26 maýsym. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 26 maýsymǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Halyqaralyq nashaqorlyq jáne zańsyz esirtki aınalymymen kúres kúni
1987 jyly qabyldanǵan BUU Bas Assambleıasynyń sheshimi boıynsha ótkizilip keledi. Halyqaralyq Birikken Ulttar Uıymynyń azaptaý qurbandaryna qoldaý kórsetý kúni 1997 jylǵy 26 maýsymda azaptaý jáne basqa da adamshylyqqa jat jazalaý túrlerine qarsy Konventsııa kúshine endi.
Halyqaralyq azaptaý qurbandaryn qoldaý kúni
1997 jyly Ekonomıkalyq jáne Áleýmettik Keńestiń usynysy boıynsha Birikken Ulttar Uıymymen qurylǵan. Bul kún azaptaýdy joıý jáne 1987 jylǵy 26 maýsymda kúshine engen Azaptaýlarǵa jáne basqa da qatygez, adamgershilikke jatpaıtyn nemese ar-namysty qorlaıtyn is-áreketter men jazalarǵa qarsy 1984 jylǵy Konventsııanyń tıimdi jumys isteýin qamtamasyz etý maqsatynda ótkiziledi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1929 jyly Almaty zooveterınarlyq ınstıtýty quryldy. Keıinnen osy ınstıtýt pen Qazaq aýylsharýashylyq ınstıtýttarynyń bazasynda Qazaq ulttyq agrarlyq ýnıversıteti (QazUAÝ) quryldy.
1992 jyly «Qazaqstan Respýblıkasynyń Halyqaralyq qarjy qoryna, Halyqaralyq qaıta qurý jáne damý bankine, Halyqaralyq qarjy korporatsııasyna jáne Halyqaralyq damý assotsıatsııasyna músheligi týraly» Zań qabyldandy.
1996 jyly Tegeranda Iran radıosynyń Qazaq redaktsııasy resmı túrde jumys isteı bastady.
2010 jyly «Qazaqstannyń memlekettik nagradalary» serııasymen «Qurmet» ordeniniń belgisi» estelik monetasy aınalymǵa engizildi.
2011 jyly Qazaqstan astanasynda Jýrnalıster alleıasy ashyldy. Ol Beıbitshilik jáne kelisim saraıy janyndaǵy saıabaqta ornalasqan.
2013 jyly «Euronews» beldi aqparat arnasy óziniń «Le mag» telejýrnalynda «Astana Opera» memlekettik opera jáne balet teatrynyń ashylýy jáne onda «Birjan-Sara» operasynyń tusaýkeseri ótkendigi týraly sıýjet kórsetti. «Astana Opera» teatry qazirdiń ózinde álemniń eń úzdik óner ordalarymen — La Scala, San Carlo jáne Úlken teatrmen salystyrylyp otyrǵany aıtylǵan.
2013 jyly Bakýde álemniń 44 elinen 500-den astam delegat alǵashqy túrkitildes dıaspora ókilderi forýmyna qatysty.
2015 jyly elordalyq «Dáýlet» sport kesheninde belgili akter Stıven Sıgal Qala kúnine arnalǵan І Halyqaralyq jaýyngerlik óner festıvalin ashty.
2017 jyly donorlyq aǵzalarmen ómir súrip jatqan qazaqstandyq sportshylar Ispanııanyń Malaga qalasynda ótken XXI Dúnıejúzilik sporttyq transplanttaý oıyndarynyń ashylýyna qatysty. Onda el quramasynan Qazaqstanda júregin aýystyrǵan alǵashqy patsıent Jánibek Ospanov erekshe kózge tústi.
2017 jyly Seýldegi Qazaqstan elshiligi Jer betindegi beıbitshilikti saqtaýǵa belsendi qatysqany úshin marapattaldy. Marapattaý rásimi Ońtústik Koreıa Parlamentiniń ǵımaratynda ótti.
2018 jyly Qazaqstanda alǵash ret Qazaq Cybersport Federation kıbersport federatsııasy akkredıtteýden ótti. Endi federatsııa halyqaralaqy alańdarda el namysyn qorǵaı alady.
2021 jyly Qazaqstanda qalqansha beziniń qaterli isigin emdeýdiń biregeı ádisi engizildi. Semeı qalasyndaǵy ıAdrolyq medıtsına jáne onkologııa ortalyǵynda radıonýklıdti terapııanyń alǵashqy bólimi ashyldy, onda alystaǵy metastazdarmen jáne tıreotoksıkozben saralanǵan qalqansha beziniń obyryn emdeýdiń biregeı, tıimdi jáne qaýipsiz ádisi — radıoıodoterapııa qoldanylady.
Mundaı ortalyqtyń ashylýy — respýblıkanyń búkil onkologııalyq qyzmeti úshin óte mańyzdy oqıǵa. Munda alǵash ret radıoıodtyq terapııa ádisi qoldanylyp otyr, emdeý halyqaralyq hattama boıynsha júrgiziledi.
2023 jyly Taldyqorǵan qalasynyń 95 oqýshysy Túrkııada ótken «Janyńmen bıle» halyqaralyq horeografııalyq óner baıqaýynda jeńimpaz atandy. Oǵan halyqaralyq horeografııalyq óner baıqaýyna Qazaqstan, Túrkııa, Qyrǵyzstan, Ózbekstan jáne Reseıdiń shyǵarmashylyq ujymdary qatysty.
2023 jyly Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev Qyrǵyzstan Jogorký Keneshiniń tóraǵasy Nurlanbek Shákıevti qabyldady. Nurlanbek Shákıev Memleket basshysyna kezdesýi men qazaqstandyq qonaqjaılylyǵy úshin alǵys aıtty, sondaı-aq Prezıdent Sadyr Japarovtyń atynan jyly lebizin jetkizdi. Qazaqstan men Qyrǵyzstan barlyq jaǵynan eń jaqyn elder, ózara túsinistik pen qoldaýǵa negizdelgen jan-jaqty yntymaqtastyq únemi tereńdeı túsýde. Sonymen qatar, ol Qazaqstanda júrgizilip jatqan reformalardy qoldaıtynyn jetkizdi.
2023 jyly Astanada grepplıngten 2023 jylǵy Azııa chempıonaty aıaqtaldy. Jarys qazaqstandyq sportshylardyń jalpy basymdylyǵymen aıaqtaldy, olarda 96 joǵary baǵaly medal bar. 14-15 jas, 16-17 jas aralyǵyndaǵy jasóspirimder men ardagerler baq synaǵan eki kúnge sozylǵan týrnırde Azııa chempıonatynyń qorytyndysy boıynsha Qazaqstan quramasy jalpy esepte birinshi oryndy ıelendi. Jasóspirimderimiz ben ardagerlerimiz 52 altyn, 10 kúmis jáne bir qola medal jeńip aldy.
2023 jyly saq patshaıymy Tomırıs rólimen tanymal Almıra Tursyn «Mrs Globe-2023» halyqaralyq sulýlyq baıqaýynda ekinshi oryndy jeńip aldy.
