatqa jetýge jan-jaqty járdem kórsetýge ázir ekenin jetkizdi.
– Qazir Qazaqstan men Vetnam arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq jáne ınvestıtsııalyq yntymaqtastyq qarqyndy damyp keledi. Biz az ýaqyt ishinde birqatar iri jobany júzege asyrdyq. Aldaǵy ýaqytta da ózara tıimdi baılanystarymyzdy keńeıtýge tolyq negiz bar. Sizdiń osy tarıhı saparyńyz jáne sonyń aıasynda qol qoıylatyn qujattar qazaq-vetnam qatynastaryn odan ári kúsheıtýge tyń serpin beredi, – dedi Prezıdent.
Kelissózder qorytyndysy boıynsha, Qasym-Jomart Toqaev To Lamnyń bul sapary eki el arasyndaǵy dostyq qarym-qatynastyń jańa kezeńin bastaıtynyna senim bildirdi. Óz kezeginde To Lam Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaevqa jáne qazaqstandyqtarǵa jyly qabyldaýy úshin alǵys aıtyp, Vetnam Prezıdenti Lyong Kyongtyń sálemin jetkizdi.
– Vetnam partııasy men halqy Qazaqstannyń elimizge buǵan deıin – ulttyq táýelsizdik jolyndaǵy kúreste jáne búginde damý isinde kórsetip otyrǵan qoldaýy úshin árdaıym rızashylyq bildiredi, – dedi To Lam.
Kelissózder barysynda eki el arasyndaǵy ózara saýda kólemin arttyrý máselesine erekshe nazar aýdaryldy. 2024 jyly eki el arasyndaǵy taýar aınalymy 860 mıllıon dollardy qurady. Taraptar bul kórsetkishti jaqyn bolashaqta 2 mıllıard dollarǵa jetkizýdi kózdep otyr.
Sonymen qatar, taraptar týrızm salasyndaǵy birlesken qyzmettiń perspektıvalary týraly pikir almasty. Qazirgi ýaqytta Qazaqstan men Vetnam arasynda vızasyz rejım bar, al tikeleı áýe reısteriniń sany 40-tan asady. Ózara týrıstik aǵyndy arttyrý maqsatynda Toqaev vetnamdyq azamattar úshin qyzyǵýshylyq týdyratyn qazaqstandyq baǵyttardy zertteýdi usyndy.
Budan keıin Qasym-Jomart Toqaev Vetnam Kommýnıstik partııasy OK Bas hatshysy To Lamdy І dárejeli «Dostyq» ordenimen marapattady.
Memleket basshysy Qazaqstan men Vetnam arasyndaǵy dostyq qatynastardyń tarıhı tamyry tereńde ekenin atap ótti. Ol 1959 jyly Vetnamnyń tuńǵysh prezıdenti Ho Shı Mınniń Qazaqstanǵa kelgenin eske salyp, bul sapar eki el arasyndaǵy jan-jaqty baılanystardyń negizin qalaǵanyn aıtty.
Kelissózder qorytyndysy boıynsha Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev pen Vetnam Kommýnıstik partııasy OK Bas hatshysy To Lam birlesken málimdemege qol qoıdy. Resmı delegatsııalardyń músheleri birqatar qujattar almasty. Olardyń qatarynda Qazaqstan Respýblıkasy Tsıfrlyq damý, ınnovatsııalar jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi men Vetnam Sotsıalıstik Respýblıkasynyń Ǵylym jáne tehnologııa mınıstrligi arasyndaǵy tehnologııalar, ınnovatsııalar jáne tsıfrlyq transformatsııa salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly memorandým, «Samuryq-Qazyna» AQ men Sovico Group arasyndaǵy Qazaq Air AQ aktsııalaryn satyp alý-satý mámilesiniń jabylǵany týraly akt, sondaı-aq «QazMunaıGaz» UK AQ pen Petrovietnam Exploration Production arasyndaǵy geologııalyq barlaý salasyndaǵy yntymaqtastyq týraly kelisim bar.
Trend: Ázerbaıjannyń Qazaqstanǵa eksporty artty
Osy jyldyń qańtar-naýryz aılarynda Ázerbaıjannan Qazaqstanǵa munaı ónimderin eseptemegendegi eksporty 20,4 mıllıon dollarǵa jetti. Bul týraly Trend agenttigi Ázerbaıjannyń Memlekettik keden komıtetine silteme bere otyryp habarlady.
Málimetke sáıkes, bul kórsetkish 2024 jyldyń dál osy kezeńimen salystyrǵanda 8,7 mıllıon dollarǵa nemese 73,8 paıyzǵa joǵary. Esepti kezeńde Qazaqstanǵa eksporttalǵan munaıǵa qatysy joq ónimder Ázerbaıjannyń jalpy eksportynyń 2,64 paıyzyn quraǵan. Osylaısha, Qazaqstan men Ázerbaıjan munaıǵa qatysy joq ónimderdi eń kóp eksporttaıtyn elderdiń ishinde 6-orynda tur.
Sondaı-aq 2025 jyldyń qańtar-naýryz aılarynda Ázerbaıjan men Qazaqstan arasyndaǵy saýda aınalymy 118,7 mıllıon dollarǵa jetti.
Bul kórsetkish ótken jyldyń sol kezeńimen salystyrǵanda 47,9 mıllıon dollarǵa nemese 67,6 paıyzǵa joǵary. Esepti kezeńde Qazaqstanmen saýda aınalymy Ázerbaıjannyń jalpy syrtqy saýda aınalymynyń 1 paıyzyn qurady.
Aıta keteıik, osy jyldyń qańtar-naýryz aılarynda Ázerbaıjannyń syrtqy saýda aınalymy 24,3 paıyzǵa artyp, 12 mıllıard dollarǵa barǵan. El eksporty 6,7 paıyzǵa nemese 401,75 mıllıon dollarǵa ósip, 6,4 mıllıard dollarǵa jetti, al ımport 52,6 paıyzǵa nemese 1,9 mıllıard dollarǵa ósip, 5,7 mıllıard dollardy qurady.
Report: Qazaqstan OPEK+ kelisimi aıasynda jumys isteıdi
Qazaqstannyń Energetıka mınıstrligi OPEK+ kelisimi aıasyndaǵy áriptestermen yntymaqtastyqty joǵary baǵalaıdy jáne bul formatty jahandyq munaı naryǵynyń turaqtylyǵyn qamtamasyz etýdegi mańyzdy qural dep sanaıdy. Vedomstvonyń bul kózqarasyn Report bıýrosy jetkizdi.
Keıingi kúnderi sheteldik BAQ-ta Qazaqstannyń OPEK+ kelisimi aıasynda munaı óndirý kólemin asyrýynyń yqtımal saldary, tipti, eldiń kelisimnen shyǵarylýy múmkindigi týraly materıaldar jarııalanǵan bolatyn.
Qazaqstannyń Energetıka mınıstrligi munaı óndirý kólemin qaıta qaraý máselesin syrtqy qysymnyń nátıjesi retinde túsindirýge tyrysatyn aqparattarǵa túsinikteme bergen.
«Mınıstrlik mundaı málimdemelerdi múldem joqqa shyǵarady. Qazaqstan Respýblıkasy OPEK+ kelisimine adaldyǵyn rastaıdy jáne qabyldanǵan barlyq mindettemelerdi oryndaýdy jalǵastyrady», – dep málimdedi vedomstvo.