28 tamyz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 28 tamyz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
73 jyl buryn (1951)Konstıtýtsııalyq Sot sýdıasy Sergeı Fedorovıch ÝDARTsEV dúnıege keldi.
RSFSR, Novosibir oblysy, Ob aýylynda áskerı qyzmetkerdiń otbasynda dúnıege kelgen. 1973 jyly S.M. Kırov atyndaǵy Qazaq memlekettik ýnıversıtetin «Quqyqtaný» mamandyǵy, biliktiligi «Zańger» jáne 1976 jyly QazMÝ aspırantýrasyn bitirgen. 1981 jyly M.V. Lomonosov atyndaǵy MMÝ BAI, 1990 jyly qoǵamdyq ǵylymdar Akademııasynyń FPK bitirgen.
Eńbek joly: 1976-1988 jyldary QazMÝ zań fakýltetiniń memleket jáne quqyq teorııasy men tarıhy kafedrasynyń assıstenti, aǵa oqytýshysy, 1985-1986 jyldary dekannyń orynbasary jáne 1987-1988 jyldary QazMÝ zań fakýltetiniń kúndizgi bóliminiń dekany bolyp jumys istedi.1988-1991 jyldary Almaty joǵary partııa mektebiniń, Almaty saıasattaný jáne basqarý ınstıtýtynyń kafedra dotsenti jáne ǵylymı hatshysy bolyp qyzmet etti. Doktorlyq dıssertatsııasyn aıaqtaý úshin Reseı basqarý akademııasynyń Memleket jáne quqyq ortalyǵyna jiberildi. 1992 jyly Qazaqstan menedjment, Ekonomıka jáne boljaý ınstıtýtynyń ulttyq qatynastar jáne memlekettik qurylym kafedrasynyń dotsenti qyzmetin atqardy. 1992-1995 jyldary QR Konstıtýtsııalyq sotynyń sýdıasy qyzmetin atqardy. Professor, Qazaq memlekettik zań ınstıtýtynyń memleket jáne quqyq teorııasy kafedrasynyń meńgerýshisi boldy. 1998-1999 jyldary Zań bóliminiń, zań basqarmasynyń bastyǵy, «Kazatomprom» Ulttyq atom kompanııasynyń zań departamentiniń dırektory, Úlbi metallýrgııa zaýytynyń Dırektorlar keńesiniń múshesi boldy.
1994-2006 jyldary Professor, oqý jumysy jónindegi prorektor jáne quqyqtaný akademııasynyń Qamqorshylyq keńesiniń múshesi boldy. 2006-2007 jyldary professor, Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıtetiniń oqý jáne oqý-ádistemelik jumys jónindegi prorektory, 2007-2009 jyldary Qazaq gýmanıtarlyq-zań ýnıversıtetiniń rektory, 2009-2012 jyldary KazGıÝÝ Prezıdentiniń Keńesshisi qyzmetinde boldy. 2012-2022 jyldary Quqyqtyq saıasat jáne konstıtýtsııalyq zańnama ǴZI dırektory, quqyqtyq saıasat, Konstıtýtsııalyq zańnama jáne memlekettik basqarý máseleleri jónindegi ǵylymı-zertteý jobalarynyń basshysy, 2013-2023 jyldary «Pravo ı gosýdarstvo» jýrnalynyń bas redaktory qyzmetin atqarǵan.
Zań ǵylymdarynyń doktory (1992). Professor (1994). QR áleýmettik ǵylymdar Akademııasynyń akademıgi (1998). Qazaqstannyń qurmetti zańgeri (2015).
Qazirgi qyzmetin 2023 jyldyń qańtarynan beri atqaryp keledi.
63 jyl buryn (1961) Qazaqstan Respýblıkasy Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi Eńbek jáne áleýmettik qorǵaý komıtetiniń tóraǵasy Tólegen Qapaquly OSPANQULOV dúnıege keldi.
Almaty oblysynda týǵan. Almaty zootehnıkalyq maldárigerlik ınstıtýtyn, Qyzylorda ekonomıka, ekologııa jáne quqyq akademııalyq ýnıversıtetin támamdaǵan.
Eńbek jolyn «KIZ» tájirıbelik-óndiristik sharýashylyǵynda mal dárigeri, MTF №1 brıgadıri bolyp bastady. 1988-1994 jyldary 23 Partsezd atyndaǵy sovhozdyń bas mal dárigeri, sút kesheniniń bastyǵy, brıgadıri bolyp jumys istedi. 1994-1997 jyldary «KIZ» tájirıbelik-óndiristik sharýashylyǵynda bas mal dárigeri, 1998-2001 jyldary Almaty qalasy boıynsha eńbek ınspektsııasy bóliminiń jetekshi mamany, bas mamany, eńbekti qorǵaý sektorynyń meńgerýshisi, eńbek ınspektsııasy bóliminiń basshysy, 2001-2008 jyldary EHÁQM departament dırektorynyń orynbasary – Almaty oblysy boıynsha bas memlekettik eńbek ınspektory, 2009-2014 jyldary QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi Baqylaý jáne áleýmettik qorǵaý komıteti tóraǵasynyń orynbasary – bas memlekettik eńbek ınspektory, 2014-2017 jyldary QR Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrligi Eńbek, áleýmettik qorǵaý jáne kóshi-qon komıteti tóraǵasynyń orynbasary – bas memlekettik eńbek ınspektory qyzmetin atqarǵan. 2017-2022 jyldary QR Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrligi Eńbek, áleýmettik qorǵaý jáne kóshi-qon komıteti tóraǵasynyń orynbasary – bas memlekettik eńbek ınspektory boldy.
Qazirgi qyzmetinde - 2022 jyldyń tamyzynan.
44 jyl buryn (1980) Qazaqstan Respýblıkasy Ortalyq saılaý komıssııasynyń hatshysy Anastasııa Gennadevna ŞEGORTsOVA dúnıege kelgen.
Pavlodar qalasynda týǵan. 2003 jyly L. N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetin (saıasattaný), 2010 jyly «Áleýmettaný» mamandyǵy boıynsha magıstratýrany bitirgen.
Eńbek joly: 2003-2007 jyldary Astana qalasy ákimdiginde Taldaý jáne monıtorıng bóliminiń bas mamany, taldaý jáne monıtorıng bóliminiń meńgerýshisi, Astana qalasy ishki saıasat departamenti dırektorynyń orynbasary, 2007-2010 jyldary QR Mádenıet jáne aqparat mınıstrligi Taldaý jáne monıtorıng departamentiniń dırektory, 2010-2013 jyldary QR Mádenıet mınıstrligi Til komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2013-2014 jyldary «Qazmedıa ortalyǵy «BK» JShS Bas dırektorynyń strategııalyq josparlaý jáne taldaý jumysy jónindegi orynbasary, 2014-2017 jyldary L. N. Gýmılev atyndaǵy Eýrazııa ulttyq ýnıversıtetiniń «Saıasattaný» kafedrasynyń oqytýshysy qyzmetinde boldy. 2017-2018 jyldary «Ortalyq kommýnıkatsııalar qyzmeti» RMM dırektory, 2018 jyly «Qazkontent» AQ Basqarma tóraǵasynyń orynbasary, 2018-2019 jyldary QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń BAQ jáne úkimettik emes uıymdarmen ózara is-qımyl bóliminiń meńgerýshisi qyzmetinde boldy. 2019 jylǵy 7 qarashada QR Ortalyq saılaý komıssııasynyń múshesi bolyp saılandy.
Qazirgi qyzmetin 2021 jylǵy qyrkúıekten beri atqaryp keledi.
«Qazaqstan Respýblıkasynyń táýelsizdigine 20 jyl» (2011), «Eren eńbegi úshin» (2019) medaldarymen marapattalǵan.
135 jylburyn (1889-1941) Alash qozǵalysynyń qaıratkeri Sadyq Aıýkeuly AMANJOLOV dúnıege kelgen.
Almaty oblysynyń Eńbekshiqazaq aýdanynda týǵan. Vernyı er balalar gımnazııasyn, Qazan ımperatorlyq ýnıversıtetiniń zań fakýltetin bitirgen.
1917 jyldyń Aqpan revolıýtsııasyna deıin Jetisý oblysynyń Aıagóz, Úrjar zań oryndarynda qyzmet atqaryp, Úrjar ýezi qazaq komıtetiniń tóraǵasy boldy. 1-shi jalpyqazaq sezi Amanjolovty Búkilreseılik Quryltaı jınalysy depýtattyǵyna bekitken. Sezden keıin ol «Alash» partııasynyń Jetisý óńirindegi jergilikti uıymdaryn qurýǵa belsene aralasty. 1917 jyly 2-shi jalpyqazaq sezi Amanjolovty Alashorda úkimetine - Halyq Keńesine múshe etip saılady. 1918 jyly Lepsi qalasynda ótken Jetisý oblystyq 2-shi qazaq sezinde oblystyq keńes músheligine saılanyp, Jetisýda jáne Shyńjańnyń Sháýeshek qalasynda Alashorda jasaqtaryn qurýǵa basshylyq jasaǵan. Keńes áskerlerimen bolǵan shaıqastarǵa qatysyp, aýyr jaraqattandy. 1923-1930 jyldary Qazaq ASSR Zań halyq komıssarıaty júıesinde qyzmet atqardy. 1930 jyly Qazaqstannan ketýge májbúr bolyp, Máskeýde, Bishkekte, Tashkentte jumys istegen.
120 jyl buryn (1904-1977) ataqty ánshi, Qazaq SSR halyq ártisi, Qazaq SSR Memlekettik syılyǵynyń laýreaty Júsipbek ELEBEKOV dúnıege kelgen.
Qaraǵandy oblysy Qarqaraly aýdany Mádı aýylynda týǵan. Bes-alty jasynan ánshilik ónerge den qoıǵan. Án ónerin ákesiniń inisi Jaqypbek Balǵabaıulynan úırengen. Ánshiler Ǵ.Aıtbaev, Q.Baıjanov, Á.Qashaýbaev shyǵarmashylyǵymen tanysqan. 1920-1930 jyldary Semeıdegi «Es aımaq» trýppasynyń spektaklderi men birneshe kontsertterine qatysqan. 1931-1935 jyldary Qazaq memlekettik drama teatrynda (qazirgi M.Áýezov atyndaǵy drama teatry), 1935-1960 jyldary Qazaq Memlekettik fılarmonııasynda qyzmet etti. 1960 jyldan «Qazaqkontserttiń» ánshi - solısi boldy. Qazaqtyń Abaı atyndaǵy opera jáne balet teatrynyń spektaklderine qatysyp, «Aıman-Sholpan» mýzykalyq komedııasynan Álibektiń, «Qyz Jibek» pen «Aıman-Sholpan» operasynan Tólegen men Arystannyń partııasyn aıtyp, kóptegen dramalyq spektaklderde oınaǵan. Ekinshi Dúnıejúzilik soǵys jyldarynda kontserttik brıgadanyń quramynda bolyp, Kalının maıdany jaýyngerlerine mádenı qyzmet kórsetti. Osy saparynda jaýynger-kompozıtor R.Elebaevtyń «Jas qazaq» ánin tuńǵysh ret oryndap, keıin halyq arasynda keń túrde nasıhattady. 1967 jyldan Qazaq estradalyq stýdııasynda pedagogtyq qyzmetpen aınalysqan. J.Elebekov repertýary negizinen halyqtyń jáne halyq kompozıtorlarynyń mýzykalyq qurylysy men tili kúrdeli, syrshyl ánderi «Ardaq», «Aǵash aıaq», «Aıtbaı», «Jambas sıpar», «Jıyrma bes», «Qanattaldy», «Qulager», «Segiz aıaq», «Surjekeı», taǵy basqalardan turady.
Qazaq ádebıeti men óneriniń on kúndikterinde, sondaı-aq kontserttik saparmen barlyq respýblıkalarda, Qytaı Halyq Respýblıkasynda, Mońǵol Halyq Respýblıkasynda, Úndistanda boldy. J.Elebekovtiń qurmetine Almaty estrada-tsırk óneri kolledjine, Egindibulaq selosyndaǵy mýzykalyq mektepke, kóshege onyń esimi berilgen. Lenın ordeni, «Qurmet belgisi» ordenderimen jáne medaldarmen marapattalǵan.
93 jyl buryn (1931-1998) qazaq óneriniń janashyry, kórnekti memleket qaıratkeri, tarıh ǵylymdarynyń kandıdaty Ózbekáli JÁNІBEKOV dúnıege kelgen.
Ońtústik Qazaqstan oblysynyń Otyrar aýdanynda týǵan. Abaı atyndaǵy Qazaq pedagogıkalyq ınstıtýtyn bitirgen.
1952-1962 jyldary muǵalim, orta mekteptiń oqý isiniń meńgerýshisi, Keles aýdandyq partııa komıtetiniń shtattan tys nasıhatshysy, Aýdandyq komsomol komıtetiniń birinshi hatshysy, Ońtústik Qazaqstan oblystyq komsomol komıtetiniń hatshysy, birinshi hatshysy, Qazaqstan LKSM Ortalyq Komıtetiniń hatshysy-bólim meńgerýshisi, 1962-1975 jyldary Qazaqstan LKSM Ortalyq Komıtetiniń birinshi hatshysy, Torǵaı oblystyq partııa komıtetiniń hatshysy, 1975-1977 jyldary Qazaqstan KP Ortalyq Komıtetiniń sheteldermen baılanys bóliminiń meńgerýshisi, 1977-1987 jyldary Qazaq SSR mádenıet mınıstriniń orynbasary, Almaty oblystyq atqarý komıteti tóraǵasynyń orynbasary. 1987-1988 jyldary Qazaq SSR mádenıet mınıstri, 1988-1991 jyldary Qazaqstan KP Ortalyq Komıtetiniń hatshysy qyzmetin atqarǵan. 1991 jyly zeınet demalysyna shyqty. «Arqas» qazaq tili men ádebıetin túletý qorynyń prezıdenti boldy. Úsh márte Eńbek Qyzyl tý ordenimen, medaldarmen marapattalǵan.
74 jyl buryn (1950-2023) Qazaqstan fýtbolynyń kórnekti tulǵalarynyń biri, sport qaıratkeri Seıilda Ikramuly BAIShAQOV dúnıege keldi.
Taraz qalasynda týǵan. Qazaq dene shynyqtyrý jáne sport ınstıtýtyn bitirgen. «Qaırat» fýtbol komandasynda jáne SSSR ulttyq quramasynda oınady. «Qaırat» Fýtbol klýby» AQ vıtse-prezıdenti, Qazaqstan Respýblıkasynyń shaǵyn fýtbol qaýymdastyǵynyń prezıdenti, Qazaqstan fýtbol federatsııasynyń balalar men jasóspirimderge arnalǵan fýtbolynyń jetekshi mamany qyzmetterin atqarǵan. 2007 -2013 jyldary Qazaqstan fýtbol federatsııasynyń vıtse-prezıdenti. 2016 jyldyń qarashasynan 2018 jylǵa deıin Qazaqstan fýtbol federatsııasynyń prezıdenti boldy.
SSSR sport sheberi, halyqaralyq dárejedegi sport sheberi, QR eńbek sińirgen bapkeri.
