Adamzat tarıhyndaǵy eń eski álippe tabyldy - sheteldegi qazaq baspasózi
ASTANA. KAZINFORM - «KAZINFORM» HAA sheteldegi qazaq tilinde taraıtyn aqparat kózderine aptalyq sholýyn usynady.
Turar Rysqulovqa arnalǵan mereıtoıǵa Mońǵolııanyń QR-daǵy Elshisi qatysty - Kaznews
Mońǵolııanyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy Elshisi D.Baıarhúú 2024 jyly 15 qarashada Túrkistan qalasynda ótken Turar Rysqulovtyń týǵanyna 130 jyl tolýyna baılanysty jınalysqa qatysyp, sóz sóıledi, dep habarlaıdy mońǵolııalyq Kaznews agenttigi elshiliktiń baspasóz qyzmetine silteme jasap.
Aıta keteıik, Turar Rysqulov (1894-1938) Qazaqstannyń belgili memleket jáne qoǵam qaıratkeri. 1924-1925 jyldary Mońǵolııadaǵy komınternııanyń jetekshi qyzmetin atqarǵan. 1924 jyly jazda komıntern (kommýnıstik ınternatsıonal – avt.) atqarý komıtetiniń Mońǵolııadaǵy ókiletti ókili bolyp taǵaıyndalǵan. Ol onda Mońǵol halyq respýblıkasynyń aıaǵynan nyq turǵan memleket retinde qalyptasýyna zor eńbek sińirdi. Ol Mońǵolııa Konstıtýtsııasynyń jobasyn ázirleýge atsalysty. Mońǵolııa astanasynyń atyn Ýlanbator (Qyzylbatyr) dep qoıýdy usynǵan Rysqulov bolatyn.
Qorǵas portynyń ımporttyq-eksporttyq júk kólemi 10 paıyzǵa artty - «Halyq gazeti»
28 qarashada Qorǵas kedeninen alǵan aqparatqa sáıkes, bıyldyń 10 aıynda Qorǵas portynyń ımporttyq jáne eksporttyq júk kólemi 38,011 mıllıon tonnany qurap, ótken jyldyń sáıkes kezeńimen salystyrǵanda 10 paıyzǵa artqan, dep jazady qytaılyq «Halyq gazeti» basylymy.
Qorǵas Jinyi halyqaralyq saýda (Horgos Tszını) seriktestiginiń bas menedjeri ıÝı Hýannyń málimetinshe, alǵashqy 10 aıda kompanııa 18 myń kólik pen 450 myń tonna taýar eksporttady. Jyl sońyna deıin eksporttyq saýda kólemi 16 mıllıard ıýannan asady dep kútilýde.
Sondaı-aq, kúndelikti eksporttyq júk 2000 tonnadan asady, onyń ishinde 80-ge jýyq kólik bar. Negizgi eksporttyq taýarlarǵa jemis-jıdek, kókónis, aýylsharýashylyq ónimderi jáne kúndelikti qajetti zattar jatady.
Ózbekstan men Qazaqstan arasyndaǵy týrızm yntymaqtastyǵy nyǵaıady- «ÓzA»
Tashkentte ótken «Jibek jolyndaǵy týrızm» 29-halyqaralyq týrızm jármeńkesi aıasynda Ózbekstan men Qazaqstan oblystary arasynda týrızm salasyndaǵy yntymaqtastyqqa qatysty qujattarǵa qol qoıyldy.
Atap aıtqanda, Tashkent jáne Jyzaq oblystary men Almaty oblysy týrızm basqarmalary arasynda, sondaı-aq Ózbekstan aspazdar qaýymdastyǵy men Qazaqstan restoratorlar klýbtary qaýymdastyǵy arasynda yntymaqtastyq týraly memorandýmǵa qol qoıyldy.
Bul týraly osy aptada «ÓzA» aqparat agenttigi habarlady.
Atalǵan BAQ-tyń dereginshe, qujattarǵa qol qoıý rásimine qatysqan Qazaqstannyń Ózbekstandaǵy Tótenshe jáne Ókiletti Elshisi Beıbit Atamqulov yntymaqtastyq kelisimi óńirlik baılanystardy nyǵaıtýǵa, týrıster sanyn arttyrýǵa jáne týrızm qyzmetteri sapasyn jaqsartýǵa yqpal etetinin atap ótti.
Taraptar birlesken týrıstik baǵyttar ázirleý jáne tájirıbe almasý týraly kelisti.
Aıta keteıik, osy jyldyń 16 qarashasynan bastap Almaty – Túrkistan – Tashkent – Almaty baǵyty boıynsha alǵashqy temirjol saıahat baǵdarlamasy iske qosyldy. «Jibek joly» («Jibek joly») ataýly poıyz qatynasy eki el arasyndaǵy týrıstik almasýdy jandandyrýǵa qyzmet etedi.
Sonymen qatar osy aptada «ÓzA»-da «Ózbekstan men Qazaqstan maýsymdyq kókónis pen jemis-jıdek jetkizýdi jolǵa qoıady» degen taqyryptaǵy aqparat jaryq kórdi.
Atalǵan basylymnyń málimetinshe, Ózbekstannyń Qazaqstandaǵy elshisi Bahtıer Ibragımov Almaty oblysynyń ákimi Marat Sultanǵazıevpen kezdesken. Endi Ózbekstannyń óńirleri men Qazaqstannyń Almaty oblysy arasyndaǵy saýda-ekonomıkalyq baılanystar nyǵaıa túspek.
Kezdesý barysynda aýyl sharýashylyǵy, ónerkásip, týrızm, saýda salalaryndaǵy yntymaqtastyqty jáne mádenı-gýmanıtarlyq baılanystardy nyǵaıtý máseleleri talqylanǵan.
Kezdesý qorytyndysy boıynsha maýsymdyq kókónis pen jemis-jıdek jetkizý, sút ónimderi men qaptama materıaldaryn birlesip óndirý, sondaı-aq Almaty oblysynyń delegatsııasynyń Qashqadarııa oblysynda ótetin «Kashkadarya Invest – 2024» bıznes-forýmyna qatysýy týraly kelisimge qol jetkizilgen.
Almatyda ırantanýshylardyń otyrysy ótti - «Parstoday»
2024 jyldyń 15 qarashasynda Almaty qalasynda Iran Islam Respýblıkasynyń Bas konsýldyǵy janyndaǵy Mádenıet ortalyǵynyń uıymdastyrýymen qazaqstandyq ırantanýshylardyń kezekti otyrysy ótti, dep habarlaıdy Irannyń «Parstoday» aqparat agenttigi.
Otyrysta ırantanýshylar assotsıatsııasyn qurý máselesi kóterilip, Qazaqstandaǵy ırantaný ǵylymynyń qazirgi jaǵdaıy jáne ony damytý máseleleri de basty nazarda bolǵan. Sondaı-aq, ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti ırantaný mamandaryn daıyndaıtyn elimizdegi jalǵyz joǵary oqý orny retinde erekshe atalyp ótti. Ýnıversıtet qabyrǵasynda daıyndalǵan mamandar tek qazaqstandyq ǵylymnyń damýyna ǵana emes, eki el arasyndaǵy mádenı-ǵylymı baılanystardy nyǵaıtýǵa da zor úles qosýda.
«Irantanýshylar assotsıatsııanyń negizgi maqsaty – ırantaný ǵylymyn damytý, Qazaqstan men Iran arasyndaǵy mádenı baılanystardy nyǵaıtý. Assotsıatsııa zertteýshiler, aýdarmashylar, ádebıetshiler jáne óner qaıratkerleri úshin biryńǵaı alańǵa aınalýdy kózdeıdi» dep jazady ırandyq basylym. Sondaı-aq sońynda ırantaný qyzmetiniń negizgi baǵyttary kórsetilgen.
Sondaı-aq osy aptada «Parstoday»-de «Irandyq stýdent Reseıdiń álemdik sáýlet óneri syılyǵyn jeńip aldy» degen taqyryptaǵy aqparat jaryq kórdi.
Irandyq stýdent Reseıdiń «Golden trezzini» álemdik sáýlet óneri syılyǵyn jeńip alǵan.
Reseılik Golden Trezzini dızaın baıqaýy «Arhıtektýra óner retinde» uranymen ótip, oǵan 33 eldiń ókilderi qatysty. Kúrdistan ýnıversıtetiniń qoǵammen baılanys qyzmetine silteme jasaǵan Parstoday-diń habarlaýynsha, Irannyń Kúrdistan ýnıversıtetiniń qala qurylysy bóliminiń stýdenti Matın Moradı Reseıde ótken «Golden trezzini» baıqaýynda eki nomınatsııa boıynsha «Altyn sertıfıkat» júldesin jeńip aldy. Bul jolǵy baıqaý úzdik turǵyn úı jobalary jáne úzdik jeke turǵyn úı jobalary boıynsha bolǵan.
Adamzat tarıhyndaǵy eń eski álippe tabyldy - TRT
«TRT» basylymy «Science Daily» jýrnalyna silteme jasap habarlaýynsha, ǵalymdar Sırııanyń eń eski qala ortalyqtarynyń biri bolyp tabylatyn Ýmm-el Marradaǵy ejelgi qabirlerde arheologııalyq qazba jumystaryn júrgizdi. Sonyń nátıjesinde Sırııadaǵy ejelgi qabirlerde eń eski álippe tabylǵan.
Qola dáýirinen qalǵan bul qabirlerde altyn jáne kúmis áshekeıler, 6 súıek, asúılik ydystar, qysh-qumyra buıymdary men naıza ushy qosa ústinde jazýlary bar saýsaq uzyndyǵynda 4 saz tsılındr tabylǵan.
Qazba jumystaryn júrgizetin zertteý tobynyń músheleriniń datalaý ádisi arqyly tekserilgen jazýlardyń b.z.b. 2400 jyldaryna jatatyny anyqtalǵan.
Sondaı-aq osy aptada «TRT»-da «Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ-de «TÚRKSOI» medıa ortalyǵy ashyldy» degen taqyryptaǵy aqparat jarııalanǵan bolatyn.
Ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıtetinde «TÚRKSOI» medıa bilim berý jáne zertteý ortalyǵy ashyldy, dep habarlaıdy Túrkııa Radıo Televızııa portaly.
Túrkııalyq basylymnyń málimetinshe, atalǵan ýnıversıtettiń jýrnalıstıka fakýltetinde ornalasqan bul ortalyqta medıa salasyna qatysty zertteýler júrgizilip, salanyń ózekti máseleleri boıynsha sarapshylarmen kezdesýler ótedi.
Ortalyqtyń tusaýkeserine 1-shi Halyqaralyq Túrki álemi jastar forýmyna qatysý maqsatymen Almatyǵa kelgen qonaqtar, stýdentter jáne ǵalymdar qatysqan.
Ortalyqtyń maqsaty – túrkitildes elder arasyndaǵy baılanystardy nyǵaıtý jáne mádenı-ǵylymı yntymaqtastyqty keńeıtý. Sonymen qatar ortalyqta medıa salasyndaǵy zamanaýı máseleler taldanyp, ǵylymı-ádistemelik konferentsııalar uıymdastyrylatyn bolady.