25 maýsym. Tulǵalar týǵan kún
Búgin, 25 maýsym kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
67 jyl buryn (1963) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamentiniń Senat depýtaty, Ekonomıkalyq saıasat, ınnovatsııalyq damý jáne kásipkerlik komıtetiniń múshesi Súıindik Tasemenuly ALDAShEV dúnıege keldi.
Túrikmen KSR Krasnovodsk qalasynda týǵan. 1986 jyly I. M. Gýbkın atyndaǵy munaı jáne gaz ınstıtýtyn, 2008 jyly Ortalyq — Azııa ýnıversıtetin bitirgen.
Eńbek jolyn 1979 jyly Ózen burǵylaý jumystary basqarmasynda tokar bolyp bastap, burǵyshynyń kómekshisi, burǵyshy sheberiniń kómekshisi, óndiristik qyzmet kórsetý bazasynyń ınjeneri, burǵylaý sheberi, Jańaózen burǵylaý jumystary basqarmasynyń tehnologııa bólimi bastyǵynyń orynbasary bolyp qyzmet etti. Uzaq jyldar boıy «KazTransOıl» AQ-da túrli laýazymdy qyzmetter atqarǵan. 2012-2017 jyldary Mańǵystaý oblysy ákiminiń birinshi orynbasary, 2017-2020 jyldary «Qarajanbasmunaı» AQ Birinshi Vıtse-prezıdenti laýazymynda boldy.
Qazirgi qyzmetinde — 2020 jyldyń tamyz aıynan bastap.
Qurmet ordenimen (2019), «Astanaǵa 20 jyl» medalimen marapattaldy (2018). «Magıstraldy qubyr kóliginiń qurmetti qyzmetkeri» qurmetti ataqqa ıe (2010).
54 jyl buryn (1970) Qazaqstan Respýblıkasy Parlamenti Májilisiniń VIIІ shaqyrylym depýtaty Erlan Bııahmetuly SAIYROV dúnıege keldi.
A.Amanjolov atyndaǵy Shyǵys Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetin, Reseı Federatsııasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasyn bitirgen.
Eńbek joly: 2000-2003 jyldary Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrliginiń ishki saıasat departamentiniń dırektory laýazymyn atqardy. 2003 jyldan bastap «Qazınjınırıng» AQ atqarýshy dırektory, 2005 jyldan bastap QR Parlamenti Májilisiniń Aqparattyq-taldaý bóliminiń meńgerýshisi, 2008 jyldan bastap QR Mádenıet, aqparat jáne qoǵamdyq kelisim mınıstrliginiń qoǵamdyq saıası jumystar departamentiniń dırektory. 2012-2013 jyldary «Ult TIMES» respýblıkalyq aptalyq áleýmettik-saıası gazetiniń redaktsııalyq alqasynyń tóraǵasy, 2013-2015 jyldary «Mádenı damý ınstıtýty» QQ ǵylymı dırektory, 2017-2018 jyldary QR Kásipodaqtar federatsııasy tóraǵasynyń keńesshisi, 2019-2021 jyldary Eýrazııalyq ıntegratsııa ınstıtýtynyń dırektory bolyp qyzmet atqardy.
2021 jyldyń qańtar aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
45 jyl buryn (1979) Qazaqstan Respýblıkasy Aýyl sharýashylyǵy vıtse-mınıstri Erbol Qýanyshuly TASJÚREKOV dúnıege keldi.
Taraz qalasynda týǵan. M. H. Dýlatı atyndaǵy Taraz memlekettik ýnıversıtetin, H. A. ıAsaýı atyndaǵy Memlekettik halyqaralyq qazaq-túrik ýnıversıtetin, Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń janyndaǵy Memlekettik basqarý akademııasyn, Frantsııanyń Ulttyq ákimshilik mektebin bitirgen.
Eńbek jolyn 1998 jyly jeke menshik kompanııada menedjer bolyp bastaǵan. Ár jyldary jeke kommertsııalyq qurylymdarda jumys istedi. 2007-2013 jyldary Astana qalasy Almaty aýdandyq sotynda qyzmet etti. 2013-2014 jyldary QR Óńirlik damý mınıstrligi Kásipkerlikti damytý saıasaty departamenti Kásipkerlik qyzmetti normatıvtik-quqyqtyq retteýdi jetildirý basqarmasynyń basshysy, Óńirlerge monıtorıng júrgizý jáne baǵalaý departamenti Óńirlerge monıtorıng júrgizý jáne baǵalaý basqarmasynyń basshysy, 2014-2016 jyldary QR Ulttyq ekonomıka mınıstrligi Óńiraralyq yntymaqtastyq, óńirlerdi taldaý jáne baǵalaý departamenti dırektorynyń orynbasary, Óńirlik saıasat, óńirlerdi taldaý jáne baǵalaý departamenti dırektorynyń orynbasary, 2016-2018 jyldary QR Investıtsııalar jáne damý mınıstrligi Investıtsııalar komıteti tóraǵasynyń orynbasary, 2018 jyly Shymkent qalasy Ońtústik Qazaqstan oblysy ákiminiń orynbasary boldy. 2018-2019 jyldary Túrkistan oblysy ákiminiń orynbasary, 2019-2021 jyldary «QazAgro» ulttyq basqarýshy holdıngi» AQ basqarýshy dırektory — basqarma múshesi qyzmetin atqarǵan.
Qazirgi qyzmetinde — 2023 jyldyń aqpanynan.
42 jyl buryn (1982) Qazaqstan Respýblıkasy Densaýlyq saqtaý birinshi vıtse-mınıstri Tımýr Slamjanuly SULTANǴAZIEV dúnıege keldi.
Almaty qalasynda týǵan. Qazaq ulttyq medıtsına ýnıversıtetin, Tulane ýnıversıtetin Bolashaq baǵdarlamasy boıynsha támamdaǵan.
Eńbek joly: 2005-2007 jyldary S. J. Asfendııarov atyndaǵy Qazaq Ulttyq medıtsına ýnıversıtetiniń anatomııa kafedrasynyń zerthanashysy, hırýrgııalyq aýrýlar kafedrasy klınıkalyq ordınatýrasynyń tyńdaýshysy boldy. 2010 jyly «Qazaqstan Respýblıkasy Respýblıkalyq jedel medıtsınalyq járdem ǵylymı ortalyǵy» AQ jetekshi, bas mamany, 2010-2013 jyldary «Ulttyq medıtsınalyq holdıng» AQ menedjer, bas menedjer, departament dırektory bolyp qyzmet atqardy. 2013-2014 jyldary «Medıtsınalyq tehnologııalar jáne aqparattyq júıeler ortalyǵy» AQ prezıdenti, 2014-2016 jyldary «Medıker» JShS bas dırektorynyń orynbasary, 2016 jyly QR Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrliginiń Respýblıkalyq densaýlyq saqtaýdy damytý ortalyǵy bas dırektorynyń orynbasary laýazymyn atqardy. 2016-2017 jyldary QR Densaýlyq saqtaý jáne áleýmettik damý mınıstrliginiń Medıtsınalyq qyzmetti standarttaý departamentiniń, Jobalardy basqarý departamentiniń dırektory, 2017-2018 jyldary QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Jobalyq basqarý departamentiniń dırektory, 2018-2020 jyldary Soltústik Qazaqstan oblysy ákimdiginiń Densaýlyq saqtaý basqarmasynyń basshysy, 2020 jyly QR Densaýlyq saqtaý mınıstrligi Taýarlar men kórsetiletin qyzmetterdiń sapasy men qaýipsizdigin baqylaý komıtetiniń tóraǵasy laýazymyn atqardy. 2021 jyly YDA Group janyndaǵy «KTC» Kazakh-Turkish Consalting JShS dırektorler keńesi tóraǵasynyń keńesshisi, 2021-2022 jyldary Soltústik Qazaqstan oblys ákiminiń orynbasary laýazymyn atqarǵan.
Qazirgi qyzmetinde — 2022 jyldyń qazanynan.
131 jyl buryn (1893-1938) aqyn, jazýshy, pedagog Maǵjan JUMABAEV dúnıege kelgen.
Soltústik Qazaqstan oblysynyń Býlaev aýdanynda týǵan. Áýeli aýyl moldasynan sabaq alady. Budan soń ákesi Beken Maǵjandy Qyzyljardaǵy Begishev medresesine oqýǵa beredi. Musylmandyq ortasha dárejeli bilim beretin bul medreseni bes jyldaı oqyp bitirgen soń, 1910-1913 jyldary Ýfa qalasynda «Ǵalııa» medresesinde oqıdy. Osynda júrip «Sadaq» jýrnalyn shyǵarýǵa aralasyp, óziniń óleńderin jarııalaıdy. Abaıdyń óleńder jınaǵymen tanysady, tatar aqyn-jazýshylarymen dostasady. Arab, parsy, túrik tilderin oqyp úırenýin jalǵastyrady. Orys tilinen sabaq alady. Abaı úlgisimen Shyǵys pen Batys poezııasynan birdeı nár alady.
1913-1917 jyldary Ombydaǵy muǵalimder daıarlaıtyn semınarııada oqyp, ony úzdik bitiredi. Ombyda oqyp júrgen kezinde sondaǵy jastarmen tize qosyp, «Birlik» ádebı úıirmesin qurýǵa qolǵabys etip, onyń «Balapan» atty qoljazba ádebı jýrnalyn redaktsııalaıdy. 1917-1923 jyldary «Bostandyq týy», «Aqjol» gazetterinde jáne «Sholpan» jýrnalynda eńbek ete júrip, halyq aǵartý jumysyna belsene aralasady. 1923-1926 jyldary Máskeýde kórkem ádebıet ınstıtýtynda oqıdy. 1927-1929 jyldary Býrabaıda, odan soń Petropavlda oqytýshylyq qyzmetter atqarady.
1912 jyly Qazan shaharynda «Sholpan» atty óleńder jınaǵy jaryq kóredi. «Batyr Baıan», «Oqjetpestiń qııasynda», «Qoılybaıdyń qobyzy», «Ótirik ertegi», «Shyn ertegi» poemalarynda adam janynyń, psıhologııalyq álemniń qupııa syrlaryn, ıirimderin, damý dıalektıkasyn asqan sheberlikpen kestelep órnekteı bilgen. Keńes jyldary eki óleńder jınaǵyn jarııalady. Alǵashqysy — 1922 jyly Qazanda, ekinshisi Tashkentte basylyp shyqqan. Mektep oqýshylaryna, muǵalimderge arnap «Pedagogıka», «Bastaýysh mektepte ana tilin oqytý jóni» eńbekterin jarııalaǵan.
1929 jyly M.Jumabaev «Alqa» atty jasyryn uıym qurdy degen aıyptaýlarmen Máskeýdegi Býtyrka túrmesine qamalyp, 10 jyl aıdaýǵa kesilgen. 1936 jyly M. Gorkıı jáne E. Peshkovanyń aralasýymen bostandyq alyp, Qazaqstanǵa oralyp, Petropavl qalasyndaǵy mektepte orys tili men ádebıetinen sabaq bergen. 1937 jyly naýryzda Maǵjan Jumabaev Almatyǵa kelip, aýdarma isimen aınalysqan. 1938 jyly qaıtadan qamaýǵa alynyp, atý jazasyna kesildi. M. Jumabaevtyń «Alystaǵy baýyryma» óleńin Mustafa Shoqaı «ıAsh Túrkistan» jýrnalynda jarııalaı otyryp, ony túrkishildik kúresi úshin eń paıdaly óleń dep baǵalaǵan.
Qazaqstanda M.Jumabaev shyǵarmalary 1989 jyly ǵana qaıtadan jarııalana bastady. Almaty, Astana jáne Petropavl qalalaryndaǵy kóshelerge Maǵjan Jumabaev esimi berilgen. Petropavl qalasynda jáne aqynnyń týǵan aýylynda eskertkish qoıylǵan. Soltústik Qazaqstan oblysynyń burynǵy Býlaev aýdany M. Jumabaev aýdany bolyp ataldy. Halyqaralyq Túrki akademııasy 2018 jyldy «Maǵjan Jumabaev jyly» dep jarııalady.
