22 qarasha. Jylnama

ASTANA. KAZINFORM - Kazinform oqyrman nazaryna 22 qarashaǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.

ESTE QALAR OQIǴALAR

1997 jyly Almatyda Qazaqstan dárigerleriniń І sezi ótti.

1998 jyly Almatyda aqyn Hamıt Erǵalıev turǵan úıge eskertkish taqta ornatyldy.

2011 jyly Qaraǵandyda QR Táýelsizdiginiń 20 jyldyǵyna oraı qala ortalyǵyndaǵy alańǵa Táýelsizdik monýmenti ornatyldy. Monýmenttiń bıiktigi - 47 metr, salmaǵy - 16 tonna.

2012 jyly Halyqaralyq kórmeler bıýrosynyń 161 múshe-memleketi ókilderiniń jasyryn daýys berýi barysynda Astana belgııalyq Lej qalasyn basyp ozyp, EHRO-2017 Halyqaralyq mamandandyrylǵan kórmesin ótkizetin qala bolyp tańdaldy. Qazaqstan elordasy usynǵan taqyryp - «Bolashaq energııasy» - energııanyń balamaly kózderine jáne «jasyl» tehnologııalarǵa arnalǵan. Astanadaǵy EHRO-2017 Ortalyq Azııa aımaǵy men TMD elderinde ótkizilgen alǵashqy halyqaralyq kórme boldy.

2014 jyly Qazaqstanda jasalǵan júk teplovozy Ashhabadqa eksportqa jóneltildi. 2016 jyly Astanada «Qazaqstanda jasalǵan» brendin basqarý agenttigi quryldy. Onyń aıasynda «Halyq markasy» 100 ulttyq brendti qurý jobasy iske qosyldy. Atalǵan jobaǵa tanymal ártister, sportshylar men depýtattar da tartyldy. Jańa 100 ulttyq brend tamaq ónerkásibi, jıhaz, úı qajettilikteri, kıim-keshek jáne aıaq kıim salalarynda paıda boldy.

2016 jyly Astanada «Qazaqstanda jasalǵan» Ulttyq brendterdi basqarý agenttigi quryldy, onyń aıasynda «Halyq markasy» 100 jańa brendti qurý jobasy iske qosyldy. Jobaǵa belgili óner qaıratkerleri, sportshylar men depýtattar qatysty. Azyq-túlik, jıhaz, úı ıntereri, kıim-keshek jáne aıaq kıim syndy sanattar boıynsha 100 jańa qazaqstandyq brend usynyldy.

2016 jyly Mańǵystaý oblysynyń turǵyny HІІ-HІІІ ǵasyrlardyń altyn tıyndaryn taýyp aldy. Altyn tıyndar Horezmshah áýletine tıesili bolýy múmkin.

2017 jyly Seýlde ótken gir tasyn kóterý sportynan álem chempıonatynda kókshetaýlyq Borıs Nuǵmanov 70-74 jas aralyǵyndaǵy ardagerler sanatynda álemniń absolıýt chempıony atandy. Ol julqı kóterýden aldyna jan salmady.

2018 jyly tanymal otandyq hımık ǵalym Zulqaıyr Mansurovqa ıÝNESKO-nyń «Nanoǵylym men nanotehnologııalar damýyna qosqan úlesi úshin» medali tabystaldy. Marapattaý rásimi atalǵan uıymnyń Parıjdegi bas páterinde ótti. Medal tujyrymdamasyn 2010 jyly ıÝNESKO Bas dırektory bekitip, sol kezden beri ol jyl saıyn osy saladaǵy álemdik ǵylymnyń alǵa basýyna eleýli úles qosqan kórnekti ǵalymdar men uıymdarǵa beriledi. Otandyq ǵalym bıyl óziniń «nanokómirtek materıaldaryn óńdeý, kómirtekti nanotútikter men grafenderdi janý kúıinde sıntezdeý tehnologııalaryna zertteýge qosqan úlesi» úshin marapattaldy.

2019 jyly qazaqstandyq rejısser Ádiljan Erjanov HІІІ Azııa-Tynyq muhıty kıno baıqaýynyń (Asia Pacific Screen Awards) jeńimpazy atandy. Azııalyq «Oskar» qazaqstandyq rejısserǵa «Qarashy, qara, adam» fılmi úshin «Úhzik rejısser» atalymy boıynsha berildi. Asia Pacific Screen Awards baıqaýyna Azııa-Tynyq muhıty aımaǵyndaǵy memleketterdiń 289 fılmi qatysty.

2020 jyly qazaqstandyq «Tomırıs» fılmi álemdik kaskaderler akademııasynyń (AQSh) «Taýrýs» syılyǵyna ıe boldy. El tarıhynda tuńǵysh ret qazaqstandyq fılm «Sheteldik fılmde trıýkter qoıý» nomınatsııasynda úzdik dep tanyldy.

2021 jyly Qazaqstan, Bangladesh, Brazılııa, Mavrıtanııa, Mozambık, Nıgerııa, Pákistan, Saýd Arabııasy, Fınlıandııadan jıyrma áskerı qyzmetshisi «BUU azamattyq halyqty qorǵaý - United Nations Protection of Civilians Course» (UNPOCC) kýrsynyń halyqaralyq sertıfıkattaryn aldy.

2021 jyly AQSh-taǵy Garvard ýnıversıtetinde jumys isteıtin tarıhshy Nurlan Kenjeahmet Óskemen qalasynyń ejelgi ataýyna qatysty qundy qujattardy tapty. Onyń aıtýynsha, Óskemen 1757 jylǵa deıin Keńgir-Týr dep atalǵan. Bul týraly qytaılyq ǵalym Tan Tsısıan qurastyrǵan «Qytaıdyń tarıhı atlasynyń» VIII tomynda, sondaı-aq 1769 jyly Ertis ózeniniń jaǵasynda, Keńgir-Týrda salynǵan «Tsıanlýn neıfý ıýtý» («Tsıanlýn patshasynyń Orda kartasy») kartasynda aıtylǵan.

2023 jyly Tashkentte (Ózbekstan) dzıýdodan jasóspirimder arasyndaǵy 2023 jylǵy Azııa chempıonatynda jas qazaqstandyqtar 11 medal jeńip aldy, onyń ishinde Talǵat Orynbasar, Janarys Rahmetqalı, Ádilet Almat, Nurjan Bısenov jáne Nuraılym Sársenbek altyn medal ıelendi.

2024 jyly Qazaqstan Ulttyq banki «Qazaqstan meshitteri men soborlary» serııasynan ASTANA QALASYNYŃ BAS MESHITI (Fatıma qoly) kollektsııalyq monetalaryn jáne «Sıqyrly rámizder» serııasynan FATIMA QOLY (Fatıma qoly) kollektsııalyq monetalaryn shyǵardy. ASTANA QALASYNYŃ BAS MESHITI monetasy «Qazaqstan meshitteri men soborlary» serııasyn jalǵastyrady. Moneta 2022 jyly esigin ashqan Astana ortalyq meshitine arnalǵan. Meshit Qazaqstan men Ortalyq Azııadaǵy eń úlken meshit bolyp tabylady. Monetanyń dızaınynda Astana ortalyq meshitiniń stıldendirilgen beınesi jáne musylman sálemdesýin bildiretin arab jazýy bar.

FATIMA QOLY (Fatıma qoly) monetasy «Sıqyrly rámizder» serııasyndaǵy altynshy moneta. Monetanyń dızaıny ártúrli elderdiń mádenıetinde belgili ashyq alaqan pishindi qorǵanysh tumarynyń stıldendirilgen oıý-órnek beınesine negizdelgen.

2024 jyly halyqaralyq jáne respýblıkalyq mańyzy bar joldarǵa «KAZ» jáne «KZ» ındeksteri berildi. «KAZ» ındeksi birneshe aımaq arqyly ótetin 23 jolǵa beriledi. «KZ» ındeksi bir aımaqta ornalasqan 88 respýblıkalyq jol úshin qoldanylady. Halyqaralyq standarttaý uıymynyń ISO 3166-2 standartyna sáıkes, «KAZ» jáne «KZ» geokodtary resmı túrde Qazaqstan Respýblıkasyn belgileıdi. Bul kodtar ınternet domenderinde, úkimettik qujattarda, esep berý qujattamasynda jáne kólik quraldarynyń nómirlik belgilerinde keńinen qoldanylady. Olar el ishinde de, shetelde de tanymal. Osyǵan baılanysty Qazaqstan halyqaralyq jáne respýblıkalyq mańyzy bar joldar úshin «KAZ» jáne «KZ» ındeksterin bekitti.