Agroónerkásip baǵdarlamasy: Bir jyldyń nátıjesi qandaı
QR Aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Arman Evnıevtiń aıtýynsha, osy saladaǵy ónim óndirý kólemi bir jyldyń ishinde 7,9 protsentke ulǵaıyp, 4 trln teńgeni qurady. "Jalpy, memlekettik baǵdarlama aıasynda 2017 jyly 7 nysanaly ındıkatorǵa qol jetkizý josparlanǵan bolatyn. Onyń ishinde 6 ındıkator oryndaldy. Azyq-túlik taýarlary men kóterme saýdanyń naqty kólem ındeksi boıynsha bir nysanaly ındıkatorǵa qol jetkizilmedi", - deıdi A.Evnıev.
Vıtse-mınıstrdiń sózine qaraǵanda, egistik alqaptarynyń qurylymyn ártaraptandyrý sharalary jalǵasýda. 2016 jylmen salystyrǵanda maıly daqyldar alqaby 444 myń gektarǵa, sonyń ishinde qant qyzylshasy 6,3 myń gektarǵa, dándi burshaqty daqyldar alqaby 274 myń gektarǵa, budan bólek, arpa, júgeri, qaraqumyq, kúrish pen maqtanyń alqaptary ulǵaıdy. Al bıdaı alqaptary 467 myń gektarǵa qysqardy. "Mal sharýashylyǵy salasynda ónim óndirý kólemi 3,9 protsentke artty. Sonyń ishinde et - 6 protsentke, sút - 3 protsentke, jumyrtqa óndirý 7 protsentke ósti. Mal basy ortasha eseppen 5 protsentke kóbeıdi. Bul rette asyl tuqymdy iri qara maldyń úlesi 11 protsentke deıin artty. 2010 jylda atalǵan kórsetkish 7,7 protsent bolǵan. Alaıda qus eti, shoshqa eti jáne qurama jem boıynsha tıisti kórsetkishterge qol jetkizilmedi", - dep atap kórsetti A.Evnıev.
Resmı málimetke sáıkes, byltyr aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń eksporty 12,5 protsentke ósti. Sonyń ishinde qaıta óńdelgen ónimniń úlesi az emes. Degenmen, ósimdik maıy men sıyr etiniń eksporty boıynsha jospar oryndalmady. Máselen, ótken jyly 117 mln dollardyń ósimdik maıy shetelge satylady degen jospar bolǵan. Alaıda naqty satylǵan ónimniń kólemi 92 mln dollardy qurady. Sebebi ósimdik maıynyń eksporttyq baǵasy 11 protsentke tómendedi. Sonyń ózinde byltyr 113 myń tonna ósimdik maıy eksporttaldy. Bul aldyńǵy jylmen salystyrǵanda eki esege artyq. Al eksportqa shyǵarylǵan sıyr etiniń jalpy somasy jospardan eki ese tómen - 24 mln dollarmen shekteldi. Onyń da ózindik sebepteri bar. "Birinshiden, iri qara mal etiniń qolaısyz baǵa konıýktýrasy. Máselen, Reseı naryǵynda bir keli sıyr etiniń baǵasy 210-220 rýbldi quraıdy. Jetkizý shyǵyndaryn eseptemesek, bul teńgege shaqqanda 1200-1300 teńgeniń mańaıynda. Al Qazaqstannyń ishki ótkizý baǵasy 1500 teńgeni quraıdy. Ekinshiden, Atyraý oblysynda nodýlıarly dermatıttiń tirkelýine Reseı tarapynan arnaıy talaptar engizilgen bolatyn", - dedi A.Evnıev.
Aıta keteıik, búgin aýyl sharýashylyǵy mınıstrligi "sany bar, sapasy joq" kooperatıvterdiń kóbeıip ketkenin de málimdedi. "Búginde 851 kooperatıvtiń ishinde tek 491-i ǵana qajetti texnıkamen jabdyqtalyp, aǵymdaǵy jylda ónim óndirýge daıyn. Al 360 kooperatıvte tıisti qural-jabdyqtar bolmaı shyqty. Ókinishke qaraı, jaǵdaıdy "sany bar, sapasy joq" dep aıtýǵa týra keledi", - dedi vıtse-mınıstr Arman Evnıev.
Jambyl oblysynyń ákimi Asqar Myrzaxmetov atalǵan pikirmen kelispeıtinin jetkizdi. "Jańa mınıstrliktiń baıandamasynda "sany bar, sapasy joq" degen pikir aıtyldy. Menińshe, bul jerde ondaı pikirdi oılanyp baryp aıtqan durys sııaqty. Óıtkeni kooperatıvterdi qurý ol dúkenen satyp alatyn bir zat emes. Aldymen onyń bárin qaǵaz júzinde rásimdeý kerek. Rásimdegennen keıin ótinim beriledi. Ótinim berilgennen keıin ol qondyrǵylardy daıyndaý úshin keminde úsh-tórt aı kerek", - dedi A.Myrzaxmetov.