27 tamyz. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 27 tamyz kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
62 jyl buryn (1963) «Qaraǵandy ındýstrıaldy ýnıversıteti» UAO basqarma tóraǵasy – rektory Baqyt Ahatuly JÁÝTІKOV dúnıege keldi.
Qaraǵandy qalasynda týǵan. Qaraǵandy polıtehnıkalyq ınstıtýtyn «Taý-ken jumystaryn elektrlendirý jáne avtomattandyrý» mamandyǵy boıynsha bitirgen (1985). Tehnıka ǵylymdarynyń doktory, professor.
Eńbek joly: «Qaraǵandyýgol» ÓB «Aqtasskaıa» shahtasynyń 4-razrıadty jerasty elektr slesari (1985); QarPTI kishi ǵylymı qyzmetkeri, Qaraǵandy memlekettik tehnıkalyq ýnıversıtetiniń energetıka, baılanys jáne avtomatıka fakýltetiniń dekany (1986-2010); Rýdnyı ındýstrıaldy ınstıtýtynyń oqý jáne ǵylymı jumys jónindegi prorektory (2010-2012); Qazaqstan Respýblıkasy Bilim jáne ǵylym mınıstrligi Joǵary jáne joǵary oqý ornynan keıingi bilim departamenti dırektorynyń orynbasary (2012-2013); H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý memlekettik ýnıversıtetiniń birinshi prorektory (2013-2017); Qaraǵandy memlekettik ındýstrıaldy ýnıversıtetiniń rektory (2017-2021); «Q.I.Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq ǵylymı-zertteý tehnıkalyq ýnıversıteti» KEAQ Dırektorlar keńesiniń atqarýshy apparatynyń basshysy (2021); «Q.I.Sátbaev atyndaǵy Qazaq ulttyq zertteý tehnıkalyq ýnıversıteti» KEAQ Basqarma múshesi – oqý isi jónindegi prorektory (2021-2024); Basqarma tóraǵasynyń mindetin atqarýshy – «Qaraǵandy ındýstrıaldy ýnıversıteti» KEAQ rektory (2024).
2024 jyldyń maýsym aıynan beri qazirgi qyzmetinde.
51 jyl buryn (1974) Qazaqstan Respýblıkasynyń Joǵary sot keńesiniń tóraǵasy Dmıtrıı Mıhaılovıch MALAHOV dúnıege keldi.
Aqmola oblysynyń Kókshetaý qalasynda týǵan. Qazaqstan Respýblıkasy Іshki ister mınıstrliginiń Almaty joǵary mektebin (1995), T. Rysqulov atyndaǵy Ekonomıka jáne qarjy ýnıversıtetin (2005) bitirgen.
Іshki ister organdarynda, qarjy polıtsııasynda, sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmette jáne ekonomıkalyq tergeý qyzmetinde jumys istegen.
Іshki ister mınıstrliginiń tergeýshisinen Qarjy polıtsııasynyń oblystyq jáne ortalyq apparaty men Sybaılas jemqorlyqqa qarsy is-qımyl ulttyq bıýrosy basqarmalary bastyǵynyń orynbasaryna deıingi eńbek jolyn ótti.
Sybaılas jemqorlyqqa qarsy qyzmetke kelgenge deıin Qazaqstan Respýblıkasy Qarjy mınıstrligi Qarjy monıtorıngi komıtetiniń Jedel departamentiniń basshysy qyzmetin atqarǵan.
2024 jyldyń qyrkúıek aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
ІІ dárejeli «Aıbyn» ordenimen, mereıtoılyq jáne vedomstvolyq nagradalarmen marapattalǵan
40 jyl buryn (1985) «Ulttyq kınematografııany qoldaýdyń memlekettik ortalyǵy» KEAQ basqarma tóraǵasy Qurmanbek Jumaǵalıuly JUMAǴALI dúnıege keldi.
Abaı atyndaǵy Qazaq ulttyq pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń jýrnalıstıka mamandyǵynda oqyǵan (2008).
2004-2007 jyldar aralyǵynda «Qazaqstan» RTRK» AQ-da baǵdarlamalardyń redaktor — júrgizýshisi; 2007-2013 jyldary «Qazaqstan» RTRK» AQ Aqparattyq baǵdarlamalar dırektsııasynyń prodıýseri, «Habar» agenttigi» AQ qorytyndy jańalyqtar júrgizýshisi; 2013-2014 jyldar aralyǵynda Qaraǵandy oblysy ákimdigi baspasóz qyzmetiniń basshysy, Qaraǵandy oblysy ákiminiń keńesshisi; 2014-2015 jyldary «Qazaqstan» RTRK» AQ Aqparattyq-saraptamalyq baǵdarlamalar dırektsııasynyń dırektory, «Senbilik kezdesý» tok-shoýynyń júrgizýshisi; 2015 jyly «Qazaqstan» RTRK» AQ Aımaqtyq damytý dırektsııasynyń dırektory; 2017 jyly «Almaty» telearnasy Bas dırektorynyń birinshi orynbasary qyzmetterin atqarǵan. 2017-2018 jyldary Mańǵystaý oblysy ishki saıasat basqarmasynyń basshysy. 2018-2019 jyldary «Qazaq radıolary» JShS dırektory boldy. 2019 jyldyń 10 maýsymynan bastap «Qazaqstan „RTRK„AQ Basqarma tóraǵasynyń birinshi orynbasary. 2019-2021 jyldary „Astana“ telearnasynyń bas dırektory bolǵan. 2021-2023 jyldary „31 arna“ telearnasynyń bas dırektory.
2024 jyldyń qazan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
36 jyl buryn (1989) Almaty qalasy ákiminiń orynbasary Oljas Muhtaruly SMAǴULOV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Amerıka Qurlyqaralyq ýnıversıtetin bitirgen, AQSh, iskerlik ákimshilik, menedjment bakalavry (2009); Pomona Kalıfornııa memlekettik polıtehnıkalyq ýnıversıteti, ekonomıka magıstri (2012); Jáńgir han atyndaǵy Batys Qazaqstan agrarlyq-tehnıkalyq ýnıversıteti, memlekettik jáne jergilikti basqarý bakalavry (2013); London ekonomıka jáne saıasattaný mektebi, London, memlekettik saıasat jáne basqarý magıstri (2014).
Jumys tájirıbesi: Atyraý oblysy ákimi apparatynyń uıymdastyrý-ınspektorlyq jáne aqparattyq-taldaý bóliminiń bas mamany; ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq bóliminiń bas mamany, Atyraý oblysynyń kásipkerlik jáne ındýstrıaldy-ınnovatsııalyq damý basqarmasy bastyǵy orynbasarynyń mindetin atqarýshy; Atyraý oblysynyń kásipkerlik jáne ındýstrııalyq-ınnovatsııalyq damý basqarmasy basshysynyń orynbasary; Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstri Keńsesiniń áleýmettik-ekonomıkalyq bóliminiń bas sarapshysy; Aqtóbe oblysy ákimi apparaty basshysynyń orynbasary (2015); Aqtóbe oblysynyń ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý basqarmasynyń basshysy (2017-2018); Aqtóbe oblysy ákiminiń orynbasary (2018-2019); Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstri Keńsesi Basshysynyń orynbasary (2019-2021); Qazaqstan Respýblıkasy Premer-Mınıstriniń keńesshisi (2021); Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdenti Ákimshiliginiń Áleýmettik-ekonomıkalyq monıtorıng bólimi meńgerýshisiniń orynbasary (2021-2025).
2025 jyldyń maýsym aıynan beri qazirgi qyzmetinde.
122 jyl buryn (1903-1993) teatr rejısseri, opera rejısseri bolǵan álemdegi tuńǵysh áıel, jazýshy, dramatýrg, pedagog Natalııa Ilınıchna SATs dúnıege kelgen.
Irkýtskide týǵan. Bala kúninen mýzykaǵa degen erekshe yqylasy tanyldy.
Ákesi dúnıe salǵan soń, Natalııa jaz shyqty degenshe Qyrymǵa, ákesi jumys istegen MHAT trýppasyna tıesili jerge baratyn. 1914 jyldyń jazynda Vahtangovpen birge Moskvınge arnalǵan komedııalyq kórinistiń stsenarıin jazyp, qoıady.
Máskeýge kelgen soń, teatrǵa shyndap den qoıyp, Grıboedov atyndaǵy jastar teatr stýdııasynda oınaıdy.
1937 jyldyń kúzinde Natalııa Sats «Otanyn satqandar otbasynyń múshesi» babymen ustaldy (kúıeýi I. ıA. Veıtser náýbetke ushyraǵan). Lagerde bes jyl júrip, 1942 jyly bosatyldy. Máskeýge qaıtýǵa ruqsat berilmegen soń, Almatyǵa ketedi. Sol jerde Sats 1945 jyly Qazaqstanda alǵash ret jas kórermen teatryn qurdy ári sol teatrdy 13 jyl basqardy.
A.Tolstoıdyń «Altyn kilt», Ý. Shekspırdiń «On ekinshi tún», «Eki qarǵa» pesalaryn qoıdy. Qazaq opera jáne balet teatrynda Dj. Pýchchınıdiń «Chıo-Chıo-San» operalyq spektaklin sahnalady. Balalarǵa arnalǵan operalar men baletterdiń lıbrettosyn, «Ómirimniń novellasy» kitabyn jazdy.
1995 jyly Almatydaǵy Orys memlekettik balalar jáne jasóspirimder akademııalyq teatryna N. Satstyń esimi berildi.
100 jyl buryn (1925-2009) músinshi, ulttyq kásibı músin óneriniń negizin salýshylardyń biri, Memlekettik syılyqtyń laýreaty, Qazaqstannyń halyq sýretshisi, Qazaqstannyń óner qaıratkeri, SSSR Sýretshiler odaǵy men Qazaqstan Sýretshiler Odaǵynyń múshesi Hakimjan Esimhanuly NAÝRYZBAEV dúnıege keldi.
Qostanaı oblysynyń Meńdiqara aýdanynda týǵan. Harkov kórkemsýret ınstıtýtyn bitirgen. 1952-1954 jyldary Qazaqstan Sýretshiler odaǵy basqarmasynyń tóraǵasy. 1961-1965 jyldary Lenındik syılyq jónindegi komıtettiń múshesi. 1959-1965 jyldary SSSR Sýretshiler odaǵy basqarmasynyń múshesi. 1952-1966 jyldary Almaty kórkemóner ýchılışesinde oqytýshy bolǵan. Abaı, Shoqan Ýálıhanov, Jambyl Jabaev, Mánshúk Mámetova, Ahmet Baıtursynov pen Mirjaqyp Dýlatov eskertkishiniń avtory. «Amangeldi Imanov», «Qurmanǵazy», «M.Hakimjanova», «Sáken Seıfýllın», «Shoqan Ýálıhanov» atty eskertkishterinde proportsııa, rıtm zańdylyqtaryn, tıimdi paıdalaný arqyly obrazdardy shynaıy keskinderdi ári ulttyq kolorıtke jiti nazar aýdardy. Qazaqstan Respýblıkasynyń Memlekettik óner murajaıynda, sondaı-aq Q.Sátbaev, Y.Jaqaev, A.Jubanov, T.Tájibaev, J.Saın, D. Nurpeıisova, T.Jarokov, H.Esenjanov, M.Áýezov, S. Muqanov, Jambyl tulǵalaryn jasady. «Parasat», «Eńbek Qyzyl Tý», «Qurmet belgisi» ordenderimen jáne medaldarmen marapattalǵan.