AQSh úkimeti jumysyn ishinara toqtatady
ASTANA. KAZINFORM — AQSh Senaty federaldyq shyǵyn týraly eki zań jobasynyń birin de qabyldaı almady jáne sársenbide AQSh-ta úkimet shatdaýny — keıbir memlekettik qurylymdardyń óz jumysyn toqtatýy bastalady, dep habarlaıdy BBC.
Seısenbide Senat aldymen demokrattar senatta kópshilik daýyspen Demokratııalyq partııanyń qarjylandyrýdy jalǵastyrý týraly zań jobasyn qabyldamady, sodan keıin respýblıkashyldar kópshilik daýysqa ıe bolsa da, jetkiliksiz bolýy sebebimen Respýblıkalyq zań jobasyn qabyldaı almady.
Aqyry seısenbi tún ortasynan sársenbige deıin AQSh-tyń Shyǵys jaǵalaýynyń ýaqyty boıynsha federaldy mekemelerdiń barlyǵy emes, keıbireýleri jumysyn toqtatady.
Aq úıdiń basqarý jáne bıýdjet keńsesi seısenbi kúni keshke shatdaýndy rastaıtyn memorandým shyǵaryp, ol úshin demokrattardy aıyptady.
— Tıisti vedomstvolar endi úıymdastyrylǵan shatdaýn josparlaryn iske asyrýy kerek, — delingen memorandýmda.
— Demokrattar bul qolaısyz pozıtsııany qansha ýaqytqa deıin saqtaıtyny belgisiz, sondyqtan shatdaýn uzaqtyǵyn boljaý qıyn, — dep málimdedi Basqarý jáne bıýdjet bıýrosy.
Amerıkalyq saıasatta bıýdjettik qaqtyǵystar jıi bolsa da, Tramptyń sońǵy toǵyz aıda federaldyq bıliktiń shtaty men shyǵyndaryn dáıekti túrde qysqartqanyn eskersek, bul joly shyǵyndarǵa qatysty kúres ásirese qarqyndy júrip jatyr.
Jeti jyldaǵy birinshi shatdaýn
Sońǵy ret úkimet jumysyn 2018 jyldyń sońynda, Tramptyń birinshi merzimi kezinde toqtatqan.
Tramp dúısenbide Kongrestiń barlyq tórt kóshbasshysy — Ókilder palatasy men Senattaǵy jetekshi demokrattarmen, sondaı-aq olardyń respýblıkashyl áriptesterimen kezdesti. Alaıda kelisimge qol jetkizilgen joq.
Vıtse-prezıdent Djeı D. Vens bul kezdesýden keıin jabylý yqtımaldyǵy joǵary ekenin aıtty.
Tramp ákimshiliginiń sheneýnikteri osy ýaqytqa deıin qandaı da bir mańyzdy jeńildikter jasaýǵa daıyn bolmady.
Olar saılaýshylar birinshi kezekte úkimet jumysyn toqtatý ornyna talap qoıatyn partııa retinde demokrattardy aıyptaıdy dep senetin sııaqty. Bul buryn da bolǵan.
Demokrattar óz kezeginde saılaýshylarǵa olardyń medıtsınalyq saqtandyrý boıynsha sýbsıdııalardy saqtaý jónindegi mindettemelerin baǵalaıdy dep senip otyr.
Bul joly Aq úıdiń reaktsııasy qalaı erekshelenedi
Qazirgi qaqtyǵystyń ereksheligi — Tramp komandasynyń ustanymy.
Buryn uzaq shatdaýndar ádette saıası turǵydan qaýipti bolyp sanaldy, óıtkeni saılaýshylardyń kúndelikti ómirine kedergi keltirip, zań shyǵarýshylar men prezıdenttiń ımıdjine nuqsan keltirdi.
Biraq bul joly Tramp ákimshiligi memlekettik apparattyń edáýir bóligin uzaq merzimge jabýǵa daıyn sııaqty. Ákimshiliktiń resmı tulǵalary shatdaýndy keıin birjola jumystan bosatylýy múmkin «eń qajetti emes» qyzmetkerlerdi anyqtaý úshin paıdalanamyz dep qorqytty.
Budan basqa, burynǵy shatdaýndardan keıin úkimet qalypty jumysyna tez oralyp, qyzmetkerler sany men shyǵyndar deńgeıi de qalpyna kelgen.
Alaıda Tramp ákimshiligi qyzmetindegi toǵyz aı boıy shyǵyndardy qysqartýǵa tyrysyp, kóptegen memlekettik qyzmetkerdi jumystan shyǵardy. Úkimettiń jabylýy ákimshilikke úkimet apparatyndaǵy jappaı jumystan bosatýdy jedeldetýge múmkindik berýi múmkin.
Shatdaýn saldary qandaı bolady
Federaldyq bıýdjet shyǵyndary týraly zań jobasy bolmasa da, barlyq memlekettik mekeme jabylmaıdy.
Shatdaýn kezinde shekara qyzmeti, aýrýhanalardaǵy medıtsınalyq qyzmet, quqyq qorǵaý organdary jáne áýe qozǵalysyn basqarý qyzmeti jumysyn jalǵastyrady dep kútilip otyr.
Áleýmettik qamsyzdandyrý jáne Medicare boıynsha chekter jiberilgenimen, járdemaqyny tekserý jáne kartany berý ýaqytsha toqtatylýy múmkin.
Negizgi jumysshylar úkimet jumysyn toqtatqan kezde jumysyn ádettegideı jalǵastyrady — keıbireýlerine tipti ýaqytsha jalaqy tólenbeıdi, biraq qajetti emes dep sanalatyn memlekettik qyzmetkerler jumystan ýaqytsha bosatylady. Buryn bul jumysshylarǵa jalaqy aldyńǵy kúnmen tólenetin.
Bul azyq-túlik kómegi, federaldyq bıýdjetten qarjylandyrylatyn mektepaldy mekemeler, stýdenttik nesıe qyzmetteri, azyq-túlik ınspektsııalary jáne ulttyq saıabaqtar jumysy qysqartylady nemese tolyǵymen toqtatylady degendi bildiredi.
Eger qaqtyǵystar sozylyp, jalaqysy tólenbeıtin jumysshylar jumysqa shyǵýyn toqtatsa, kólik kidirisi bolýy múmkin jáne úkimet jumysynyń uzaq ýaqytqa toqtaýy AQSh ekonomıkasyna ekinshi dárejeli áser etýi múmkin.
Buǵan deıin Aq úı Tramptyń Gazadaǵy jaǵdaıdy retteýge arnalǵan josparyn jarııa etkenin jazǵan bolatynbyz.