Adam amandyǵy jolyndaǵy arpalys bóliminiń meıirbıkesi

TARAZ. QazAqparat – Ómirde eshkimge erteńgi kúnniń sáýlesin kórýge kepildik berilmegen. Túrli jaǵdaıǵa tap bolyp, ota ústelinen bir-aq shyqqan keı azamattardy ajal tyrnaǵynan arashalap qalý jolynda eńbek etip júrgen dárigerlerdiń eńbekteri eren, dep jazady QazAqparat tilshisi.

Al, dáriger men naýqastyń arasyndaǵy altyn kópir, ol – meıirbıkeler. Árbir otanyń sátti ótýi úshin úles qosatyn da, otadan keıin naýqastyń jaǵdaıyn jasaıtyn da solar.

Jambyl oblystyq aýrýhanasy ota jasaý bóliminiń aǵa meıirbıkesi Kúlásh Qoshqarbaeva 1985 jyldan beri medıtsına salasynda, 22 jyldan astam ýaqyt atalǵan bólimde jumys istep keledi.

«Bizge jylda jańadan qanshama meıirbıke keledi. Biraq, únemi maman jetispeı jatady. Sebebi, jas mamandardyń kóbisiniń mundaǵy aýyr kóriniske júrekteri shydaı bermeıdi. Ári pyshaq jaraqatymen nemese basqa da aýyr jaǵdaıdaǵy naýqastar munda kún demeı, tún demeı «Jedel járdemmen» túsip jatady. Mereke kúnderi jumys kúsheıe túsedi», - deı kele, aǵa medbıke mereke kúnderi ǵana emes, elde bolǵan túrli oqıǵalar kezinde de jumys júgi eseleı túsetinin aıtty.

Sonyń biri – Qańtar oqıǵasy kezindegi jan alysyp, jan berisken arpalysqa toly kúnder Kúlásh Qoshqarbaevanyń esinde máńgi saqtalady. 40 jylǵa jýyq eńbek tájirıbesinde kórmegen sumdyqtardy da sol Qańtarda bastan keshipti.

«Sol kezde jaraqat alyp, aýrýhanamyzǵa kelgen jandardyń kóp bolǵany sonshalyq, senseńiz, dálizde aıaǵymyzben qan keship júrip jumys istedik. Esime tússe, kúni búginge deıin boıym túrshigedi. Ota ústelderiniń bári bos emes boldy. Tek bir ǵana brıgada naýqastardy tasýmen aınalysty. Sebebi, basqa brıgadalarǵa múmkindik bolmady, olarǵa da shabýyldar jasaldy. Qalǵandarymyz osy jerden shyqpaı jumys istedik. Edende jatyp em alǵan naýqastar da boldy. Árbir tańdy ota ústelinde qarsy alýymyzǵa týra keldi», - deıdi endi ondaı kúnniń týmaýyn tilegen aq halatty abzal jan.

Meıirbıke bir bul ǵana emes, koronavırýs kezindegi jaǵdaıdyń da aýyr bolǵanyn eske aldy. Ol kezde qyzmetkerlerdiń bárine aýrýhanadan oryn berildi. Obaǵa arnalǵan jabyq kıim, rezeńke etik pen qolǵap, kózildirikti ystyq kúnderi sheshpeı, jumys isteý qıynnyń qıyny. Bastapqyda, tipti, tynys alý qıyndap ketkendeı áserde bolǵandyǵyn aıtady.

«Jumys sońynda boıymyzdy ter basqany sonshalyq, kıimderimizdi syǵyp alǵan kezder de boldy. Senseńiz, sol ýaqytta kún saıyn 2-3 keli salmaq joǵaltyp otyrdyq. Qaýipti ınfektsııanyń oshaǵynda janushyra qyzmet etip júrip, ózimizge tóngen qaýipti de umyttyq. Biraz dostarymyz ben áriptesterimizden sol ýaqytta aıyrylyp qaldyq. Nebir bilikti de bilimdi mamandarymyzdy joǵaltqanymyzdy oılasam, áli kúnge ishim ýdaı ashıdy», - dep kúrsindi ol.

Jalpy, qaı kún bolmasyn, ota jasaý bóliminiń jumysy qarbalasqa toly. Sebebi, munda jaı kúnderdiń ózinde táýligine jıyrmaǵa jýyq ota jasalady. Keıde dárigerlerdiń tipti tamaqtanyp alýlaryna da ýaqyt tapshy.

Aǵa medbıkeniń aıtýynsha, áriptesteriniń barlyǵy derlik joǵary sanatty, tájirıbeli. Bilimderin jıi-jıi jetildirip turady. Turaqty túrde kýrstardan ótip, aýrýhanaǵa Izraılden, Túrkııadan bilikti mamandar kelip turady.

«Bıyl kúzde de sheteldik mamandarmen tájirıbe almasamyz. Onda jańadan engizilip jatqan qurylǵylarmen tanysyp, jumys istep daǵdylanamyz. Medıtsınalyq qurylǵylardy tikeleı biz daıyndaıtyn bolǵandyqtan, biz úshin mundaı sharalardyń mańyzy zor. Sebebi, qurylǵylar da únemi jańaryp turady.

Máselen, buryn barlyq otany ashyq, qandaýyrdyń kómegimen jasaıtynbyz. Qazir kishi ınvazıvti ádister keń paıdalanylady. Zamanaýı eki vıdeolaparoskoptyq qondyrǵy, rentgen ota jasaý qurylǵylarymyz bar. Ol apparattar shaǵyn tesikter arqyly ish qýysyna endiriledi de, ota jasalady. Bul ádispen jasalǵan otadan soń naýqas nebári úsh-tórt kúnde úıine shyǵyp ketedi. Al, burynǵy ádis boıynsha aptalap aýrýhanada jatyp, tek on kúnnen keıin tigis jipteri alynatyn», - deıdi Kúlásh Qoshqarbaeva.

Oblystyq aýrýhana bolǵandyqtan, shalǵaı aýdandardan munda kóbine aýrýy ábden asqynǵan naýqastar keletin kórinedi. Osy oraıda, meıirbıke adamdardyń keıde óz densaýlyqtaryna sonshalyqty nemquraıly qaraıtynyna qynjylady. Túrli asqynýlar bolyp, keıde ota sátsiz ótse de, kóbine adamdar eń aldymen ózderin emes, dárigerlerdi kánilaıtynyna qapalanady. Ondaı naýqastarǵa keıde 4-5 saǵat, qolqa tamyrlaryna otalar jasalǵanda 10 saǵatqa deıin sozylady eken.

«Qazir áıelderimizdiń, arýlarymyzdyń densaýlyqtary óte álsiz. Kúni keshe ǵana jas anaǵa alty saǵattyq ota jasadyq. Bylaı qarasańyz, jap-jas kelinshek. Biraq, ózine kútim jasamaǵannyń, nemquraıly qaraǵannyń kesirinen aýrýy asqynyp ketken. Eń bastapqy kezeńinde em-domyn alǵanda ota ústeline jatpas edi», - deıdi ol.

Jalpy, baıqaǵanymyz, ota jasaý bóliminde artyq qozǵalysqa, orynsyz áńgimege jol joq. Barlyq oı, qımyl, sóz tek aýrýǵa jasalyp jatqan ota tóńireginde. Ota kezindegi jaýapkershilik tek hırýrgke, anestezıolog pen kómekshilerge ǵana emes, sol quramdaǵy meıirbıkelerge de artylady. Komanda saǵat mehanızmindeı aqaýsyz, sınhrondy eńbek etkende ǵana ota nátıjeli, sátti ótedi.

Adamzattyń densaýlyǵy, amandyǵy jolyndaǵy arpalys bólimindegi árbir maman úshin jantalas jumys ómirleriniń ajyramas bóligine aınalǵan. Aýrýhanadan jazylyp shyqqan árbir naýqas – osy aq halatty abzal jandardyń jeńisi.

Eske salsaq, Jambyl oblysynda 14 myńnan astam adam qan tapsyraǵan edi.