4 qazan. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 4 qazan kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
73 jyl buryn (1951) aqyn, jazýshy, aýdarmashy, stsenıst jáne kıno rejısseri Baqytjan Musahanuly QANAPIıANOV dúnıege keldi.
Kókshetaý qalasynda týǵan. Qazaq polıtehnıkalyq ınstıtýtyn bitirdi (1954).
1974-1975 jyldary Qazaq KSR Ǵylym akademııasy janyndaǵy Metallýrgııa jáne ken baıytý ınstıtýtynda ınjener bolyp istegen.
Máskeýde Joǵary ádebı kýrsty bitirgen. «Jalyn» baspasynda aǵa redaktor, Qazaqstan Jazýshylar odaǵynda ádebı keńesshi bolǵan. 1991 jyldan beri «Jibek joly» baspa úıiniń prezıdenti.
Alǵashqy óleńderi 1975 jyly «Prostor» jýrnalynda basylǵan. Birneshe jınaqtyń avtory. Abaı óleńderiniń erkin aýdarmasyn jasap, Jambyl, Kenen dastandaryn, «Qyz Jibek» eposyn orys tiline aýdardy.
1986 jyly Qazaqstan Jastar odaǵy syılyǵynyń laýreaty atandy.
Qazaqstan Respýblıkasynyń eńbek sińirgen mádenıet qyzmetkeri (1998), Qazaqstan Jýrnalıster odaǵynyń S. Sádýaqasov atyndaǵy syılyǵynyń ıegeri (1999), «Altyn lıranyń úmitkeri» atty Dúnıejúzilik aqyndar baıqaýynyń laýreaty (2003), Táýelsiz Tarlan syılyǵynyń laýreaty (2003), Mahambet syılyǵynyń laýreaty (2003). Kókshetaý qalasynyń Qurmetti azamaty (2001). «Parasat» ordenimen (2006), Qazaqstan, Reseı, Ýkraınanyń medaldarymen, «Chernobyl apatyna 20 jyl» qurmet belgisimen (Reseı, 2006 jyl) marapattalǵan. Halyqaralyq «Alash» ádebı syılyǵynyń (2005) laýreaty.
Shyǵarmalary: «Nochnaıa prohlada», «Otrajenıe», «Chývstvo mıra», «Vetv», «Molodaıa gvardııa», «Lınııa sýdby», «Aıst nad Prıpıatıý. Kıev», «Molod», «Kochevaıa zvezda», «Vremıa tıshıny. Boston (SShA)», «Nad ýrovnem jıznı», «Hýdojestvennaıa lıteratýra», «Tikshyrqaý», «Landshafty», «Kanıkýly kochevıa», «Plyvýt oblaka», «Rýsskaıa knıga», «Novye stıhı», «Smýglaıa lýna», «Óleńder men poemalar» jınaǵy, «Vesy» etıýdter, ocherkter, maqalalar, Toǵyz tomdyq shyǵarmalar jınaǵy.
55 jyl buryn (1969) Arqalyq qalasynyń ákimi Ámirhan Birkenuly ASANOV dúnıege keldi.
Qostanaı oblysynda týǵan. 2000 jyly Qostanaı bıznes jáne basqarý ınstıtýtyn «Býhgalterlik esep jáne aýdıt» mamandyǵy boıynsha, 2012 jyly Akademık Z. Aldamjar atyndaǵy Qostanaı áleýmettik-tehnıkalyq ýnıversıtetin «Quqyqtaný» mamandyǵy boıynsha bitirgen.
Eńbek joly: 1988-1989 jyldary Naýyrzym aýdany «Naýyrzym» keńsharynyń jumysshysy, 1989-1993 jyldary Naýyrzym aýdandyq qarjy bóliminiń shtattar boıynsha revızor-ınspektory, aǵa ekonomısi boldy. 1993-1994 jyldary Qazaqstan Respýblıkasy Memlekettik qarjylyq baqylaý komıteti basqarmasynyń Qostanaı oblysy Naýyrzym aýdandyq bólimshesiniń bas baqylaýshy-tekserýshisi, 1994-1995 jyldary Naýyrzym aýdany «Murager» MP bas býhgalteri, 1995-2000 jyldary Naýyrzym aýdany Salyq komıtetiniń salyq ınspektory, jeke tulǵalarǵa salyq salý bóliminiń bas mamany, aýdıt boıynsha bólim bastyǵy qyzmetterin atqardy. 2000-2007 jyldary Naýyrzym aýdany ákiminiń ekonomıkalyq máseleleri jónindegi orynbasary, 2007-2011 jyldary Sarykól aýdany ákiminiń qarjy jáne áleýmettik máseleler jónindegi orynbasary, 2011-2013 jyldary Qostanaı oblysy boıynsha Tekserý komıssııasynyń múshesi, 2013-2018 jyldary Qostanaı oblysy boıynsha Tekserý komıssııasynyń tóraǵasy bolyp eńbek etti. 2018-2021 jyldary Qostanaı oblysy Amangeldi aýdanynyń ákimi boldy.
Qazirgi qyzmetin 2021 jyldyń mamyr aıynan atqaryp keledi.
«Qurmet» ordenimen, «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 10 jyl», «Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl», «Qazaqstan máslıhattaryna 20 jyl», «Qazaqstan Konstıtýtsııasyna 20 jyl» medaldarymen marapattalǵan.
47 jyl buryn (1977) QR eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý birinshi vıtse-mınıstri Aqmádı Ádiluly SARBASOV dúnıege keldi.
Batys Qazaqstan oblysy Shyńǵyrlaý aýdanynda týǵan. 1999 jyly ál-Farabı atyndaǵy Qazaq Ulttyq ýnıversıtetin saıasattaný mamandyǵy boıynsha, 2001 jyly Eýrazııa gýmanıtarlyq ýnıversıtetin zańger mamandyǵy boıynsha, 2013 jyly Ortalyq Qazaqstan akademııasyn menedjment mamandyǵy boıynsha támamdaǵan. Italııa, Týrın qalasyndaǵy ІTS (ILO) halyqaralyq oqý ortalyǵynda (2011), Nazarbaev Ýnıversıtetiniń memlekettik saıasat joǵary mektebinde jáne Sıngapýrdegi Lı Kýan ıÝ memlekettik saıasat mektebinde (2013) trenıng-oqýlar oqyǵan.
Eńbek joly: 1999-2005 jyldar aralyǵynda QR Ádilet mınıstrliginde maman, jetekshi maman, bas maman, Ortalyq jáne jergilikti memlekettik organdardyń normatıvtik-quqyqtyq aktilerin baqylaý jáne tirkeý departamentiniń normatıvtik-quqyqtyq aktilerdi taldaý jáne baqylaý bóliminiń bastyǵy qyzmetterin atqarǵan. 2005-2013 jyldary QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginde eńbek zańnamasyn saqtaý boıynsha memlekettik baqylaý jáne halyqty jumyspen qamtý departamentiniń dırektorynyń orynbasary, zań departamentiniń, eńbek jáne áleýmettik seriktestik departamentiniń dırektory, Kóshi-qon komıteti tóraǵasy laýazymdarynda boldy. 2013-2014 jyldary Baqylaý jáne áleýmettik qorǵaý komıtetiniń tóraǵasy - Qazaqstan Respýblıkasynyń bas memlekettik eńbek ınspektory, 2014-2017 jyldary QR Densaýlyq saqtaý jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi baqylaý jáne áleýmettik qorǵaý komıtetiniń tóraǵasy - Qazaqstan Respýblıkasynyń bas memlekettik eńbek ınspektory, 2017-2019 jyldary QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi Eńbek, halyqty áleýmettik qorǵaý jáne kóshi-qon komıtetiniń tóraǵasy - Qazaqstan Respýblıkasynyń bas memlekettik eńbek ınspektory, 2019-2020 QR eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý vıtse-mınıstri qyzmetterin atqardy.
2020 jyldyń maýsymynan qazirgi qyzmetin atqaryp keledi.
47 jyl buryn (1977) Shymkent qalasynyń prokýrory Ǵabıt Qasymbekuly MUQANOV dúnıege keldi. Almaty oblysynda týǵan. «Qaınar» ýnıversıtetin «quqyqtaný» mamandyǵy boıynsha bitirgen (1998).
3-dárejeli memlekettik ádilet keńesshisi.
45 jyl buryn (1979) «Kazakh invest» UK» AQ Basqarma tóraǵasy Meıirjan Baqytuly JÚSІPOV dúnıege keldi.
2001 jyly Taıaý Shyǵys tehnıkalyq ýnıversıtetin «Ekonomıka jáne basqarý» mamandyǵy boıynsha, 2007 jyly London ekonomıka mektebin ekonomıkalyq damýdy basqarý salasyndaǵy ǵylym magıstri dárejesimen, 2015 jyly Garvard ýnıversıtetin Memlekettik basqarý magıstri dárejesimen bitirgen.
Eńbek joly: «Túrkýaz» kompanııalar tobynda marketıng jáne ishki aýdıt departamenti dırektorynyń orynbasary bolyp eńbek jolyn bastaǵan. 2003-2009 jyldary «Demır Kazahstan Bank» AQ-da jumys istedi jáne «Samuryq-Qazyna» UÁQ» AQ-da ártúrli laýazymdardy atqardy. 2009-2010 jyldary QR Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý mınıstrliginiń Investıtsııalyq saıasat departamenti dırektorynyń orynbasary laýazymynda memlekettik qyzmette jumys istedi. 2010-2015 jyldary «Qazatomónerkásip» UAK» AQ korporatıvtik qarjy jáne qazynashylyq departamentiniń ekonomıka jáne qarjy jónindegi dırektory qyzmetin atqardy. 2015-2020 jyldary «Qazatomónerkásip» UAK» AQ ekonomıka jáne qarjy jónindegi bas dırektory, 2020-2021 jyldary QR Ulttyq ekonomıka vıtse-mınıstri boldy. 2021-2023 jyldary «Kazakh invest» Ulttyq kompanııasy» AQ basqarma tóraǵasy qyzmetinde boldy.
Qazirgi qyzmetin 2023 jyldyń qyrkúıek aıynan atqaryp keledi.
120 jyl buryn (1904-1987) ǵalym, aýdarmashy, fılologııa ǵylymdarynyń doktory, professor Beısenbaı KENJEBAEV dúnıege keldi.
Ońtústik Qazaqstan oblysy Ordabasy aýdany Bógen aýylynda týǵan. Máskeýdegi Shyǵys eńbekshileri kommýnıstik ýnıversıtetin, Qazaq memlekettik ýnıversıtetin bitirgen.
«Jas qaırat», «Lenınshil jas» («Jas alash»), «Keńes týy», «Ońtústik Qazaqstan», «Sotsıalıstik Qazaqstan» («Egemen Qazaqstan») gazetterinde redaktor, bólim meńgerýshisi qyzmetterin atqarǵan. 1941-1944 jyldary – Qazaqstan memlekettik birikken baspasynyń bas redaktory; 1961-1987 jyldary – Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń (ál-Farabı atyndaǵy Qazaq ulttyq ýnıversıteti) qazaq ádebıeti kafedrasynyń meńgerýshisi, professory boldy.
Qazaq ádebıetiniń máselelerine, qazaq baspasóziniń tarıhyna arnalǵan irgeli eńbekterdiń, Abaı, S. Toraıǵyrov, J. Jabaev, M. Seralın, M. Áýezov, S. Sháripovterdiń ómiri men shyǵarmalary týraly zertteýlerdiń avtory. Joǵary oqý oryndary stýdentterine arnalǵan oqýlyqtar men hrestomatııalar, «Tympı», «Kóńil ashar» satıralyq folklor muralaryn jarııalady. «Asaý júrek» áńgimeler jınaǵy jaryq kórgen. Lenın ordenimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
81 jyl buryn (1943-2011) dırıjer, kompozıtor, mýzykatanýshy, Qazaqstannyń eńbek sińirgen óner qaıratkeri, professor Tımýr Kárimuly MYŃBAEV dúnıege keldi.
Almatyda týǵan. Lenıngrad konservatorııasyn halyq dırıjerlik (professor E.P. Kýdrıavtsevtiń klasy boıynsha) jáne kompozıtsııa (professor I.ıA. Pýstylynıktiń klasy) mamandyqtary boıynsha bitirgen.
Kóptegen jyldar boıy T. Myńbaev QR Memlekettik sımfonııalyq orkestriniń dırıjeri bolyp qyzmet etti. Ol dırıjerlik, kompozıtorlyq jáne mýzykalyq qyzmetti qatar alyp júrdi. Opera men balet, sımfonııa men sımfonııalyq kúıler, sonata men kvartet, oratorııa men vokaldy-horlyq tsıklder taqyrybyna qalam tartty. Onyń shyǵarmalarynda kompozıtorlyq mekteptiń ótkeni men qazirgisi úndesedi.
Myńbaev shyǵarmashylyǵynyń bastaýy – qazaqtyń ulttyq folklory. Halyqtyq án arqyly Myńbaev shyǵarmashylyǵy ulttyq boıaýmen kórkemdelip, jańa lep, zaman tynysymen úndesti. Máskeýdiń úlken teatry men Marın teatrynda, Peterbýrg qalasynda jáne álemniń kóptegen bedeldi sahnalarynda dırıjerlik etti. Sońǵy jyldary Máskeýdegi Gnesınder atyndaǵy Reseı Mýzykalyq akademııasynyń sımfonııalyq jáne kameralyq orkestirlerdiń kórkemdik jetekshisi jáne bas dırıjeri bolyp qyzmet atqardy.
