AEF-2018 taıaý bolashaqtaǵy ulttyq kúntártipti qalyptastyrýǵa múmkindik beredi - sarapshylar
QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýty dırektorynyń orynbasary Sanat Kóshkimbaev atap ótkendeı, Astana ekonomıkalyq forýmynyń basty qyzmeti, eń aldymen, ulttyq ekonomıkalyq kún tártibin ǵalamdyq deńgeımen úılestirýge baǵyttalǵan.
«Biz búgingi tańda adamzat aldynda turǵan jahandyq ekonomıkalyq úrdister, ózgerister men syn-tegeýrinderden únemi habardar bolýymyz kerek», - dedi sarapshy «RrimeMinister.kz» AA bergen suhbatynda.
Sonymen qatar, S. Kóshkimbaev bıylǵy jáne aldaǵy kezeńdi ǵalamdyq ekonomıka úshin kúrdeli ýaqyttardyń biri dep atady. Jahandyq daǵdarys qaýipteri, qaqtyǵystar, saýda soǵystary, sanktsııalyq qarsylyqtar, Taıaý Shyǵystaǵy, Koreı túbegindegi turaqsyz, kúrdeli jaǵdaı sekildi syn-tegeýrinder taıaý keleshekte sheshimi tabylmaı, kerisinshe, barlyq jahandyq ekonomıkalyq jaǵdaıatqa eleýli áser etedi. Osyǵan baılanysty, sarapshynyń pikirinshe, Qazaqstan meılinshe qarýlanyp, kez-kelgen jaǵdaılarǵa daıyn bolýy kerek.
«Dál osy jerde jahandyq ekonomıka salasyndaǵy myqty spıkerler men mamandardyń qatysýymen ótetin pikirtalastar arqyly jahandyq ekonomıka máselelerin talqylaýǵa múmkindik beretin Astana ekonomıkalyq forýmynyń róli zor. Árıne, Qazaqstan aldyn ala eskertip, saqtandyrý sharalaryn qabyldaýǵa tyrysady. Astana ekonomıkalyq forýmy, ásirese sońǵy talqylaý, qazaqstandyq sarapshylar men saıasatkerlerge jahandyq kún tártibimen úılestire otyryp, taıaý bolashaqtyń ulttyq kún tártibin qalyptastyrýǵa jol ashady. ıAǵnı, bul Qazaqstannyń álemdegi qaýipsizdiktiń keleshek syn-tegeýrinderine beretin ózindik jaýaby bolady», - dedi S. Kóshkimbaev.
Óz kezeginde QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń bas ǵylymı qyzmetkeri Vıacheslav Dodonov Qazaqstan jahandyq ósim perspektıvalaryna múddeli ekenin atap ótti. Sebebi álemdik ekonomıka jaǵdaıy qanshalyqty jaqsy bolsa, qazaqstandyq eksporttyq taýarlarǵa, munaıǵa, metaldarǵa, aýyl sharýashylyǵy shıkizatyna degen baǵa da sonshalyqty joǵary bolmaq. Ǵalymnyń aıtýynsha, dál osy álemdik qarjy sektoryndaǵy jaǵdaı eleýli syn-tegeýrinderge ushyraýy múmkin. Bul salanyń birneshe álsiz tustary bar. Bul - qaryz, qor naryqtary, krıptovalıýta sııaqty jańa qarjy quraldarymen baılanysty máseleler.
«Munyń bári kóptegen belgisizdik jaǵdaılaryn týdyrady. Osyǵan oraı jaǵdaıdy aıqynyraq túsinýge jáne odan ne kútý kerektigin bilýge kómektesetin sarapshylar alańdary qajet», - dep sózin túıindedi V. Dodonov.
Budan ózge, «Ekonomıkalyq zertteýler ınstıtýty» AQ basqarma tóraǵasynyń orynbasary Shaharbaný Jaqypova Astanada ekonomıkalyq forýmdy ótkizýden qandaı nátıje kútetini jaıly aıtyp berdi.
«Bıylǵy Astana ekonomıkalyq forýmy jańa jahandyq syn-tegeýrinderge jáne úrdisterge arnalatynyn atap ótý kerek. Qazaqstannyń osy jahandyq máselelerge qanshalyqty qarsy tura alatyny jáne osy jahandyq syn-tegeýrinderge Qazaqstan qalaı jaýap beretinin bilý óte mańyzdy. ıAǵnı, barlyq pikirtalas alańdarynda álemdik ekonomıka men álemdik qaýymdastyqta bolyp jatqan qyzyqty ózgerister qarastyrylady», - dep atap ótti Shaharbaný Jaqypova.
Sarapshy jańa ekonomıkalyq qarym-qatynastardy, tsıfrlyq ekonomıka álemin damytýdyń jańa shynaıylyqtaryn qalyptastyrý kezinde qoǵamda jáne eldiń ekonomıkalyq damýynda belgili bir oń qubylystardyń bolatynyna nazar aýdardy. Alaıda, belgili bir syn-tegeýrinder de bar. Sh. Jaqypova AEF-2018 osy syn-tegeýrinderdi anyqtaýǵa kómektesip, olarǵa qarsy turý joldaryn kórsetetinine senim bildiredi.
QR Prezıdenti janyndaǵy Qazaqstan strategııalyq zertteýler ınstıtýtynyń áleýmettik-ekonomıkalyq zertteýler bóliminiń basshysy Lázzat Nurqatova jahandyq forým alańynda talqylanatyn máseleler tek ekonomıster, saıasattanýshylar, ǵalymdar men medıtsına salasynyń mamandary úshin ǵana emes, sondaı-aq kóptegen múddeli taraptarǵa, sonyń ishinde jastarǵa óte qyzyqty taqyryptar bolady dep esepteıdi.
Forýmda osyndaı máselelerdiń biri «Uzaq ómir súrý álemi» tiregi aıasynda talqylanady.
«Eger halyqtyń qartaıýy ǵalamda qalypty úrdis bolsa, Qazaqstan úshin bul - maqsat. Kózdegen maqsat - halyqtyń ómir súrý uzaqtyǵyn 80 jasqa deıin ulǵaıtý. Buǵan kóptegen faktorlar yqpal etedi. Medıtsınanyń, densaýlyq saqtaý júıesiniń damýy ǵana emes, bul bar bolǵany - 20%. Ol otbasylyq qarym-qatynasqa, ekonomıkalyq faktorǵa, áleýmettik statýsqa da baılanysty», - dedi Lázzat Nurqatova.
Eýrazııalyq ıntegratsııa ınstıtýtynyń áleýmettik zertteýler departamentiniń dırektory Botagóz Tórehanova forým tujyrymdamasy qajetti ýaqytynda qaıta brendteldi dep esepteıdi.
«Menińshe, forýmnyń uıymdastyrýshylary málimdegen jańa format óte qyzyqty ári zamanǵa saı. Jahandyq máselelerdiń jańa múmkindikter túrinde usynylýy óte qyzyqty kórinis beredi. Búgingi kúnniń ózekti taqyryptary osyndaı utymdy nusqada usynylatyn zamanaýı formattarǵa kóshýimiz kerek dep esepteımin», - dedi B. Tórehanova.
Botagóz Tórehanova forýmnyń qyzyqty taqyryptarynyń biri ıntegratsııalyq protsester jaıynda bolatynyn aıtty.
«Men úshin ıntegratsııalyq qurylymdardyń, ásirese, Eýrazııa qurlyǵynda qalaı damıtyny turǵysynan jahandyq strategııa máselesi úlken qyzyǵýshylyq týdyrady. Bizdiń túsinýimizshe, bolashaqta barlyǵy birigedi, eshbir el oqshaýlanbaıdy. Bóliný tek qaýip pen shyǵyndarǵa ákelýi múmkin. Sondyqtan da ıntegratsııalyq strategııalardaǵy úrdister qandaı bolatyny, jahandyq aýqymdaǵy damý qandaı bolatyny - osynyń bári, ásirese, halyqtardy ózara baılanystyratyn nemese alshaqtatatyn áleýmettik-mádenı faktorlar turǵysynan óte qyzyqty. Elderimizdiń ekonomıkalyq, tehnologııalyq jáne áleýmettik-mádenı damýynyń - bolashaǵymyzdyń yntymaqtastyqqa baılanysty ekenin túsinemiz», - dedi Botagóz Tórehanova.
Eýrazııalyq ıntegratsııa ınstıtýtynyń jańǵyrtý jáne ıntegratsııalyq úrdisterdi zertteý ortalyǵy basshysynyń orynbasary Dáýren Bazarov Global Challenges Summit 2018 forýmynan ne kútetini týraly aıtyp ótti.
«Aldaǵy AEF-2018 forýmynan búkil álemde tsıfrlyq, ónerkásiptik revolıýtsııaǵa baılanysty bolyp jatqan ózgerister turǵysynan qazirgi tańnyń ózekti suraqtaryna tıisti jaýaptar alýdy kútemiz. Forýmda Tórtinshi ónerkásiptik revolıýtsııadaǵy Qazaqstannyń orny men róli sekildi taqyryptardy talqylaımyz dep oılaımyn. Aýqymdy sharaǵa álemdik jetekshi sarapshylar keledi. Qazaqstandyqtar atalǵan pikirtalastardan paıdaly bilim men tájirıbe jınaqtaıtynyna senemiz», - dep túıindedi.
