Aqtóbede lıft istemeıtin úıdiń keı turǵyndary aılap dala kórmeıdi
AQTÓBE. KAZINFORM — Aqtóbe qalasyndaǵy kópqabatty úılerdegi lıfttiń 15% aýystyrýdy qajet etedi. Qazirgi kezde 7-i toqtap tur. Qart kisiler men múgedektigi bar adamdar aılap dala kórmeıdi.
Ákimdik aı saıyn ýáde beredi — Rysqulov kóshesindegi 9 qabatty úı turǵandary
Aqtóbe qalasyndaǵy Rysqulov kóshesi № 12 úıdiń 1 korpýs turǵyndary sońǵy 3 jylda úıden kirip-shyǵýǵa qınalyp qaldy.
Keıbiri lıftiniń iske qosylǵanyn kútip, shydamy taýsylǵan soń satyp ta jibergen. Al endi biri ákimdiktiń jyl saıynǵy ýádesine senip, úmittenip otyr.
— Lıft toqtap, azabyn tartyp otyrmyz. Alǵashynda jóndemek boldy, qarady, tekserdi. Biraq shyn máninde jaramsyz kúıge túskenin kórip, lıft sharýashylyǵy qaýipti ekenin aıtty. Sodan beri úsh jyl ótti. Qujattardy jınap, tapsyrdyq. Biz bul máseleni aıtyp, Aqtóbe qalasy ákimdigine de bardyq. Bizge telefon arqyly habarlasyp otyrýǵa ýáde berdi. Keıingi kezderi oǵan da jaýap berýin toqtatty. Byltyr tasqyn bolyp, olar qarjynyń bári sonda baǵyttalǵanyn aıtty. Al bıyl aı saıyn surap otyrmyz. «Respýblıkalyq bıýdjetten qarjylandyrý kútip otyrmyz» dep jazyp jibergen. Bizde zeınetkerler kóp. Bári de lıft qondyrýǵa kelisim berdi, — deıdi turǵyn Natalıa Krýpoder.
Turǵyn úıdiń bir kezderi óz lıfteri boldy. Ol tazalyqty qamtamasyz etip, lıft ishinde qalyp qoıǵan adamdy shyǵarý úshin kómek surap turǵan.
Sonymen birge buzylǵan kúni mehanıkti shaqyryp, qaratyp alý mindetin atqarǵan.
— Lıft isten shyqpas buryn jıi buzylatyn edi. Adamdar qalyp qoıyp, mehanıkterdi shaqyramyn. Men bul lıftti jýyp, tazartyp otyrdym. Ózim de lıfter mamandyǵyn alǵan adammyn. Kishigirim jóndeý jumystaryn jasadym. Al qolymnan kelmese, mehanık shaqyrǵanmyn. Ol tipti kúnine birneshe ret keldi. Qazir biz tek ákimdiktiń mamandaryna habarlasyp otyrmyz. Alǵashynda jaýap berdi, qazir múlde habaryn bermeıdi. Aı saıyn ýádesin aıtady, biz senip, kútip, eki jyl ótti, — dedi turǵyn Natalıa Rýban.
Birneshe aı dalaǵa shyǵa almadym — 85 jastaǵy qarııa
Al 85 jastaǵy qarııa Jazıra Dosova birneshe aıdan beri úıden shyqpaı otyr. Eki tizesin búgýge qınalatyn qarııa baldaqpen de aýyr qozǵalady.
Al baspaldaqpen kóterilse, jany qınalyp, kózine jas ta alady. Dalaǵa shyǵyp otyra almaǵan soń únemi balkonnan qaraýǵa májbúr.
— Lıft bolsa birinshe qabatqa túsip, ári qaraı dalaǵa shyǵar edim. Ózim 85-temin. Qazir qulap qalsam, masyl bolamyn. Ózim byltyrdan beri dala kórmeı, osy aptada ǵana zeınetaqy alatyn bank kartasyn jasatýǵa bardym. Jolǵa aqsha tóleıdi, sýǵa ketkenge aqsha tóleıdi, bala týsa taǵy beredi. Nege lıftke aqsha bólmeıdi? Munda úlken kisiler bar, — dedi Jazıra Dosova.
Qalada 50 jyl bolǵan lıftiler bar — qyzmet kórsetý kompanııasy
Aqtóbe qalasynda lıftti jóndeý, qalpyna keltirýmen aınalysatyn 4 kompanııa bar. Máselen «LıftServıs» saýda-servıs kompanııasy qazir qaladaǵy 500 lıftke qyzmet kórsetedi.
— Talap boıynsha lıftti qoldaný merzimi 25 jyl bolǵanymen, qalada 50 jyl boıy qyzmet etip turǵan jedelsatylar bar. Bul degenimiz normadan eki ese asyp ketip turǵanyn bildiredi. Qazir bul lıfter óte qaýipti. Lıftti sóndirip tastaýǵa taǵy bolmaıdy. Ol eski úılerde zeınetkerler, múgedektigi bar adamdar turady. Eger toqtatyp tastasaq, adamdar úıden shyǵa almaı qalady. Qazir olarda Samarqanda jasalǵan lıft tur. Olardyń qosalqy bólshekteri joq. Adamdar qyzmet kórsetý tarıfimen qatar keıde jóndeýge bólek aqsha jınap, tóleıdi. Qalada Termojańǵyrtý baǵdarlamasymen aýystyrýdy josparlap otyr. Bıyl seń qozǵalyp, 100-den astam lıftti aýystyrady dep kútip júrmiz, — dedi kompanııa ókili Botagóz Jumaǵalıeva.
Onyń aıtýynsha, Samarqanda jasalǵan, 30-50 jyl boıy paıdalanylǵan relelik lıftti aýystyryp úlgermeı, Belarýs elinen shyqqan jedelsatylar da jańartýdy qajet etip tur.
Olardyń da qoldaný merzimi ótip jatyr.
— Qazir bizdiń kompanııada kadr tapshylyǵy joq. Eń mańyzdysy — qoldaný merziminen asyp ketpeýi tıis. Eger lıftti ýaqytyly tekserip, qosalqy bólshekterin aýystyryp tursa, másele týyndamaıdy. Bul da kólik sııaqty. Kútimi jaqsy bolsa, uzaq jyl qyzmet kórsetedi, — dedi ol.
Qalada 7 lıft toqtap tur — ákimdik
Aqtóbe qalasyndaǵy turǵyn úıler men áleýmettik mańyzy bar nysandarda 1274 lıft bar.
Kóppáterli 318 turǵyn úıde ornalasqan 973 lıftiniń 144-i nemese 15%-nyń qoldanys merzimi 25 jyldan asyp ketken.
— Qazirgi ýaqytta 7 lıft tehnıkalyq jaǵdaıyna baılanysty toqtap tur jáne 13 lıft kezek kúttirmeı shuǵyl aýystyrýdy qajet etedi. Bul lıftiler múgedekter men zeınetkerlerdiń qozǵalysyna kedergi keltirip tur. Osy lıftterdi birinshi kezekte aýystyrý basty nazarǵa alyndy. 2021 jyldan bastap jalpy sany 126 apattyq lıft jabdyǵy aýystyryldy (2021-2022 jyldary 33 lıft jáne 2023 jyly 93 lıft aýystyryldy). 2024 jyly 138 lıftti aýystyrý úshin respýblıkalyq bıýdjetten 1,6 mlrd teńge suraldy, Qurylys jáne TÚKSh komıtetine bıýdjettik ótinim joldandy. Biraq qarjy bólinbedi. Bıyl naýryz aıynda dál sol 138 lıft boıynsha bıýdjettik ótinim qaıtadan joldandy. Ázirge jobalar respýblıkalyq bıýdjetten qoldaý tappady, — dep habarlady Aqtóbe qalasy ákiminiń baspasóz qyzmeti.
Ákimdiktiń málimetine súıensek, ár lıftti aýystyrý úshin 12 mln teńge qajet. Talap boıynsha turǵyndar kelisip berip, ótinish jazady. Keıin 7 jylǵa nesıe rásimdeledi.
Aqtóbe oblystyq bilim basqarmasy bıyl kolledjdiń birinde lıft sharýashylyǵy mamandyǵyn engizedi. Bul naryq suranysy boıynsha «Jumysshy mamandyqtar» jylynda qolǵa alyndy.
Eske salsaq, 2018 jyly Aqtóbede lıft isten shyǵyp, jýrnalıst kóz jumdy. Sol oqıǵadan keıin qylmystyq is qozǵalyp, «Janabek Servıs» JShS dırektory Kenen Janabekov pen mehanık Jarylqasyn Aqjanov aıypty dep tanyldy.
№ 2 qalalyq sottyń sheshimimen Kenen Janabekov 4 jylǵa shartty túrde, Jarylqasyn Aqjanov 4 jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy. Aıyptalýshy tarap apellıatsııalyq shaǵym túsirip, oblystyq sotta sheshim shyqty.
Memlekettik qyzmet isteri jáne sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl agenttiginiń oblystyq departamenti Ádep keńesinde lıftke jaýapty sheneýnikterdi jaýapqa tartty.