Adamdar eń jyldam jáne eń baıaý qartaıatyn elder anyqtaldy

ASTANA. KAZINFORM — Nature Medicine jýrnalynda jarııalanǵan jańa zertteýlerge sáıkes, turǵylyqty jer qartaıýdy tezdetýi nemese baıaýlatýy múmkin ekendigi belgili boldy, dep habarlaıdy Science Focus. 

Jańa zertteýlerge sáıkes, Danııada adamdardyń baıaý qartaıýy jáne salaýatty ómir súrýi úshin eń jaqsy ekologııalyq, áleýmettik jáne saıası jaǵdaılar bar. Sarapshylar toby 40 eldegi 160 000-nan astam adamnyń derekterine taldaý jasady.

Afrıka, Azııa jáne Ońtústik Amerıka elderimen salystyrǵanda eýropalyqtar salaýatty qartaıýdyń eń joǵary kórsetkishterin kórsetkeni belgili boldy. Salaýatty qartaıýdyń eń tómengi kórsetkishteri tabysy tómen elderde jıi kezdesedi.

Mysyr turǵyndary álemdegi eń jyldam qartaıatyn elder qatarynda, olardyń jasy hronologııalyq jastan 2,35 jas kishi, odan keıin Ońtústik Afrıka jáne Ońtústik Amerıka. Shyǵys jáne ońtústik Eýropada da tez qartaıý baıqaldy.

Ǵalymdar salaýatty qartaıýdyń negizgi faktorlary fızıkalyq (aýanyń sapasy) jáne áleýmettik (sonyń ishinde genderlik teńdik, áleýmettik-ekonomıkalyq) jaǵdaılar dep sanaıdy. Sonymen qatar salaýatty qartaıý saıasatkerlerdiń jeke múddelerimen, saıası partııalardyń erkindigi men saılaý quqyǵy, demokratııalyq saılaý ótkizýmen tyǵyz baılanysty.

Zertteýler kórsetkendeı, tez qartaıatyn adamdar kúndelikti tapsyrmalardy oryndaýda segiz ese qıyndyqqa jáne kognıtıvti quldyraýǵa tórt ese jıi ushyraıdy.

Eske sala keteıik, buǵan deıin álemdegi eń baqytty elderdiń tizimi jarııalandy.