Álemdik kómir tutyný bıyl rekordtyq kórsetkishke jetýi múmkin - boljam

BAKÝ. QazAqparat - Álemdik ekonomıkanyń baıaýlaýyna jáne Qytaıdaǵy karantınge qaramastan, bıyl álemde kómir tutynýdyń ósýine tabıǵı gaz baǵasynyń kúrt ósýi yqpal etýde. Bul týraly Halyqaralyq energetıka agenttiginiń shilde aıyndaǵy esebinde aıtylǵan, dep habarlaıdy QazAqparat tilshisi uıymnyń baspasóz qyzmetine silteme jasap.

Qujatqa sáıkes, kómirdi álemdik tutyný 2022 jyly azdap artyp, on jyl burynǵy rekordtyq deńgeıge oralady. Bul kómirdi paıdalaný perspektıvalaryna qatysty aıtarlyqtaı belgisizdik saqtaıtyn ekonomıkanyń baıaýlaýy jáne energetıkalyq naryqtaǵy týrbýlenttilik nátıjesinde týyndady.

Qytaı ekonomıkasy jyldyń ekinshi jartyjyldyǵynda qalpyna keledi dep eseptegende, álemdik kómir tutyný 2022 jyly 0,7 paıyzǵa artyp, 8 mıllıard tonnaǵa jetedi dep boljanýda. Bul jahandyq ahýal 2013 jyly bolǵan, al 2023 jyly kómirge degen suranys jańa rekordtyq deńgeıge kóterilýi múmkin.

Sondaı-aq baıandamada Reseı-Ýkraına soǵysy saldarynan gaz tapshylyǵy men baǵanyń kóterilýin bastan keshirip jatqan Eýropalyq odaqta kómir tutyný 2022 jyly 7 paıyzǵa ósetini atap ótilgen. Eýropanyń birqatar elderi gaz tutynýdy azaıtý úshin elektr stantsııalaryn qaıta ashyp, kómirmen jumys isteıtin elektr stantsııalarynyń qyzmet etý merzimin uzartýda. Bul rette Eýropanyń úlesine dúnıejúzilik kómir tutynýdyń shamamen 5%-y ǵana tıesili. Sonymen qatar, Qytaı men Úndistan kómirdi álemniń basqa elderimen salystyrǵanda eki ese kóp tutynady, tek Qytaı álemdik suranystyń jartysynan astamyn quraıdy.

Baıandamada kómir elektr qýatyn óndirý jáne birqatar ónerkásiptik protsester úshin negizgi otyn bolyp qala beretini atap kórsetilgen. Sonymen qatar, álemde kómirdiń kóp mólsherin jaǵýdyń jalǵasýy klımattyń ózgerýine baılanysty problemalardy kúsheıtedi, óıtkeni kómir SO2 shyǵaryndylarynyń eń úlken kózi bolyp tabylady.

Tabıǵı gaz baǵasynyń kóterilýi kómirdi kóptegen naryqtarda básekege qabiletti etip, 2021 jyldyń qazany men 2022 jyldyń mamyry aralyǵynda rekordtyq ósýdi qamtamasyz etti. Reseılik kómirge salynǵan sanktsııalar men ımportqa tyıym salýlar naryqty buzdy, al negizgi eksporttaýshylarmen problemalar jetkizilim tapshylyǵyna yqpal etti. Kómir óndirýshiler reseılik óndiristi almastyrý úshin kúresip jatqandyqtan, kómir fıýcherstik naryqtaryndaǵy baǵalar aldaǵy jyldarda qatań jaǵdaılardyń jalǵasatynyn kórsetedi.