68 jasynda Álem chempıony atanǵan aqsaqal: Sport jasqa qaramaıdy
- Áńgimemizdi týyp-ósken jerińizden bastasaq?
- 1955 jyly Shyǵys Qazaqstan oblysy Kúrshim aýdany Aqshı aýylynda dúnıege keldim. Sondaǵy orta mektepti támamdaǵan soń joǵary oqý ornyna túsý úshin Almaty qalasyna jol tarttym. Alaıda alǵashynda oqýǵa túse almaı qaldym. Dese de Almatyda qalyp, eki jyldaı eńbek ettim. Sodan 1974 jyly áskerge shaqyrylyp, Otan aldyndaǵy boryshymdy ótep keldim. Qaıtqannan keıin Almatydaǵy jedel arnaıy mılıtsııa dıvızıonynda jumysqa turdym. Tarıh men zańgerlik fakýltetti aıaqtap, qolyma eki dıplom aldym. Qyzmette júrip, polkovnık shenine deıin óstim.
1988 jyly qalada tuńǵysh ret arnaıy maqsattaǵy mılıtsııa (OMON) ashylyp, sonda komandırdiń orynbasary bolyp aýystym. 1990-shy jyldary jer-jerdegi tentekterdi tyıý úshin Іshki ister mınıstriniń buıryǵymen spetsnaz bólimi ashyldy. Soǵan konkýrs jarııalanyp, bes adam synǵa tústik. Sáti túsip 1993 jyly atalǵan bólimniń alǵashqy komandıri bolyp taǵaıyndaldym. Ol jerde 1997 jylǵa deıin istep, az ýaqyttan soń Astanaǵa shaqyrtý aldym. Arqada da osyndaı arnaıy maqsattaǵy bólim qurý kerek boldy. Onda osyndaı bólimniń negizin qaladym. Jaýapkershiligi mol jumysta 2011 jylǵa deıin eńbektenip, ári qaraı zeınetke shyqtym.
- Qoıan-qoltyq urysqa bet burýyńyzǵa ne túrtki boldy?
- Mektep kezinen sportqa jaqyn boldym. Áskerden keıin ishki ister organynda júrgende qoıan-qoltyq uryspen shuǵyldana bastadym. Ózime osy sport túri unady. Túrli jarystarǵa da qatystyq. KSRO kóleminde tuńǵysh ret uıymdastyrylǵan chempıonatta júldeger atanǵanym bar. Biraq qazirgideı úlken jetistikterim ol kezde bolǵan joq. Bapkerlikpen de aınalysyp, jigitterdi qoıan-qoltyq urysqa daıyndadym. 12 sport sheberin, 6 halyqaralyq dárejedegi sport sheberin jattyqtyrdym. Eńbegimiz elenip, Qazaqstannyń eńbek sińirgen jattyqtyrýshysy atandyq. Zeınetker bolsaq ta, sodan beri sportty tastamaı kelemin.
- Kerisinshe , zeınetkerlikte kúsheıe túsken sekildisiz. Oǵan jetken jetistikterińiz sebepker.
- Biz bala bolǵanda qazirgideı sapaly bozkilem men rıng degen joq. Soǵan qaramastan shynyqtyq. Sportqa jaqyn bolǵanym jumysqa da kóp septigin tıgizdi. Sebebi 90-shy jyldary reket ataýlynyń dáýreni júrip turǵan zamanda qıyn da qaýipti tapsyrmalardy oryndadyq. Bir aptada jeti kún bar desek, tek bir kún ǵana demalamyn. ıAǵnı jeksenbi. Al qalǵan kúni tań atysymen sportpen shuǵyldanamyn. Saǵat 6:00-de turyp saıabaqta kýng-fý jattyǵýlaryn jasaımyn. Saǵat 08:00-de fıtnes-zalǵa kelip, trenajerlerde daıyndalsam, keshkisin zalda qoıan-qoltyq urysqa den qoıamyn. Aptanyń alǵashqy bes kúni osylaı ótedi arasynda velosıped teýip turamyn.
Al senbi saıyn sportzalda ústel tennısi men voleıbol oınap qaıtamyn. Zeınetker bolsam da jarystarda júlde alýyma udaıy daıyndyq júrgizýim sebepshi shyǵar.
- Bıylǵy Álem chempıonatyn eske alsaq. Qandaı áserde boldyńyz?
- Bıyl aqpan aıynda Aqmola oblysyna qarasty Şýchınsk qalasynda ótken qoıan-qoltyq urystyń birneshe túrinen Álem chempıonatyna irikteý synyna tórt aıdaı daıyndyq júrgizdim. 60 jastan joǵary sanatta, 85 keliden joǵary salmaq dárejesinde jarys jolyna shyqtym. Basqa oblystar men kúshtik qurylymdardan uzyn-sany 450 sportshy jınaldy. Qarsylastarym da osal emes. Barlyǵy bes jekpe-jek ótkizdim. Úzdiksiz jattyǵýdyń jemisi bolar, jaraqat almaı, birinshi oryndy ıelendim. Jasy alpystan assa da, básekege kelgen eshbiri jeńisti qarsylyqsyz bere salmady Ásirese, Qaraǵandy, Pavlodar, Qyzylorda óńirleriniń sportshylary aıtarlyqtaı qaýqar kórsetti.
Sodan keıin maýsym aıynda elordadaǵy qoıan-qoltyq urystan Álem chempıonatyna joldama aldym. Jarys 16-18 maýsym kúnderine belgilendi. Daıyndyqty mamyr aıynan bastap kettim. Kúnine eki ýaqyt zalǵa baryp daıyndaldym.
Álem chempıonatyna 32 memleketten 300-den astam adam qatysty. Negizgi tartys Qazaqstan, Reseı, Ózbekstan, Kyrǵyzstan, Belarýs, Mongolııa jáne Taıland elderi arasynda boldy.
Ózime Reseı, Ózbekstan, Qyrǵyzstan sportshylary qarsy turdy. Fınalda reseılik Vladımır Rýdakovpen kezdesip, 11:4 esebimen jeńiske jettim. Osylaısha, Álem chempıony jáne Halyqaralyq dárejedegi sport sheberi atandym.
68 jasqa kelip osyndaı jeńiske jetý ár adamǵa berile bermeıdi ǵoı. Meniń negizgi maqsatym – qansha jasqa tolsań da sportpen shuǵyldanýǵa kesh emes ekenin jastarǵa kórsetý. Sport jasqa qaramaıdy.
- Otbasyńyz jaıly aıtyp ótseńiz?
- Jubaıym ekeýimiz eki ul tárbıelep ósirdik. Úlken ulym Dáýrenniń mamandyǵy – zańger. Sý dobynan elimizdiń jastar quramasynda óner kórsetip, «Sport sheberi» ataǵyna ıe bolǵan. Ekinshi ulym Damır osy sport túrinen Halyqaralyq dárejedegi sport sheberi. Qazaqstan Ulttyq quramasy sapynda el namysyn qorǵap, eki dúrkin Azııa oıyndarynyń chempıony atandy. Damır qurlyq jarystarda da birneshe ret top jaryp, Jazǵy Olımpıada oıyndarynda da óner kórsetip qaıtqan. Tórtjyldyqtyń basty básekesinde komanda quramynda kil myqtylarǵa qarsy turyp, óner kórsetti. Qazir sý dobynan Qazaqstan Ulttyq quramasynyń bas bapkeri.
Qos ulymnan taraǵan Aldııar, Alen, Іlııas, Dıas, Ámirhan atty nemerelerim voleıboldan bastap, djıý-djıtsýge deıin túrli sport túrlerimen shuǵyldanady.
- Aldaǵy josparlaryńyz qandaı?
- Osymen toqtap qalmaı sporttaǵy jolymdy jalǵastyrǵym keledi. Aldymda taǵy bir úlken jarys tur. Ol - Mınsk qalasynda qarasha aıynyń basynda ótetin Álem kýbogi. Soǵan daıyndyqty 1 tamyzdan bastadym. Endigi murat – Álem kýboginiń ıegeri bolý.
- Áńgimeńizge kóp rahmet!
