3 qarasha. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 3 qarashaǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1994 jyly respýblıkalyq «Zań» aptalyq gazeti jaryq kórdi. Gazette respýblıkanyń ekonomıkalyq, saıası jáne mádenı ómirine qatysty jańalyqtar, resmı qujattar jarııalanyp turady. Gazettiń tuńǵysh redaktory – M. Toqashbaev.
1994 jyly Qaraǵandy oblysy Ulytaý aýdanynyń Jezdi kentinde jáne Qarsaqpaı aýylynda Taý-ken jáne balqytý isiniń tarıhy murajaıy men akademık Q.I. Sátbaevtyń murajaı-úıiniń ashylý saltanaty bolyp ótti. Іs-sharaǵa qatysqan QR Prezıdenti N. Nazarbaev murajaıdyń uıymdastyrylýyna joǵary baǵa berip, mys qorytpasynan quıylyp, babalar ádisi boıynsha jasalǵan kóne balqytý peshiniń istep turǵan kishigirim nusqasynda eksponat quıyp tartý etti.
2007 jyly Semeı memlekettik ýnıversıtetiniń janyndaǵy «HHІ ǵasyr jáne Shákárim álemi» ǵylymı-zertteý ortalyǵynyń qyzmetkerleri zertteýler barysynda qazaqtyń fılosof aqyny Shákárim Qudaıberdiulynyń ómirbaıanyna qatysty ǵylymǵa buryn belgisiz faktilerdi tapty. Tabylǵan qujattar Shákárimniń uly Zııat aqyn bolǵanyn, Qytaıda ómir súrip, qazaq mádenıetin nasıhattaǵanyn kórsetedi. Sondaı-aq onyń qalamynan shyqqan óleńder de tabylǵan.
2010 jyly Ekibastuz ınjenerlik-tehnıkalyq ınstıtýty «Eýropalyq sapa» halyqaralyq marapatyna ıe boldy. Oksfordta ótken «Socrates Award Ceremony» saltanaty barysynda Eýropalyq bıznes-assambleıa ulttyq komıteti oqý ornynyń rektory Marat Márdenovke saltanatty túrde osy qurmetti marapatty tabys etti. Bul júlde atalmysh joǵary oqý ornynyń bilim berý júıesi Eýropadaǵy úzdik bilim berý mekemelerinen artta qalmaıtyndyǵyn bildiredi.
2012 jyly Astanada QR-daǵy Monako Knıazdyǵynyń qurmetti konsýldyǵy ashyldy. Rásimge Monako knıazi ІІ Alber qatysty.
2012 jyly Óskemendegi Metallýrg kentine Halyq Qaharmany Ahat Kúlenovtiń esimi berildi. Óskemen shetindegi tabıǵaty tamasha, aýasy taza eldi mekendi dańqty metallýrg Ahat Kúlenov qolastyndaǵy jumysshylarǵa arnap saldyrǵan. Ahat Sálemhatuly Kúlenov 1932 jyly Pavlodarda týǵan, búkil sanaly ǵumyryn Óskemende ótkizgen. Otbasy saıası qýǵynǵa ushyrap, jetim balalar úıinde tárbıe alǵan ol óziniń tabandylyǵynyń arqasynda elimizdiń talantty ınjenerine aınalyp, Qazaqstannyń jemisti metallýrgııalyq kásiporyndarynyń biri Óskemen qorǵasyn myrysh kombınatynyń qurylýyna kóp eńbek sińirdi. Ol KSRO Joǵarǵy keńesi Tóralqasyna saılanǵan qazaqtyń tuńǵysh senatory boldy. A. Kúlenovtiń halyqaralyq sapa etalony sanalatyn «tórt toǵyzy» bar altyn jáne kúmis óndirý ıdeıasynyń arqasynda Qazaqstan London bırjasynyń jetkizýshisi boldy. 1992 jyly Prezıdent N. Nazarbaevqa Óskemen zaýytynan táýelsiz Qazaqstannyń alǵashqy altyn kirpishin de Ahat Kúlenov ákelip tapsyrdy.
2014 jyly Qazaqstan ınjenerlik-tehnologııalyq ýnıversıtetinde Apple iOS 8 operatsııalyq júıesimen jumys isteıtin iPhone men iPad-qa arnalǵan qazaqsha pernetaqta jasaldy. Ony AppStore-dan Kazakh Keyboard Kazetu 8 kilt sózi arqyly júkteýge bolady. Ol smartfonǵa qondyrylatyn barlyq qosymshalarmen jumys isteı beredi.
2016 jyly spýtnıkten túsirilgen sýretterdiń kómegimen «Qostanaı tetragony» jańa geoglıfy tabyldy. Ony shamamen 3000 jyl buryn qola dáýirindegi taıpalar salǵan. Geofglıftiń úlkendigi sonshalyq, ony jerdiń betinde turǵan adam kóre almaıdy. Onyń eń uzyn jaqtary 171 jáne 137 metrge deıin sozylyp jatyr.
2017 jyly Qazaqstanǵa ejelgi qoljazbalardyń elektrondy nusqalary ákelindi. Qoljazbalar jáne sırek kezdesetin kitaptar ulttyq ortalyǵynyń qory arnaıy baǵdarlama negizinde jınalǵan VI-VII ǵasyrdan XX ǵasyrǵa deıingi materıaldarmen, ómirden ozǵan ǵalymdardyń qoljazba eńbekteriniń nusqalarymen tolyqty. 3 tilde (arab, parsy jáne aǵylshyn) jazylǵan 500-den astam qoljazba nusqasy dıskige jınaqtalǵan. Olardyń arasynda arab tili, ádebıeti men mádenıeti, fıqh, hadıster, Quran tápsirleri, shejirelermen qatar ál-Farabıdiń, sondaı-aq Túrkistan men Syǵanaqtan shyqqan basqa da ǵulamalardyń eńbekteri bar.
2019 jyly Máskeýde «Máskeý premerasy» halyqaralyq kınofestıvaliniń jeńimpazdaryn saltanatty túrde marapattaý rásimi ótti. Qazylar alqasynyń sheshimi boıynsha, baıqaýdyń gran-prı júldesine rejısser Emır Baıǵazınniń «Ózen» («Reka») fılmi ıelendi.
Festıvalǵa Qazaqstan, Armenııa, Qyrǵyzstan, Moldova, Ýkraına, Grýzııa, Latvııa, Estonııa, Reseı, t.b elderdiń kınematografısteri qatysty.
2020 jyly Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasy janyndaǵy «Halyq arna» telearnasynyń saltanatty ashylý rásimi ótti. Telearnadan dástúrli dinmen qatar, mádenı tanymdyq baǵyttaǵy baǵdarlamalar da kórsetiledi.
2020 jyly Ortalyq Azııadaǵy IT startaptardyń iri tehnoparki Astana Hub HexGn halyqaralyq zertteý jáne konsaltıngtik uıymymen yntymaqtastyq týraly memorandým jasasty. Kompanııa óz baǵdarlamalaryn álemniń 20-dan astam elinde júzege asyrady. Yntymaqtastyq aıasynda HexGn Startup Explore baǵdarlamasyn iske qosyldy.
Startup Explore baǵdarlamasy – qazaqstandyq stýdentter men joǵary synyp oqýshylary úshin ınnovatsııalyq ekonomıkada jumys isteýge mamandardy oqytýǵa jáne daıarlaýǵa baǵyttalǵan 24 aptalyq preakseleratsııalyq baǵdarlama. Baǵdarlama jasandy ıntellekt, fınteh, kıberqaýipsizdik, elektrondyq kommertsııa jáne t. b. salalardaǵy sarapshylarmen teorııalyq jáne praktıkalyq sabaqtardy qamtıdy.
2021 jyly Semeı qalasy ofıtserleriniń garnızondyq úıinde shekarashy batyr Radjan Batyrqanovtyń anasyna saltanatty túrde «TMD-ǵa múshe memleketterdiń shekaralaryn nyǵaıtqany úshin» medali tabystaldy.
Batyrqanov Radjan Armıuly (1975-1994) – jaýynger-ınternatsıonalıst, batyr-shekarashy. Kúrshim vzvodynyń quramynda qyzmet atqardy. 1994 jyly 28 qyrkúıekte tájik-aýǵan shekarasynda qaıtys boldy.
2023 jyly Qazaqstan Prezıdenti Qasym-Jomart Toqaev Astanaǵa Túrki memleketteri uıymy (OTS) basshylarynyń sammıtine kelgen Túrkııa Prezıdenti Rejep Taııp Erdoǵanmen kezdesti. Qasym-Jomart Toqaev Túrkııa basshysynyń Qazaqstanǵa saparynyń mańyzdylyǵyn atap ótip, bul kezdesý elder arasyndaǵy qarym-qatynastardy nyǵaıtýǵa jáne túrki áleminiń damýyna tyń serpin beretinine senim bildirdi.
