AQSh-taǵy festıvalde júlde alǵan fılm Astanada kórsetildi
ASTANA. KAZINFORM — Astanada «Shekteýsiz úmit» atty derekti fılmniń resmı tanystyrylymy ótti. AQSh-ta júlde alǵan týyndyny alǵashqylardyń biri bolyp tamashalaǵandardyń ishinde Kazinform tilshisi de bar.
«Bul bala emdelý úshin ómir súrmesin. Ómir súrý úshin emdelmesin de! Ómiri emdelýmen ótpesin». Derekti fılm kadr syrtyndaǵy osyndaı sózderden bastalady. Serttiń ıesi — tserebraldy sal bolyp týǵan, bıyl ǵana 17 jasqa tolǵan shymkenttik bozbalanyń ákesi. 30 mınýttyq shaǵyn týyndynyń óne boıy osyndaı kesek sózderge, emotsııa men shynaıy áńgimege qurylǵan. Balajandylyq degen qur óbekteý men emotsııa ǵana emes, naqty áreket, mólshermen berilgen qamqorlyq, mólsherge syımaıtyn mahabbat ekenin týyndydaǵy 5 keıipkerdiń ómiri nanymdy jetkizedi.
Osyndaı shynaıylyǵy baǵalansa kerek, AQSh-tyń Kalıfornııa shtatynda ótken qysqa metrajdy derekti fılmder konkýrsynda eki birdeı atalym boıynsha jeńimpaz atanypty. Biri — «Úzdik derekti qysqa metrajdy fılm», ekinshisi — Balalar múgedektigi máselesin baıandaıtyn úzdik fılm».
Elordadaǵy «Kerýen» saýda-oıyn-saýyq ortalyǵynda ótken tanystyrylymǵa negizinen erekshe bala tárbıelep otyrǵan ata-analar jınaldy. Uıymdastyrýshylar balasymen birge kelgen ata-analarǵa fılmdegi emotsııaǵa toly sátter balaǵa aýyr tııýi múmkin ekenin eskertip, qalaǵan ýaqytta zaldan shyǵýǵa bolatynyn aldyn ala aıtqan. Biraq fılm aıaqtalǵansha tyrp etken jan bolmady. Tek arasynda keıipkermen birge qýanyp, keıipkermen birge kúrsingen daýystar zaldyń ár tusynan estilip qalyp turdy.
Fılmge ómiri arqaý bolǵan bes keıipkerdiń bárine ortaq eki derek bar. Bári tserebraldy sal aýrýymen kúresip kele jatqan jetkinshekter jáne Shymkenttegi «Shekteýsiz úmit» ońaltý ortalyǵynan em alady. Derekti týyndynyń aty da «Shekteýsiz úmit». Qyzynan erte aıyrylǵan ananyń basqa bir áıelden sal bop týǵan qyzdy asyrap alýy, balasynyń dıagnozyn bilmegen ananyń «ózge balalardaı nege durys tura almaısyń» dep qol kóterýi, betin kózden parlaǵan jas pen mańdaıdan sorǵalaǵan ter japsa da, jattyǵýyn toqtatpaǵan qaısar uldyń talpynysy, bári-bári qaz qalpynda berilgen.
— Tserebraldy sal bop týǵan balalardyń bárinde erkelik bar. Biraq Beknurdy óbekteseń, qasarysyp jattyǵý istemeı qoıatyny bar. Onymen eresek adamsha ǵana sóılesý kerek. Mundaǵy 150-ge jýyq balanyń bárine osyndaı erekshe qatynas kerek, — deıdi ońaltý ortalyǵynyń mamany. Fılmdegi jylap júrip jattyǵatyn bala osy Beknur.
Bes balanyń biri aspaz bolýdy armandasa, biri saqshy bolatynyn, taǵy biri ІT mamany bolatynyn aıtady. Al ata-analardyń bári «Balam úıli bolyp, urpaq súıse» dep tebirenedi.
— Shekteýsiz úmit» qoryn 2019 jyly qurdyq. Ońaltý ortalyǵyndaǵy 150-ge jýyq balanyń ishinde óz ulym da bar. Jasy17-de. Elimizde erekshe balalardy oqytatyn arnaıy mektepter birnesheý bolǵanymen, ózdiginen qozǵala almaıtyn balalarǵa bilim beretin jalǵyz mektep osy Shymkentte. Balam sonda orta bilim alyp jatyr. Mektepten bos kezde ortalyqta em alady. Mektep bitirgen soń joǵary bilim alýǵa kóndirdik. Iá, kóndirdik. Óıtkeni ózine senimsiz bolatyn sátteri kóp. Onyń bárin eńserý úshin sheshesi ekeýmizge eńsemizdi túsirýge bolmaıdy, — dep bastady áńgimesin Marat Telǵozy.
Tuńǵyshtary sal bolyp týatynyn bilgende dárigerler jas jubaıǵa balany arnaıy mekemege ótkizýge keńes beredi. Fılmniń basynda aıtylǵan sertti Marat eń alǵash ret sol dárigerlerden shyqqan kezde aıtady. Serttiń údesinen shyǵý úshin dostaryn jınap, qor qurady. Sol qordyń demeýimen ońaltý ortalyǵyn ashady.
— Ortalyqqa barǵanda ákemizdiń úıine kelgendeı bolamyz, — deıdi Saparkúl esimdi keıipkerdiń anasy Janat Beısenova. Balasyna laıyqty qamqorlyq kórsetý úshin meıirbıke mamandyǵyn ıgergen ananyń áńgimesi de áserli.
— Ózim kishigirim bıznesmenmin. Óz balamnyń taǵdyry arqyly erekshe bala tárbıeleýdiń medıtsınalyq áleýmettik jaǵynan bólek psıhologııalyq qyry bar ekenin túsindik. Ol bilgenimizdi óz ortamyzdy únemi aıtyp júremiz. Biraq jeke tanystyq arqyly ary ketse myń adamǵa aıtýǵa bolatyn shyǵar. Al myńdaǵan adamnyń, barsha qazaqstandyqtardyń nazaryn osy máselege aýdarý úshin fılm túsirý kerek degen ıdeıa paıda boldy. Ol ıdeıanyń avtory — dosymyz, prodıýser Danııar Valıýlla. Qazaq tildi ortanyń mentalıteti sál basqashalaý. Múgedek balamyzdan uıalamyz. Qonaqqa aparmaýǵa, tyǵyp ustaýǵa tyrysamyz. Men muny ekinshi túrme deımin. Birinshi túrme denesiniń kemistigi bolsa, ekinshi túrme — otbasyndaǵy oqshaý qatynas. Qudaıǵa shúkir, meniń balam týǵannan ekinshi túrmege tutqyn bolyp kórgen joq. Óıtkeni ózime sert berdim. Balamdy el qataryna qosý úshin eń áýeli ondaı balanyń bar ekenin ortam bilýi kerek dep oıladym», — deıdi «Shekteýsiz úmit» qorynyń negizin qalaýshy.
Rejıser Marat Tóleýov osy týyndyny túsirý arqyly ózine jańa álem ashqanyn aıtady.
— Fılm 30 mınýttyq qana bolǵanymen túsirý ońaı bolǵan joq. Men praktıkalyq qıyndyqtardy aıtyp turǵan joqpyn. Erekshe balalardyń tabıǵatyn ashamyn dep júrip janyna jara salyp almaımyn ba, ata-anasynyń kóńiline qaıaý túsirip qoımaımyn ba» dep ýaıymdadym. Bárinen de sol jaǵy aýyr boldy, — deıdi rejıser.
Derekti fılm AQSh-ta top jarǵannan keıin elde de qyzyǵýshylyq artypty. Shymkent pen Astanadan keıin Almatyda da tanystyrylymy ótedi.
— Kınoteatrlar tarapynan da, halyq tarapynan da qoldaý bar ekenin sezinip júrmiz. Resmı tanystyrylymdar ǵana arqyly halyqtyń kóp bóligine únimiz jetpeıtinin túsinemiz. Sondyqtan keleshekte áleýmettik jelige de salatyn shyǵarmyz. Qazir You Tube-te jabyq siltemesi ǵana bar. Fılmniń aldaǵy taǵdyryn búkil ujymmen aqyldasyp sheshemiz, — deıdi prodıýser.