Agrosalaǵa qatysty tuńǵysh folklorlyq jınaq jaryqqa shyqty
Jınaqty A.I. Baraev atyndaǵy Astyq sharýashylyǵy ǵylymı-óndiristik ortalyǵy (AShǴÓO) shyǵardy. Ony qurastyryp, alǵy sózin jazǵan, baspaǵa ázirlegen áleýmettik kásipker, mádenıettanýshy-lıngvıst Abylaıhan Qalnazarov.
Sharaǵa qurastyrýshy avtormen qatar, A.I.Baraev atyndaǵy AShǴÓO bas dırektory, aýyl sharýashylyǵy ǵylymdarynyń doktory, professor, akademık Kenje Abdýllaev pen osy ortalyqtyń qoǵammen baılanys jetekshisi Zeıin Álipbek qatysty.
Eńbektiń basty erekshiligi - halyq arasynda ǵasyrlar boıy aıtylyp, ulttyq mentalıtetimizdiń qabyrǵasyn qurap turǵan aýylsharýashylyq sıpattaǵy ańyz-áńgimeler men áfsana-qıssalardyń engizilýi. Sondaı-aq, maqal-mátelder men jumbaqtardyń kásiptik suryptalýy.
«Talapty azamattyń usynysyn qabyldap, osy eńbektiń shyǵýyna qoldaý bildirýdegi maqsatymyz - halqymyzdyń sharýashylyq júrgizý men tabıǵatty aıalaýǵa qatysty tanymdyq kózqarastaryn pash etý. Sondaı-aq, dándi daqyldar, jemis-jıdekter men aǵashtardyń adamnyń kúndelikti ómirinde aıryqsha mańyzǵa ıe ekendigin tól ádebı muramyz arqyly aıqyndap, qoǵamnyń agronomııalyq qana emes, ekosofııalyq tálim-tárbıesine septigimizdi tıgizýdi kózdedik», - dedi Kenje Abdýllaev.
Akademıktiń aıtýynsha, bul turǵyda kitaptaǵy qundy dúnıetanymnyń, ataly sózder men támsilderdiń, ańyzdar men jumbaqtardyń máni zor. Olar izdenýshilerdi tabıǵattyń, jer-sýdyń qadirin bilýge, onyń san túrli syrlaryn kókirekke túıýge jol ashady.
«Ádette «ejelgi klassıkalyq qazaqtar», «ertedegi Qazaqstan aýmaǵy» desek, ózimiz de, ózgeler de, kóz aldymyzǵa myńǵyrtyp mal aıdaǵan kóshpendilerdi ǵana elestetemiz. Osynaý qasańdyqtyń tamyrlap, qoǵamdyq sanaǵa bekigeni sonsha, álem jurtshylyǵy da bizge áli kúnge birjaqty - «nomadtar eli» retinde qaraıdy. ıAǵnı, ózimizdi kóship-qonyp tirshilik etken, negizgi sharýasy - bir mal sharýashylyǵy bolǵan halyq retinde tuǵyrlaý arqyly otyryqshy eginshilik-baǵbandyq mádenıetimiz nazardan tys qalyp júr. Bul rette, halqymyzdyń jer baptap, aǵash egip, egin salýǵa qatysty myńjyldyq muralaryn jaryqqa shyǵaryp, jappaı nasıhattaý óte ózekti», - dep atap ótti Abylaıhan Qalnazarov.
«Aýylsharýashylyq óndirýshileriniń ilki sharýashylyq dúnıetanym qabaty men ǵasyrlar boıǵy óndiristik tájirıbesi kórinis tapqan eńbekti jarııalaýdyń mańyzy zor. Elimizdegi kitap óndirisinde dál osylaı kásiptik toptaý úderisi alǵash ret júzege asyrylyp otyr», - dep túıindedi Zeıin Álipbek.
Aıta keteıik, toptamaǵa eginshilik-baǵbandyq mádenıetine qatysty taqyryptyq folklorlyq materıaldar engizilgen. Munda eginshilik, dıqan uǵymdary tar maǵynada emes, keń aýqymda qarastyrylǵan. Sondyqtan da, alpysqa jýyq ańyz-ápsana ertegi-qıssadan quralǵan «mıftik» - birinshi taraýda da, keıingi bes myń qaraly maqal-máteldik, jumbaqtyq taraýlarda da - eginshilik pen dándi daqyldar, baqsha ósimdikteri, jemis-jıdekter men kókónister, emdik shópter taqyryptary keńinen qamtylǵan.
Kitap aýyl sharýashylyǵy salasy qyzmetkerleri men sala mamandaryna, mektep oqýshylaryna, muǵalimderge, stýdentter men magıstranttarǵa, sondaı-aq qaıtalanbas tól folklor, ilki sózder men mıfterge qyzyǵýshylyq tanytatyn oqyrman qaýymǵa arnalǵan.
