Abaı, Ulytaý, Jetisý oblystarynyń qurylatyny – tarıhı ádilettiliktiń ornaýy
«Ár eldiń damý tarıhynda jetistikter de, kemshilikter pen olqylyqtar da kezdesetini daýsyz. Bul – zańdylyq. Degenmen, táýelsizdiktiń 30 jylynda ekonomıkalyq órleýge qol jetkizdik. Turǵyndardyń áleýmettik turmysyn jaqsartýǵa qordalanǵan problemalarǵa tolyq sheshe almaǵanymyzdy joqqa shyǵarýǵa bolmaıdy. Biz bıylǵy qaraly qańtardaǵy dúrbeleńge toly oqıǵalardan soń burynǵy taptaýryn jolmen júre berýge bolmaıtynyn túsindik. Endi eldiń myzǵymas birligin odan ári nyǵaıtyp, ekonomıkalyq-áleýmettik máselelerdi oń sheshýdiń jedel ári ońtaıly jolyn tabýymyz qajet. Bul – jańa Qazaqstandy qurý. Óıtkeni, qańtardaǵy oqıǵalardan keıin el tarıhynyń jańa dáýiri bastaldy», -deıdi H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý ýnıversıtetiniń professory, tarıh ǵylymdarynyń doktory Aqqalı Ahmet.
Ǵalymnyń aıtýynsha, kezinde Semeı, Jezqazǵan, Taldyqorǵan oblystarynyń taratylǵany ejelden naǵyz qazaqylyqtyń qaımaǵy buzylmaǵan óńirlerdiń turǵyndaryn, jalpy, qazaq qoǵamyn ári-sári kúıge túsirgeni daýsyz.
«Óıtkeni, elimizdiń shejireli tarıhynda atalǵan oblystardyń qaı-qaısysynyń da alatyn laıyqty orny bar. Máselen, Semeı óńiri – Alashordanyń týy tigilgen, qazaqtyń dara danasy Abaı men solaqaı saıasattyń qurbany bolǵan Shákárimniń kindik qany tamǵan kıeli
meken. Bul óńirde uly Abaıdy álemge tanytqan jazýshy Muhtar Áýezov pen abaıtanýshy ǵalym Qaıym Muhamedhanovtaı ultymyzdyń birtýar zııalylary dúnıege kelgen. Abaı – ulttyń namysy, ulttyń rýhy retinde ár qazaqtyń júreginen oryn alǵan dana. Alaıda,
kezinde KSRO-nyń basshylary Semeı jerin atom bombasynyń synaq alańyna aınaldyryp, qazaqtyń basyna zobalań týdyrdy. Sonyń zardaby áli joıylǵan joq.
Al, Ulytaý – ultymyzdyń tuńǵysh quryltaıy ótken ulyq meken. Munda el tarıhynyń qaıtalanbas jádigerine aınalǵan qorǵandar men qorymdar, Joshy han men Alasha hannyń keseneleri ornalasqan. Halqymyz «Jer jannaty – Jetisý» dep tegin aıtpaǵan. Barsha qazaq qadir tutatyn, júregine jylylyq uıalatatyn ystyq mekenge aınalǵan osyndaı óńirler jańa ataýmen oblys retinde qaıta qurylǵaly otyr. Prezıdenttiń atalǵan óńirlerdi Abaı, Ulytaý, Jetisý oblystary retinde qaıta qurý jónindegi bastamasy –tarıhı ádilettiliktiń ornaýy», - deıdi professor.
Ǵalymnyń pikirinshe, úsh oblys qaıta qurylsa, sol óńirlerdegi turǵyndar úshin tıimdi tustary bar.
«Bul qazirgi oblystardyń ortalyqtarynan shalǵaıda ornalasqan aýdandar men aýyldardaǵy turǵyndardyń áleýmettik turmysyn jaqsartýǵa jol ashatyn oń sheshimder
qabyldaýǵa yqpal etedi. Derbes oblystyń ortalyǵy retinde Semeı, Jezqazǵan, Qapshaǵaı qalalarynyń tynys-tirshiligine qan júgiredi. Aýdandar men aýyldardyń ınjenerlik ınfraqurylymyn jańartýǵa qarjy kóbirek bóline bastaıdy. Endigi basty másele – jańadan qurylatyn oblystarǵa jergilikti turǵyndarmen til tabysa alatyn, olardyń kóńilindegi áleýmettik túıtkildi tap basa biletin, qazaqsha oılap, ulttyń rýhanı qundylyqtaryn jańǵyrtýda batyl qımyldaıtyn, jańasha oılaıtyn isker basshylar taǵaıyndalar degen úmit bar. Ásirese, jańashyl jastarǵa basymdyq berilgenin qalar edim», -deıdi Aqqalı Ahmet.
