22 maýsym. Tulǵalar týǵan kún
ASTANA. KAZINFORM - Búgin, 22 maýsym kúni tulǵalardan kimder dúnıege kelgen? Kazinform oqyrmandaryna esimder kúntizbesin usynady.
ESІMDER
82 jyl buryn (1942) tanymal qazaq jazýshysy, dramatýrg, «Alash» Halyqaralyq syılyǵynyń laýreaty Sofy Qalybekuly SMATAEV dúnıege keldi.
Qaraǵandy oblysynyń Aǵadyr aýdanynda dúnıege kelgen. 1959 jyly Qazaq memlekettik ýnıversıtetiniń fılologııa fakýltetine oqýǵa túsedi. Keıin Máskeýdegi bolat jáne qorytpalar ınstıtýtynda oqýyn jalǵastyrady.
Máskeýdegi «Serp ı molot» zaýytynda, Týla metallýrgııasynda jumys istep, Qazaq KSR Ǵylym akademııasynda ǵylymı jumystar júrgizdi. 1968 jyly «Juldyz» jýrnalynyń qyzmetkeri, 1984 jyly Qazaqstan Kompartııasy Ortalyq Komıtetiniń jaýapty qyzmetkeri, 1989-2006 jyldary QR Ulttyq kitap palatasynyń dırektory qyzmetin atqarǵan.
Avtordyń shyǵarmashylyq joly poetıkadan bastalady. Tuńǵysh óleńder jınaǵy «Astana ottary» 1968 jyly jaryq kórdi. Sodan keıin áńgimeleri men povesteri jaryq kórdi: «Armysyń, Ana» (1970), «Alaý» (1974), «Alǵashqy asý» (1982), «Aqjeleń» (1979), «Bulaq» (1983). Qazaq halqynyń jońǵar shapqynshylarymen kúresine arnalǵan «Elim-aı» roman-trılogııasy, «Beloe plate», «Máńgilik bastaýy» romandary bar.
S.Smataev - «Taǵdyrlar» (1976), «Sen kimsiń?» (1977), «Ázil-ázázil» (1978), «Juldyzym meniń joǵary» (1985) pesalarynyń, sondaı-aq «Jumbaq qyz» (1971), «Jaıaý Musa» (1988) opera lıbrettolarynyń, «Astana ottary» (1968), «Alaý» (1974), «Qobylandy batyr» (1981), «Karaspanskıe gory» (1984) óleńder men prozalar jınaǵynyń avtory.
«Abylaı han» (1992) pesasy Qazaqstan Respýblıkasy Mádenıet mınıstrliginiń baıqaýynda birinshi júldeni alǵan. Ol «Birjannyń sońǵy juldyzy» fılminiń stsenarııiniń avtory.
Smataev ádebıet synshysy jáne aýdarmashy retinde tanymal. Ol V.Shekspırdiń «ıÝlıı Tsezar» tragedııasyn, V.G.Korolenkonyń, Vs.Ivanovtyń jáne basqalarynyń shyǵarmalaryn qazaq tiline aýdardy. S.Smataevtyń birqatar shyǵarmalary qyrǵyz, qaraqalpaq jáne eston tilderine aýdaryldy.
Sofy Smataev – tabıǵatynan týa bitken daryndy, shynshyl qazaq prozashysy, aqyn jáne dramatýrg. Onyń jazǵan roman, pesa, poezııa, aýdarmalarynyń barlyǵy erekshe darynymen jáne shynaıy jazylǵan. Patrıotızm, ómirdi tereńinen taný, áńgimeleriniń názik muńy oqyrmandy tań qaldyrady.
«Qurmet» (2000) jáne «Parasat» ordenderimen (2007) marapattalǵan.
42 jyl buryn (1982) bıznesmen jáne metsenat,«TAS FINANCE GROUP» kompanııalar tobynyń negizin qalaýshy Dýlat TASTEKEEV dúnıege keldi.
Semeı oblysynda týǵan. Abaı atyndaǵy daryndy balalarǵa arnalǵan mektep-ınternatynyń túlegi (1999 j.). 2003 jyly Ekonomıka jáne Quqyq ınstıtýtyn, 2007 jyly Qazaq memlekettik zań ýnıversıtetin, 2009 jyly Frantsııanyń NES bıznes mektebin, Máskeýdiń "Skolkovo" basqarý mektebin (Dırektorlarǵa arnalǵan praktıkým, kompanııany basqarý, 2015 j. jáne Sandyq transformatsııany basqarý, 2019 j.) bitirgen. 2019 jyly Narxoz ýnıversıtetin "Іs basqarý" mamandyǵy boıynsha PHD doktoranty atanǵan.
Eńbek joly: Eńbek jolyn 2003 jyly «Halyq zeınetaqy qory» AQ óńirlik fılıaldarynyń taldaýshysy, kýratory bolyp bastaǵan. 2004-2005 jyldary «BTA BANK» AQ №4 korporatıvtik bıznes Basqarmasynyń kredıttik taldaýshysy bolyp jumys istedi, 2005-2010 jyldary «PÝLЬSAR kompanııasy» JShS kompanııalar tobynyń qarjy dırektory bolyp jumys istedi. 2010 jyldan bastap qazirgi kúnge deıin «TAS Kredıt «MKO» JShS bas dırektory, 2018 jyldan bastap qazirgi ýaqytqa deıin TASGROUP quryltaıshysy, ıesi jáne menedjeri. 2018 jyly «Asyltas» qoǵamdyq qorynyń quryltaıshysy, 2019 jyly Dúnıejúzilik qazaq kúresiniń vıtse-prezıdenti.
2021 jyly «Qazaqstannyń 100 jańa esimi» jobasynyń jeńimpazy, 2018 jyly Forbes Kazakhstan nusqasy boıynsha jyl kásipkeri, 2018 jyly Shyǵys Qazaqstan oblysynyń «Jomart Júrek» oblystyq baıqaýynyń laýreaty. «Eńbek úzdigi», «Kúltegin», «Dara tulǵa» qoǵamdyq medaldarmen marapattalǵan.
39 jyl buryn (1985) «Dinderdi zertteý ortalyǵy» JShS dırektory Almas Ázimhanuly ERNAZAROV dúnıege keldi.
Túrkistan oblysynda týǵan.
Eńbek jolyn 2006 jyly OQO mádenıet basqarmasynda bas maman jáne bólim meńgerýshisi bolyp bastaǵan. Sondaı-aq, «Astana qalasy arhıvter jáne qujattama basqarmasy» MM, «Ulttyq arheografııa jáne derektaný ortalyǵy» MM jáne «Taý-Ken Samuryq» Ulttyq kompanııasy» AQ-da birneshe laýazymdarda qyzmet atqarǵan. 2019 jyldan bastap Dinderdi zertteý ortalyǵynda oqytýshy-moderator retinde belsendi jumys jasady. 2023 jyly Ortalyqtyń aqparattyq-túsindirý jumystary bóliminiń basshysy laýazymyn atqardy.
2023 jyldyń qazan aıynan bastap qazirgi qyzmetinde.
