4 mlrd teńge jumsalǵanymen 11 sport túri boıynsha birde-bir medal joq - aýdıt
ASTANA. KAZINFORM – Memlekettik aýdıt joǵary jetistikter sporty men sporttyq rezervti daıarlaý salasyndaǵy birqatar problema men kemshilikti anyqtady.
Sportshylardy tárbıeleýge jáne daıarlaýǵa bólingen bıýdjet qarajatyn paıdalaný tıimdiligine júrgizilgen memlekettik aýdıt aıaqtaldy. Onyń qorytyndylary Joǵarǵy aýdıtorlyq palatasynyń otyrysynda qaraldy.
Týrızm jáne sport mınıstrliginiń derekterine sáıkes, Qazaqstanda sportpen aınalysatyn halyq sany turaqty ósýde. 2021 jyldan 2024 jylǵa deıin 24% artyp, 8,4 mln adamǵa jetken (bul halyqtyń 40%-dan astamy). Sportty damytýǵa baǵyttalǵan shyǵyndar da jyl saıyn artyp keledi. 2021 jyldan beri 153 mlrd teńgeden 315 mlrd teńgege deıin eki ese ósken.
Memlekettik aýdıt joǵary jetistikter sporty men sporttyq rezervti daıarlaý salasyndaǵy birqatar problema men kemshilikti anyqtady.
Táýelsizdik jyldary Qazaqstanda dene shynyqtyrý men sportty damytýǵa baǵyttalǵan 3 tujyrymdama, 4 memlekettik baǵdarlama jáne 1 keshendi jospar qabyldandy. Alaıda aýqymdy normatıvtik bazaǵa qaramastan, joǵary jetistikter sportyn damytýda áli de júıeli tásil joq. Mysaly, 2020-2025 jyldarǵa arnalǵan keshendi josparda joǵary jetistikter sportyn damytýǵa baǵyttalǵan is-sharalar múlde qarastyrylmaǵan. 2025 jylǵa deıingi tujyrymdamadaǵy kóptegen mindet tolyq oryndalmaı, 2029 jylǵa deıingi jańa tujyrymdamaǵa engizilgen.
— Ǵylymı-ádistemelik qamtamasyz etý de kemshilikter bar. Mınıstrlik sport salasynda ǵylymı-zertteý jumystaryn júrgizbegen, al kezeńdik josparlarda sportshylardy daıarlaý men medıtsınalyq-ǵylymı súıemeldeýdiń zamanaýı tásilderi eskerilmeıdi. Sporttyń basym túrleriniń tizimin qalyptastyrýda da buzýshylyqtar anyqtaldy. Bul sheshimder keshendi taldaý júrgizilmeı qabyldanǵan jáne kóbine sport federatsııalarynyń múddesine táýeldi bolyp keldi. Nátıjesinde sport túriniń áleýeti, jetistikteri men materıaldyq-tehnıkalyq bazasy eskerilmeı qarajat bólingen. Máselen, keıbir olımpıadalyq emes sport túrlerine osyǵan uqsas olımpıadalyq sport túrlerine qaraǵanda kóbirek qarajat bólingen.
Aýdıt 6 jazǵy olımpıadalyq sport túri boıynsha keshendi maqsatty baǵdarlamalar bekitilmegenin anyqtady. Sonymen qatar 46 jazǵy olımpıadalyq sport túriniń 19-y boıynsha sport uıymdarynda sportshylardy daıarlaý baǵdarlamalary joq. Olardyń ishinde 5 sport túri boıynsha daıyndyqtyń álsizdigi men básekelestiktiń tómen bolýyna baılanysty sportshylar olımpıadalyq irikteý týrnırlerine múlde qatyspaı, Olımpıadaǵa lıtsenzııa bermeıtin ózge halyqaralyq jarystarǵa ǵana qatysqan. Soǵan qaramastan 2022-2024 jyldar aralyǵynda osy sport túrlerine sportshylardy daıarlaýǵa bıýdjetten shamamen 2 mlrd teńge jumsalǵan, — delingen Joǵarǵy aýdıtorlyq palatasy habarlamada.
Olımpıadalyq sport túrleri boıynsha bilikti jattyqtyrýshylar tapshylyǵy bar. Al olımpıadalyq emes sport túrleri boıynsha shtattar artyǵymen jasaqtalǵan, óıtkeni bul baǵyttarda medal alý múmkindigi joǵary jáne oǵan sáıkes bonýstar da qarastyrylǵan.
— Medal sanynyń artýyna qaramastan, sportqa jumsalatyn qarajattyń tıimdiligi tómendeýde. 2022-2024 jyldar aralyǵynda shamamen 4 mlrd teńge jumsalǵanymen, 11 sport túri boıynsha birde-bir medal joq. Sporttyq rezervti daıarlaý júıesi áli de tıimdi emes. Balalar men jasóspirimder sport mektepterine qabyldaý protsesi ashyq emes, sportshylar men jattyqtyrýshylardyń biryńǵaı tsıfrlyq esebi júrgizilmeıdi, medıtsınalyq súıemeldeý eskirgen ári barlyq sportshyny tolyq qamtymaıdy.
2021-2024 jyldary «Sportty damytý dırektsııasy» ákimshilik personalyna syıaqy tóleýge 3,5 mlrd teńgeden astam qarajat jumsalǵan. Keıbir jaǵdaılarda tólem somalary jalaqy qorynan asyp ketken, al bir qyzmetkerge jyldyq ortasha syıaqy 7,7 mln teńgeni quraǵan. Sonymen qatar sportshylardy daıarlaýǵa qatysy joq qyzmetkerlerge de oqý-jattyǵý protsesiniń sapasyna baılanysty qosymsha aqy tólengen, — delingen habarlamada.
Aýdıt qorytyndysy boıynsha jalpy 17 mlrd teńgege jýyq buzýshylyqtar anyqtaldy. Onyń ishinde:
348 mln teńge qarjylyq buzýshylyqtar,
2,8 mlrd teńge tıimsiz josparlanǵan,
13,7 mlrd teńge tıimsiz paıdalanylǵan.
56 júıeli kemshilik pen 270 rásimdik buzýshylyq tirkeldi.
157 aýdıt materıaly ákimshilik jaýapkershilikke tartý máselesin qaraý úshin jaýapty organdarǵa joldandy.
Aıta ketelik «Samuryq-Qazyna» qory qyzmetine memlekettik aýdıt júrip jatqany týraly jazǵan edik.