Aqtaýda munaıdy shetelge zańsyz tasymaldaǵan toptyń jumysy qalaı uıymdastyrylǵany belgili boldy
AQTAÝ. KAZINFORM – Shıki munaıdy pesh otyny retinde teńiz asyrǵan qylmystyq top músheleri 8 jylǵa bas bostandyǵynan aıyryldy. Olar Qazaqstan men Ázerbaıjan arasyndaǵy erkin saýda aınalymyn paıdalanyp, jalǵan qujattar jasap, «qara altyndy» kedergisiz shetel asyrdy.
Aqtaý qalalyq sotynda «Mangystau Oil Refining» JShS dırektory Ramız Ramazanov, «Batys Nefte Trade» JShS dırektory Renald Melkýmov, «Standart Petroleum» JShS dırektory Rafhat Kıstaýbaev jáne «Mangystau Oil Refining» JShS tsehynyń basshysy Alekseı Raıgorodskıı jáne zerthana meńgerýshisi Mergenbaı Kenjebekovke qatysty is qaraldy.
Olarǵa Qylmystyq kodekstiń «Ekonomıkalyq kontrabanda», «Uıymdasqan top, qylmystyq uıym qurý jáne olarǵa basshylyq etý, sol sııaqty olarǵa qatysý» baptary boıynsha aıyp taǵyldy.
Іs materıalyna súıensek, munaı ónimderi tasymalyn kásip etken A.V Býrmıstrov 2023 jyly zańsyz jolmen asa iri kólemde tabys tabýdy oıǵa alady. Otandyq jáne sheteldik kásipkerlermen baılanys ornatyp, ekonomıkalyq kontrabanda syzbasyn oılap tabady. Sóıtip munaıdy «pesh otyny» retinde tasymaldaýdy júzege asyrady. A.V Býrmıstrov oıǵa alǵan aram isin óz týystary men senimdi adamdary atyndaǵy kompanııalary, sonymen birge shaǵyn munaı óńdeý zaýyty arqyly júzege asyrady. Kontrabandaǵa otandyq «Mangystau Oil Refining», «Standart Petroleum», «BatysNefteTrade», «AB Grýpp LTD», «AB Flot», «OilTransCorporation», «AB Oil Service», «Qazkom» AQ kompanııalarymen birge sheteldik «KAZKOM LTD» ı «KAZKOM S.A.» kompanııalaryn qosady.
Sheteldik kompanııalar BAÁ-niń Dýbaı qalasy men Shveıtsarııanyń Jeneva qalasynda tirkelgen. A.V Býrmıstrov dál osy kompanııalarda negizgi quryltaıshy boldy. Ol qylmystyq top quryp, quramyna A.B. Abdýrahmanov, R.A. Ramazanov, R.E. Melkýmov, R.L. Kıstaýbaev, A.R. Raıgorodskıı jáne M.A. Kenjebekovty qosady. Bári de munaı-gaz salasynda jumys isteıdi. Árqaısysyna jumysty bólip berip, baǵyttap otyrady. Satyp alý, óńdeý, saqtaý, munaı eksportyn uıymdastyrý, qujattardy rásimdeý jáne salyqtan jaltarý jolyn rettep, tabysty bóldi. Ózgesi tapsyrmany oryndap, tasymaldy úılestirdi, shaǵyn zaýytta munaı óńdelgenin shartty túrde rásimdep, «pesh otyny» ataýymen EAEO shekarasy arqyly eksportqa shyǵardy.
«BatysNefteTrade» JShS-de benzıni alynǵan munaı eksporttaýǵa zańdy ruqsat bolmasa da A.V Býrmıstrov EAEO shekarasy arqyly erkin tasymaldaýǵa múmkindik jasady. Baj salyǵy men salyqtan jaltaryp, munaıdy «Sangachal» teńiz portyna (Ázirbaıjan) baǵyttap tasymaldady. Qujatta «SOCAR Marketing and Operations» kompanııasy kórsetilgenimen shyn máninde munaı «KAZKOM LTD» kompanııasyna tıesili boldy. Sóıtip Qazaqstan men Ázerbaıjan arasy ashyq saýda alańy retinde qoldanyldy. 2023 jyldyń 28 naýryzy men 20 shildesi arasynda A.V Býrmıstrov pen qylmystyq top músheleri A.B. Abdýrahmanov, R.A.Ramazanov, R.E.Melkýmov, R.L.Kıstaýbaev, A.R.Raıgorodskıı jáne M.A.Kenjebekov quny 1 736 327 784,37 teńge bolatyn munaıdy tasymaldady. Nátıjesinde 291 018 438 teńge salyqtan, 4 29 066 012,43 teńge baj salyǵynan jaltardy. Bul qylmystyq istiń «Uıymdasqan top, qylmystyq uıym qurý jáne olarǵa basshylyq etý, sol sııaqty olarǵa qatysý» baby boıynsha epızody.
Býrmıstrov A.V pen qylmystyq top músheleri munaıdy tasymaldaý kezinde Qazaqstan men Ázerbaıjan arasyndaǵy erkin saýda aınalymyn paıdalandy. Sóıtip qujat boıynsha «pesh otyny» dep jazyp, munaı eksporttaldy. Sot otyrysy kezinde Ramazanov, R.E. Melkýmov, R.L.Kıstaýbaev, A.R.Raıgorodskıı jáne M.A.Kenjebekov taǵylǵan aıypty moıyndamady, ózderin aqtaýdy surady.
Sot úkimimen «Mangystau Oil Refining» JShS dırektory Ramız Ramazanov, «Batys Nefte Trade» JShS dırektory Renald Melkýmov, «Standart Petroleum» JShS dırektory Rafhat Kıstaýbaev jáne «Mangystau Oil Refining» JShS tsehynyń basshysy Alekseı Raıgorodskıı jáne zerthana meńgerýshisi Mergenbaı Kenjebekov kináli dep tanylyp, túpkilikti 8 jylǵa bas bostandyǵynan aıyrý jazasy taǵaıyndaldy.
«Meliana» tankeri, tankerdegi 2153,726 tonna munaı ónimderi men dızel otyny, kólemi 922,160 tekshe metr bolatyn munaı ónimi men dızel otyny, «Mangystau Oil Refining» JShS-niń jyljamaıtyn múlki (óndiristik aımaq, jer telimderi men tseh) memleket paıdasyna tárkilendi. Sonymen birge Ramız Ramazanov, Renald Melkýmov, Rafhat Kıstaýbaev, Alekseı Raıgorodskıı, Mergenbaı Kenjebekov birlesip 1,1 mlrd teńge shyǵyndy tóleýi tıis. Mańǵystaý oblystyq memlekettik kirister departamentiniń salyq shyǵynyn óndirý týraly talap aryzy da qanaǵattandyryldy. Sottalýshylar birigip departamentke 320 084 450 teńge materıaldyq shyǵyndy jáne 3 200 844 teńge baj salyǵyn tóleýi tıis.
Sot úkimi zańdy kúshine engen joq.
Eske salsaq, bıyl Aqtaý teńiz-saýda portynyń basshysy ustaldy. Sondaı-aq Mańǵystaýda «Kezbı» munaı-servıs kompanııasynyń dırektory 10 jylǵa sottaldy.