3 maýsym. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 3 maýsymǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Dúnıejúzilik velosıped kúni
2018 jyly 12 mamyrda BUU Bas assambleıasy bul kúndi BUU-nyń álemdik jáne halyqaralyq kúnderiniń tizimine qosty. BUU Bas Assambleıasy Dúnıejúzilik velosıped kúnin ekologııanyń buzylýynyń aldyn alyp, adamdardy dene shynyqtyrýǵa baýlý úshin, densaýlyqqa paıdaly velosıped tebýdi nasıhattaý maqsatynda engizgen.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1988 jyly Qazaq KSR Joǵarǵy Keńesi Jarlyǵymen Halyqqa bilim berý mınıstrligi quryldy. Atalmysh mınıstrlik Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń 1992 jylǵy mamyrdyń 8-indegi Jarlyǵymen jáne Qazaqstan Respýblıkasynyń «Bilim týraly» Zańy negizinde Bilim mınıstrligi bolyp qaıta quryldy.
1995 jyly ıÝNESKO-nyń Parıjdegi shtab-páterinde uly oıshyl Abaıdyń (1845-1904) 150 jyldyǵyna arnalǵan mádenı kúnder bastaldy.
1999 jyly Qoja Ahmet ıAsaýı kesenesi ishindegi Kishi Aqsaraıǵa qazaq halqynyń handary men bıleriniń súıekteri qaıta jerlendi.
2002 jyly Almatyda Azııadaǵy ózara is-qımyl jáne senim sharalary jónindegi keńestiń alǵashqy basqosýy ótti. Oǵan 16 qatysýshy eldiń, sondaı-aq BUU-nyń, EQYU-nyń, Arab memleketteri lıgasynyń jáne 8 baqylaýshy eldiń ókiletti delegatsııalary qatysty. Kezdesý barysynda tarıhı qujattar — AÓІSShK Almaty aktisi men Terrorızmdi alastaý men órkenıetter arasyndaǵy ún qatysýǵa járdemdesý týraly Deklaratsııa qabyldandy.
2013 jyly Atyraý qalasynyń delegatsııasy Ázerbaıjanǵa barǵan sapary barysynda Atyraý (Qazaqstan) men Shırvan (Ázerbaıjan) arasynda yntymaqtastyq-baýyrlastyq qatynas ornatý týraly Birlesken deklaratsııaǵa qol qoıyldy.
2013 jyly Pavlodar memlekettik pedagogıkalyq ınstıtýtynyń ekspedıtsııasy Shyǵys Qazaqstan oblysy Úrjar aýdanynda júrgizgen qazba jumystary kezinde qorǵannan saq hanymynyń múrdesin tapty.
2014 jyly Vengrııada qazaqtyń uly aqyny Abaı músininiń saltanatty ashylýy ótti. Músin Majar eliniń astanasy Býdapeshttiń Astana kóshesine ornatyldy.
2016 jyly Ystanbulda túrki álemin damytýǵa qosqan úlesi úshin «Qyzyl alma» syılyǵyn saltanatty túrde tabystaý rásimi ótti. Astanada «Astana Arqaý» jyl saıynǵy túrki dástúrli mýzyka festıvalin uıymdastyrǵany úshin EL production company marapattaldy. Marapat kompanııanyń bas dırektory Aıgúl Beısenbaevaǵa tapsyryldy. «Astana Arqaý» túrki áleminiń dástúrli mýzykasyn dáripteıtin is-sharalardy júzege asyrý arqyly dúnıege keńinen tanyldy. Sońǵy 9 jylda bul festıvalge álemdegi barlyq derlik túrki halyqtarynyń dástúrli mýzykasyn oryndaıtyn, ony zertteýmen aınalysatyn mýzykanttar men ǵalymdar qatysty.
2017 jyly Qostanaıda Qazaqstanda eń alǵashqy «balalar mýzeıi» óz jumysyn bastady. Qostanaı oıynshyqtar mýzeıi — elimizdegi jalǵyz balalarǵa arnalǵan mýzeı.
2018 jyly «Esik» memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıinde Qazaqstan men Koreıa Respýblıkasynyń birikken «Uly Jibek joly boıyndaǵy Dostyq jáne Áriptestik» estelik-belgisi eskertkishi ashyldy. Bul estelik-belgi Koreıa Respýblıkasynyń bastamasymen 2013 jyldan bastap Koreıa, Qytaı, Iran, Ózbekstan, Túrkııa, Úndistan syndy Uly Jibek joly boıyndaǵy elderde qoıylǵan. Erekshe belgini ornalastyrý mártebesi ejelgi Jibek jolynyń boıynda jatqan «Esik» Memlekettik tarıhı-mádenı qoryq-mýzeıiniń enshisine buıyrdy.
2019 jyly Astanada «Otandastar qory» kommertsııalyq emes aktsıonerlik qoǵamy janyndaǵy Qoǵamdyq komıssııanyń birinshi otyrysy ótti, onyń negizgi maqsaty — memlekettik dıasporalyq saıasatty iske asyrýǵa jan-jaqty qoldaý kórsetý jáne otandastarǵa qoldaý kórsetý.
2020 jyly Qazaqstanda ekologııalyq bilimdi damytý jónindegi joba iske qosyldy. Joba negizinen zańnamany jetildirý jáne ekologııalyq bilim berýdi Qazaqstannyń bilim berý júıesine engizý úshin quqyqtyq sheńber qurý arqyly memlekettiń jáne jahandyq álemniń tolyqqandy jáne turaqty damýyna, tabıǵı resýrstardy utymdy paıdalanýǵa, qoǵamda ekologııalyq jaýapkershilikti qalyptastyrýǵa baǵyttalǵan.
2021 jyly 14 jastaǵy qaraǵandylyq Nurdáýlet Saǵatbek erekshe bilim berýdi qajet etetin balalarǵa arnalǵan «Juldyzai» halyqaralyq onlaın festıvalinde jalǵyz Gran-prı jeńip aldy. Mýzykant Dına Nurpeıisovanyń «Bul-bul» kúıin oryndady.
Jas daryndar vokal, horeografııa, aspapta oınaý, ymmen án aıtý sekildi tórt nomınatsııa boıynsha synǵa tústi. Jarysqa Qazaqstan, Reseı, Grýzııa jáne Ózbekstannan 10-18 jas aralyǵyndaǵy úsh myńǵa jýyq bala qatysyp, 379-y fınalǵa shyqty.
2021 jyly Avstrııada qazaqtyń uly aqynynyń murasyn nasıhattaýǵa eleýli úles qosqan qoǵam qaıratkerlerine TÚRKSOI uıymynyń «Abaıǵa 175 jyl» mereıtoılyq medaldaryn tabys etý rásimi ótti. Marapattar EQYU Parlamenttik Assambleıasynyń burynǵy tóraǵasy Krıstın Mýttonenge, sondaı-aq «Qazaqstan dostary» klýbynyń múshesi Rýdolf Lobmaıerge berildi.
Marapattalǵandar olardyń qyzmetine joǵary baǵa bergeni úshin rızashylyqtaryn bildirip, eki el halqynyń yntymaqtastyǵyn nyǵaıtýǵa odan ári úles qosýǵa daıyn ekendikterin bildirdi.
2021 jyly Kókshetaý qalasyndaǵy fızıka-matematıka baǵytyndaǵy Nazarbaev Zııatkerlik mektebiniń oqýshysy Dıasaly Kárim kez kelgen dybystan avtonomdy zarıadtalatyn symsyz qulaqqaptardyń jańa býynyn oılap tapty.
«Bul avtonomdy zarıadtalatyn jańa býynnyń alǵashqy symsyz qulaqqaptary. Qulaqaspaptardyń basty ereksheligi — olar dybyspen kez kelgen ózara árekettesý arqyly zarıadtalady, meıli ol bóten shý bolsyn, qulaqqaptyń ózinde oınasyn jáne osylaısha paıdalanýda joǵary avtonomııany qamtamasyz etedi», — dedi Dıasalı óz jobasyn qorǵaı otyryp.
«Caspian Startup-2021» halyqaralyq jobalar baıqaýynyń qorytyndysy boıynsha Dıasaly Kárim Almatydaǵy Qazaqstan-Brıtan tehnıkalyq ýnıversıtetiniń bilim grantyna ıe boldy.
2023 jyly Qasym-Jomart Toqaev jumys saparymen Ankaraǵa keldi. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Rejep Taııp Erdoǵannyń shaqyrýymen Túrkııa Prezıdentiniń ulyqtaý rásimine qatysty.
