6 qazan. Jylnama

Kazinform oqyrman nazaryna 6 qazanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.

ATAÝLY KÚNDER

Dúnıejúzilik tabıǵı ortany qorǵaý kúni

1979 jyly Eýropada jabaıy faýna men florany, janýarlar jaılaǵan tabıǵı ortany qorǵaý týraly Bern konventsııasy bekitildi.

Qazaqstanda esepshiler kúni

Bul mereke ázirge resmı mártebege ıe bolǵan joq. Búginde kez kelgen mekemeni esepshisiz elestetý múmkin emes. Osy mamandyq ıeleriniń úlesin eskerý úshin bul kún búginde keńinen atap ótiledi.

Qazaqstanda qorǵanys ónerkásibiniń qyzmetkerleri kúni

Qazaqstan Respýblıkasy Úkimetiniń 2017 jyldyń 31 qazandaǵy №689 qaýlysymen Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy merekelik datalar tiziminde bekitilgen.

ESTE QALAR OQIǴALAR

1992 jyly Almatyda Azııalyq táýelsiz jáne plıýralıstik aqparat quraldaryn damytýǵa yqpal etý jónindegi ıÝNESKO semınary óz jumysyn bastady.

2004 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Úkimeti janyndaǵy Memlekettik onomastıkalyq komıssııa qorytyndysy negizinde Qaraǵandy oblystyq máslıhaty Osakarov, Jańaarqa jáne Shet aýdandary eldi mekenderiniń ataýyn ózgertý týraly sheshim qabyldady. Oktıabr selosy - Qaraǵaıly, Lıtvınovka men Krasnoarmeıskıı aýyldyq okrýgi - Esil, Skobelev aýyldyq okrýgi - Suńqar, Volskıı - Saryózek, Proletarskıı - Aqbulaq bolyp ózgertildi. Jańaarqa aýdanynyń Appaz aýylyna Muqajan Jumajanovtyń, Shet aýdanynyń Jaryq temirjol stansasyna Sáken Seıfýllın esimi berildi.

2009 jyly Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Kentaý qalasynda alǵashqy joǵary kerneýli transformator shyǵaryldy. Qýatty mashınany «Kentaý transformator zaýyty» AQ jasap shyǵarǵan, olar bir jyl ishinde qýattylyǵy 25000 kVA joǵary kerneýli transformatorlardy shyǵaratyn jańa tsehty saldy. Bul - otandyq energetıka salasyndaǵy ınnovatsııalyq joba. Jańa tseh jetekshi batys fırmalarynyń joǵary tehnologııalyq jabdyqtarymen jaraqtanǵan.

2010 jyly Semeıde jáne Abaı aýdanynda qazaqtyń uly oıshyly Abaıdyń 165 jyldyǵyna arnalǵan saltanatty sharalar ótti. Mereıtoılyq Abaı jylynyń aýqymynda oblys ortalyǵynda kóptegen ádebı jáne mýzykalyq janrlar boıynsha baıqaýlar, Abaı oqýlary, basqosýlar, kórmeler, kontsertter, kórkemsóz oqýshylar saıysy ótti.

2010 jyly Memleket basshysy «Qazaqstan Respýblıkasynyń keıbir zańnamalyq aktilerine munaı jáne munaı ónimderiniń jekelegen túrleriniń aınalymy salasynda jaýapkershilikti kúsheıtý máseleleri boıynsha ózgerister men tolyqtyrýlar engizý týraly» zańǵa qol qoıdy.

Zań osy saladaǵy qylmystyq jáne ákimshilik jaýapkershilikti kúsheıtýge baǵyttalǵan.

2010 jyly Tarazda qalanyń ortalyq meshiti - hıbatýlla át Tarazı janynda medreseniń jańa korpýsy ashyldy.

2011 jyly ALJIR-de tutqynda bolǵan lıtvalyq áıelderge arnalǵan eskertkish taqtasy ashyldy.

2011 jyly Vashıngtonda bedeldi amerıkalyq «ıAdrolyq qaýip-qaterdi qysqartý jónindegi bastama» qorynyń (NTI) 10 jyldyǵyna oraı uıymdastyrylǵan osy qordyń nagradalarymen marapattaý saltanatty rásimi boldy.

Marapattalǵandar qatarynda birinshi bolyp Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń esimi ataldy. Qordyń bul sheshimi N. Nazarbaevtyń ıadrolyq qarýsyzdandyrýǵa qosqan zor úlesin eskere otyryp qabyldandy.

2012 jyly Astanada Qazaq gýmanıtarlyq zań ýnıversıtetinde JOO negizin qalaýshylardyń biri, Ulttyq ǵylym akademııasynyń akademıgi, zań ǵylymdarynyń doktory, Uly Otan soǵysynyń ardageri Salyq Zımanuly Zımanov atyndaǵy dáris zaly ashyldy.

2014 jyly Memleket basshysy Nursultan Nazarbaev «Samuryq-Qazyna» AQ transformatsııa forýmyna qatysty. Shara barysynda Qordyń transformatsııa Baǵdarlamasy resmı túrde tanystyryldy.

2014 jyly qazaqstandyq shahmatshy Dınara Sádýaqasova Dýrban qalasynda (OAR) jastar arasyndaǵy álem chempıonatynda 18 jasqa deıingi sportshylar arasynda altyn medalǵa ıe boldy.

65 úzdik shahmatshy men 42 eldiń chempıondary Dınaranyń qarsylasy boldy. Alaıda sportshy 11 upaıdyń 10-yn jınap úzdik atandy.

2015 jyly Astanada «Eýrazııalyq ekonomıkalyq perspektıva» IV Halyqaralyq forýmy boldy. Oǵan Reseı, Belarýs, Tájikstan, Armenııa, Qytaı, Qyrǵyzstan parlamentarııleri, Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııa alqasynyń, Shanhaı yntymaqtastyq uıymynyń músheleri, aldyńǵy qatarly ýnıversıtetterdiń rektorlary, saıasattanýshylar, sondaı-aq Qazaqstan men Reseıdiń keıbir óńirleriniń basshylary qatysty.

2016 jyly Astanadaǵy «Qazaqstan temir joly» Ulttyq kompanııasy» AQ ákimshilik ǵımaratynda «Ázerbaıjan temir joly» JAQ ókildigi ashyldy.

2016 jyly Qazaqstanda Qorǵanys jáne aeroǵarysh ónerkásibi mınıstrligi quryldy. Qazaqstan Prezıdenti Nursultan Nazarbaevtyń Jarlyǵymen mınıstrliktiń negizgi baǵyttary retinde: qorǵanys, aeroǵarysh ónerkásibi jáne elektrondyq ónerkásip, aqparattandyrý jáne baılanys salasyndaǵy aqparattyq qaýipsizdik (kıberqaýipsizdik), jumyldyrý daıarlyǵy jáne jumyldyrý salasyndaǵy memlekettik saıasatty iske asyrý, memlekettik materıaldyq rezervti qalyptastyrý jáne damytý, biryńǵaı áskerı-tehnıkalyq saıasatty jáne áskerı-tehnıkalyq yntymaqtastyqty júrgizýge qatysý, qorǵanystyq tapsyrysty qalyptastyrý, ornalastyrý jáne oryndaý salasyndaǵy basshylyq aıqyndaldy.

2017 jyly Qazaq ulttyq tehnıkalyq ýnıversıtetiniń ataýy Satbayev University bolyp ózgertildi.

2018 jyly 55-shi Antalııa halyqaralyq kınofestıvaliniń marapattaý rásimi ótti. Úzdik áıel róli úshin júlde «Aıka» fılminde basty róldi somdaǵan qazaqstandyq aktrısa Samal Eslıamovaǵa berildi.

2018 jyly «Atameken» Ulttyq kásipkerler palatasy «Bıznesti qutqarý qyzmeti» pılottyq jobasyn iske qosty. Endi 1432 baılanys ortalyǵyna habarlasyp, keńes alýǵa nemese shaǵyn bıznes sýbektilerine zańsyz tekserýlerdi toqtatýǵa bolady.

2022 jyly 30-dan astam úkimettik emes uıymdar men partııalardy biriktirgen qoǵamdyq koalıtsııa eriktiler, ardagerler, sportshylar, depýtattar jáne áskerı qyzmetkerler Qasym-Jomart Toqaevty Qazaqstan Prezıdenttigine kandıdat etip usyndy. «Amanat» partııasynyń tóraǵasy Erlan Qoshanov túrli saıası-qoǵamdyq kúshterdiń mundaı biraýyzdylyǵy qoǵamymyzdyń birigýiniń múlde jańa deńgeıin kórsetetinin atap ótti. Osynyń negizinde saıası partııalar men qoǵamdyq birlestikter arasyndaǵy birqatar konsýltatsııalardan keıin Qasym-Jomart Toqaevty qoldaıtyn halyqtyq koalıtsııa qurý týraly sheshim qabyldandy. Qasym-Jomart Toqaev qoǵam belsendileriniń usynysyn qabyl alyp, kezekten tys prezıdenttik saılaýǵa halyqtyq koalıtsııadan biryńǵaı kandıdat retinde qatysý ol úshin mártebe ekenin atap ótti.

2023 jyly Qytaıdyń Hanchjoý qalasynda ótken Azııa oıyndarynda karateshi Qaısar Alpysbaı eń joǵary júldeni jeńip aldy. 60 kelige deıingi salmaqta oǵan teń keler eshkim bolmady. Altyn úshin beldesýde karateshi Azııanyń eki dúrkin chempıony kýveıttik Abdýlla Shaabandy tartysty tartysta jeńdi.