3 naýryz. QazAqparat kúntizbesi
Dúnıejúzilik tumsa tabıǵat kúni
Bul dúnıejúzilik kúndi atap ótý týraly arnaıy qarar 2013 jylǵy 20 jeltoqsanda BUU Bas Assambleıasynyń 68-sessııasynda qabyldandy. Al, 1973 jyldyń 3 naýryzynda Vashıngtonda joǵalý jáne quryp ketý qaýpi týyndaǵan jabaıy flora men faýna túrleriniń halyqaralyq saýdasy týraly Tabıǵatty qorǵaý dúnıejúzilik odaǵynyń qarary qabyldanǵan.
Dúnıejúzilik jazýshylar kúni
Halyqaralyq Pen-klýbtyń 48-kongresi sheshimi negizinde atalyp ótedi. Klýb 1921 jyly qurylǵan. Uıymnyń ataýy aǵylshynnyń poets – aqyndar, essayists – ocherkshiler, novelists – romanshylar sózderiniń bastapqy áripterinen qurylǵan. Sonymen qatar, pen sózi aǵylshyn tilinen aýdarǵanda «qalam» degen maǵynany bildiredi. Ideıanyń avtory – aǵylshyn jazýshysy Ketrın Emı Doýson-Skott. Búgingi tańda olar álemniń 130 elinde, onyń ishinde Qazaqstanda da bar.
Halyqaralyq estý qabiletin qorǵaý kúni
2007 jyly Qytaıda ótken estý qabileti nasharlaýynyń aldyn alý, saýyqtyrý boıynsha birinshi halyqaralyq konferentsııada belgilendi. Onyń maqsaty – halyqty estý qabiletiniń problemalary týraly habardar etý, qulaq aýrýynyń órshýiniń aldyn alýǵa baǵyttalǵan sharalardy júzege asyrý. 3.3 sandary adamnyń 2 qulaǵynyń pishinine uqsas. Sondyqtan da, 3 naýryz – qulaq saýlyǵyn qorǵaý kúni bolyp belgilendi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1990 jyly«Molodaıa gvardııa» jýrnalynda Sáken Júnisovtiń (1934-2006) «Tropa» atty povesi basylyp shyqty. Bul – V. Soloýhın tárjimalaǵan «Zamanaı men Amanaı» dastanynyń aýdarmasy.
1993 jyly Ortalyq Azııanyń bes memleketi (Qazaqstan, Qyrǵyzstan, Ózbekstan, Tájikstan jáne Túrikmenstan) Halyqaralyq Aral teńizin qutqarý qoryn qurdy.
2010 jyly qazaqstandyq jazýshy Gerold Belgerge Germanııa men Qazaqstan halyqtarynyń arasyndaǵy ózara túsinistikti damytýǵa qosqan erekshe úlesi úshin «Germanııa Federatıvtik Respýblıkasyna sińirgen eńbegi úshin» ordeni tabys etildi. Bul orden Gerold Belgerdiń halyqtar dostyǵyna qosyp otyrǵan eńbegine Germanııa tarapynan berilgen joǵary baǵa boldy.
Gerold Belger 1934 jyly týǵan. Nemis, orys, qazaq tilderinde qatar jazǵan jazýshy. «Aýyl shetindegi úı», «Daladaǵy shaǵalalar» (1976), «Alty asý», «Tas ótkel» (orys, qazaq, nemis tilderinde), «Baýyrlastyqtyń jandy beınesi», «Úndestik», «Ýaqytpen betpe-bet» (nemis tilinde), «Úsh áýen saryny», «Gete jáne Abaı», «Rodstvo», «Zemnye ızbrannıkı» atty zertteý eńbekteri jáne basqa da shyǵarmalary jaryq kórgen. Jazýshy G. Belger 81 jasynda, 2015 jyly 7 aqpan kúni Almaty qalasynda júrek aýrýynan qaıtys boldy.
2010 jylyAstanadaǵy «Astana-Taýer» ǵımaratynda Fınlıandııanyń Qazaqstandaǵy elshiligi ashyldy. Mıkko Kınnýnen Fınlıandııanyń Qazaqstan Respýblıkasyndaǵy birinshi Elshisi bolyp taǵaıyndaldy. Fınlıandııa Qazaqstannyń táýelsizdigin 1991 jylǵy 30 jeltoqsanda moıyndady. Eki el arasyndaǵy dıplomatııalyq qarym-qatynas 1992 jylǵy 13 mamyrda ornatyldy.
2011 jylyLondonda Parlament Májilisiniń depýtaty Nurtaı Sabılıanovqa Vıktorııa patshaıymy atyndaǵy nagrada tabystaldy.
2014 jylySochıdegi XXII qysqy Olımpıada oıyndarynyń qola júldegeri Denıs Ten «Jyl sportshysy» respýblıkalyq baıqaýynyń jeńimpazy atandy. Oǵan dıplom men músinshe syıǵa tartyldy.
2017 jyly velosporttan Qazaqstan quramasy Bahreınde ótken Azııa chempıonatynda eń úzdik nátıjege qol jetkizdi. Bizdiń sportshylar jarysta 5 altyn, 3 kúmis jáne 3 qola medal jeńip aldy.
2017 jyly Qytaıdaǵy «I am a singer» jobasynda zor jetistikke jetken Dımash Qudaıbergen QR Tuńǵysh Prezıdenti Qory syılyǵynyń laýreaty atandy.
2018 jyly Qazaqstannyń Birikken Ulttar Uıymyna múshe bolýynyń 26 jyldyǵy aıasynda BUU shtab-páterinde Qazaqstannyń ıAdrolyq qarýǵa tyıym salý týraly shartqa qol qoıý rásimi ótti.
2018 jylyeldiń joǵary bilim berý salasyn damytýǵa qosqan úlesi úshin akademık Tóregeldi Sharmanov Ahmet Baıtursynov ordenimen marapattaldy.
2021 jylyQazaqstandaǵy jalǵyz manasshy, belgili jazýshy, dramatýrg Baıanǵalı Álimjanovqa Qazaqstan Respýblıkasynda «Manas» qyrǵyz eposyn ilgeriletýge jáne dáripteýge, sondaı-aq Qyrǵyz Respýblıkasy men Qazaqstan Respýblıkasy arasyndaǵy mádenı yntymaqtastyqty nyǵaıtýǵa qosqan zor úlesi úshin Qyrǵyzstan Prezıdenti Sadyr Japarov «Dostyq» ordenin tabys etti.
2022 jylyTúrkııanyń shyǵysyndaǵy tarıhı Ahlat qalasynda Qazaqstannyń qurmetti konsýldyǵynyń saltanatty ashylý rásimi ótti. Bıtlıs provıntsııasynyń gýbernatory Oktaı Shaǵataı óz sózinde Qazaqstannyń qurmetti konsýldyǵy aımaqtaǵy tuńǵysh sheteldik ókildik bolǵandyqtan, sharanyń ereksheligin atap ótti. Bul qadamdar Qazaqstan men Túrkııa arasyndaǵy yntymaqtastyqty odan ári nyǵaıtýda óz jemisin beretinine nazar aýdardy.
2022 jyly T. Qalmaǵambetov atyndaǵy Jezqazǵan fılarmonııasynyń ártisi Azamat Baqııa Jezqazǵan tarıhı-arheologııalyq murajaıyna ózi shyǵarǵan dástúrli mýzykalyq aspaptardy syıǵa tartty. Sheberdiń Jezqazǵan murajaıyna tapsyrǵan jádigerleriniń ishinde orteka, shyńyraý, múıizsyrnaı men sazsyrnaı, sybyzǵy, dabyl bar.
Azamat Baqııa búkil ómirin mýzykaǵa arnaǵan. Ol tájirıbeli kúıshi retinde ǵana emes, qazaqtyń kóne mýzykalyq aspaptaryn jasaýdyń sheberi retinde de tanymal. Al, oyń jeke qorynda bir jarym myńnan astam jádiger bar. Olardyń kóbi úshin Qytaı men Mońǵolııaǵa barýyna týra kelgen.
