Alda turǵan maqsattar men mindetterdi odan ári naqtylandyra túsetin kez keldi - Myrzageldi Kemel
- Prezıdentimiz tarapynan «Ult jospary - «100 naqty qadam» 2005 jyldyń 30 mamyrynda usynylǵan bolatyn. 30 qarashadaǵy Prezıdenttiń Qazaqstan halqyna kezekti Joldaýynda da bul jospar naqtylanǵan bolatyn. Endigi másele jańa jyldyń basy - jospardy oryndaýdyń praktıkalyq kezeńi bolǵandyqtan, alda turǵan maqsattar men mindetterdi odan ári naqtylandyra túsetin kez keldi.
Aıta keter jaıt, aldymen osy reformalardy júzege asyrýǵa baǵyttalǵan 59 Zańnyń qabyldanyp, qoldanysqa engizilgeni, budan bylaı reformalardy júrgizýge quqyqtyq kedergi joqtyǵy atalyp ótildi.
Birinshi - memleketti kásibılendirýge qatysty reformadaǵy mindetter.
Bul boıynsha memlekettik apparatty jetildirýge, tıimdiligin arttyrýǵa baǵyttalǵan «Memlekettik qyzmet týraly» Zańnyń jańa nusqasy qabyldandy.
Ákimshilik memlekettik qyzmetshiniń qyzmet satysynda órleýi onyń biliktiligi men tájirıbesiniń deńgeıine qaraı anyqtalýy belgilendi.
Memlekettik qyzmetshige eńbekaqy men syıaqy tóleýde burynǵy teńgermeshilikten arylyp, onyń atqarǵan naqty jumysynyń kólemi men sapasyna oraı anyqtalmaq. Asa nátıjeli qyzmet úshin bonýstar tólý júzege asyrylatyn boldy;.
«Memlekettik qyzmet týraly» Zańnyń negizgi normalary quqyq qorǵaý organdary qyzmetkerlerine qatysty da qoldanylmaq.
Ekinshi - reformanyń máni quqyq tártibin jáne zańdylyqty ornyqtyrýǵa baǵyttalǵan.
Ondaǵy naqty jańa ózgeristerge toqtalsaq, Joǵarǵy sot keńesi túbegeıli ózgeredi, onyń óz apparaty, quramy, ókilettiligi naqtylanady. Sot tóreligi bes satyly júıeden úsh satyly júıege - birinshi, apellıatsııalyq jáne kassatsııalyq júıege kóshedi. Іri ınvestorlar qatysatyn daýlardy sheshýge arnalǵan mamandandyrylǵan alqa qurylady. Sot jıýrıi túbegeıli qaıta qurylyp, ol sýdıalardyń is-áreketinde Etıkalyq kodekstiń buzylý máselelerin qaraıtyn bolady. Sottardyń tóraǵalarynda basqa sýdıalar qabyldaıtyn sheshimge yqpal etý múmkindigi joıylady. Memlekettik sot oryndaýshylary birtindep qysqartylyp, jeke sot oryndaýshylary damytylady. Sondaı-aq jergilikti polıtsııa qyzmeti qurylady.
Úshinshi reformatorlyq baǵyt - ındýstrııalandyrý men ekonomıkalyq ósimdi qamtamasyz etý.
Bul sala boıynsha ekonomıka qyzmetindegi tranzaktsııalyq (málimetter qorynyń bútindigin qamtamasyz etetin operatsııa) shyǵyndar udaıy qysqartylady. Salyqtyq jáne kedendik júıeler kiriktiriledi, tekserýler ońtaılandyrylady, elektrondyq baqylaý engiziledi. 2017 jyldyń 1 qańtarynan bastap baǵany retteý alynyp tastalady, onyń ornyna monopolııaǵa qarsy retteý men baqylaý quraldary ǵana paıdalanylady. 2017 jyly 1,7 mıllıon memlekettik kásiporyndar men mekemelerdiń, ulttyq kompanııalardyń qyzmetkerleri deklaratsııalanýǵa jatatyn bolady, 2020 jyly barlyq jeke tlǵalar deklaratsııalaýmen qamtylady.
Shaǵyn jáne orta kásipkerlikti qoldaý EYDU (Ekonomıkalyq Yntymaqtastyq jáne Damý Uıymy) tájirıbesine saı júrgiziledi. 224 myń agroónerkásiptik keshen sýbektileri bar, solardaǵy jalǵa berilgen 97,4 mıllıon gektar jerdi ózderi satyp alýyna, onyń ústine kadastrlyq qunynyń 50 paıyzyn 10 jyl ishinde bólip tóleýge múmkindik beriledi.
102 mln gektar zapastaǵy jerdiń aýyl sharýashylyǵy óndiristin júrgizýge bolatyn 85,3 mln gektary aýktsıon arqyly satylatyn bolady. «Samuryq-Qazyna UÁQ», «Báıterek AQ» jáne «QazAgro AQ»-tardyń memleket menshigindegi asa iri 65 kompanııasy, «Samuryq-Qazyna UÁQ», «Báıterek AQ» jáne «QazAgro AQ»-tardyń quramyndaǵy 173 enshiles jáne táýeldi uıymdar básekelestik ortaǵa beriletin bolady.
Sonymen qatar táýelsiz sot júıesi, aǵylshyn tilin qoldaný jáne ınvestıtsııalyq rezıdenttik qaǵıdatyn engizý quqyǵymen jańadan qurylǵan «Astana» halyqaralyq qarjy ortalyǵynyń jumysy jandandyrylady. 7 myń shaqyrym avtomobıl joldary qaıta jańǵyrtylady, olar aqy alý júıesi boıynsha jumys isteıtin bolady. Soǵan baılanysty 2022 jylǵa qaraı jol júrýden túsken alymdar 41 mlrd teńgeni quraıtyny kózdelýde.
Tranzıttik tasymal 2020 jyly 33 mıllıon tonnaǵa (qazir 18 mln), 2030 jyly 50 mln tonnaǵa deıin ulǵaıtylady.
Almaty qalasynyń mańynda halyqaralyq avıatsııalyq hab qurylady. Qurylystyń smetalyq qunyn anyqtaý resýrstyq ádiske kóshiriledi, saraptaý isi jeke sektorǵa beriledi.
Tórtinshi baǵyt - ult birligi.
Birlik joly jáne azamattyq birtektilik negizinde ulttyq dáıektilikpen qalyptastyrý úrdisi jalǵasa bermek. Bolashaǵy Birtutas Ultty dáıekti túrde nyǵaıtý júzege asyrylady. Qzaqstan halqy Assambleıasynyń qyzmeti qazaqstandyq birtektiliktiń negizi retinde jetildirile túsedi. Máńgilik El jalpyulttyq qundylyq retinde nyǵaıa túsedi. Jalpyǵa Ortaq Eńbek Qoǵamy ıdeıasy júzege asyrylady.
Besinshi reforma - Qoǵamǵa esep beretin ashyq memleket.
«Halyqqa qyzmet kórsetý ortalyǵy», «Jyljymaıtyn múlik ortalyǵy», «Zeınetaqylar tóleý jónindegi memlekettik ortalyq» biriktirilip, solardyń negizinde «Úkimet - azamattar úshin» Memlekettik korporatsııasy qurylady.
Barlyq memlekettik qyzmetshiler ózderiniń basshylyǵy bekitken jeke josparlar boıynsha jumys atqarady. Memlekettik organdardyń baǵdarlamalyq qujattaryna revızııa jáne ońtaılandyrý júrgiziledi.
Aldaǵy kezde baǵdarlamalardy josparlaý, ázirleý jáne júzege asyrý EYDU usynymdaryna negizdelgen 5 sheshýshi qaǵıdat - negizdilik, sabaqtastyq, transparenttilik, monıtorıng jáne baqylaýdy saqtaý arqyly jasalady.
Azamattar men zańdy tulǵalardyń saýaldary boıynsha, memlekettik qupııalar men ózge de zańdarmen qorǵalatyn qupııalardan basqa, memlekettik organdardyń barlyq aqparattaryna qoljetimdilik qamtamasyz etiledi.
2016 jyldan bastap ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdarda avtonomdy, derbestik, jarııalylyq, merzimdi rotatsııa qaǵıdattaryna negizdelgen jańa Qoǵamdyq keńester qurylady.
4500-ge jýyq memlekettik fýnktsııalar básekelestik ortaǵa jáne jergilikti ózin-ózi basqarýǵa beriledi.
Memleket basshynyń usynyp otyrǵan bes reformasyna jan-jaqty toqtalǵan Myrzageldi Kemel: «Jaqyn onjyldyqta jergilikti ózin-ózi basqarý organdaryna úsh deńgeıli (2016-2017, 2018-2020, 2020 jyldan ári qaraı) qosymsha ókilettikter beriledi. Onyń ishinde jergilikti ózin ózi basqarýdyń ókildi organyn qurý, halqynyń sany 2 myń adamnan kem emes eldi mekenderde jergilikti ózin-ózi basqarýdyń derbes bıýdjetin engizý máseleleri sheshimin tabatyn bolady,- dep sózin túıindedi.
