Aqtóbede ǵun kezeńinde tabylǵan altyn buıymdar restavratsııalandy
Aqtóbede Elek I jerinen kezdeısoq tabylǵan at ábzelderi, qarý-jaraq pen jaýynger kıiminiń rekonstrýktsııasy jasaldy. Sonymen birge arheologtar birneshe aýdanda osy kezeńniń eskertkishine qazba jumysyn júrgizip, tabylǵan qundy jádigerlerdi tanystyrdy, dep habarlaıdy Kazinform.
Bıyl Aqtóbe oblysynyń arheologtary ǵun kezeńine basymdyq berip, aldymen barlaý jumysyn júrgizdi. Shamamen osy kezeńniń 400-den astam eskertkishi bar dep esepke alyndy. Qazba jumysy Qobda, Áıteke bı, Oıyl, Baıǵanın aýdandarynda júrgizildi. ıAǵnı Aqbulaq, Derbisáli 2, Aqqısyq jáne Edige jaly 2 qorymdary zerdelendi.
«Bıyl nysandardy saqtaýǵa basymdyq berip, qazba jumystaryna ózgertý engizdik. Buryn nysandardy qazyp, alyp tastaıtyn edik. Bul joly topyraqtyń betin alyp, tómengi bóliginiń formasy shyǵaryldy. Gantel tárizdi dep aıtqanymen, adamdar túsinbeı qalatyn. Qazir sony naqty kórsetýdiń ýaqyty keldi. Keıbir nysandar tonalǵan boldy. Keıbiri oljaly shyqty. Máselen áıel adamnyń moınyna taǵatyn monshaǵy buryn jipke tiziletin edi, bul joly kúmisti jipteı jeńishke etip, sony paıdalanǵan. Alastaýǵa arnalǵan zattar, qylysh ta bar. Eń qyzyǵy bul kezeńde qaıshy da paıda bola bastaǵan eken»,- dedi Á.Marǵulan atyndaǵy arheologııa ınstıtýtynyń Batys Qazaqstan boıynsha fılıalynyń dırektory Aslan Mamedov.
Aqtóbe oblysynda buǵan deıin ǵun dáýiriniń eskertkishteri zerttelgenimen, ol óte az boldy. Bıyl osy kezeńge basymdyq berildi.
«Aqtóbe oblysy ǵun taıpalary shoǵyrlanǵan úlken meken boldy. Olar osy jerde kúsh jınap, 2-3 ǵasyr turdy. Buryn boljam aıtylsa, bıyl zertteýler naqty dálel boldy. Qazba jumystary mamyrda bastalyp, qyrkúıektiń sońynda aıaqtaldy. Ǵun-sarmattardyń eskertkishteri 10-nan astam nysannan turady. Keıbirinde 200 nysan bolady. Sarmattarda dóńgelek tárizdi qorǵan bolsa, al ǵun-sarmattar mádenıetinde jerleý rásimi ózgerdi. Sonymen birge elıtalary óz kelbetin de ózgertken. Balanyń basyn qatty orap, sopaqsha qylyp ósirgen. Elıta basqa taıpalardan ereksheligin kórsetý úshin dál osylaı jasaǵan degen ǵylymı kózqaras bar», - dedi Aslan Mamedov.
Halyqaralyq konferentsııaǵa Túrkııa, Vengrııa, Mońǵolııa, Reseı, Ózbekstan, Qyrǵyzstannyń tarıhshylary, arheologtary, ǵylymı-zertteý uıymdarynyń qyzmetkerleri qatysty. Jıyn kezinde «Altynqazǵan jerleý-rásimdik kesheni (ІІІ – VI ǵ. birinshi jartysy)» monografııasy men «Qazaqstan Respýblıkasynyń tarıh jáne mádenıet eskertkishteri jınaǵy. Aqtóbe oblysy. 1-shi shyǵarylym. Qarǵaly aýdany» monografııasy shyǵaryldy.
Sonymen birge Elek I jerinen kezdeısoq tabylǵan ǵun dáýiriniń altynnan jasalǵan at ábzeli, qarý-jaraǵy men jaýynger kıimi qalpyna keltirildi. Ony reseılik mamandar rekonstrýktsııalady.
