20 aqpan. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 20 aqpanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Dúnıejúzilik áleýmettik ádilettilik kúni
DUU Bas Assambleıasynyń arnaıy qararymen 2007 jylǵy jeltoqsannyń 18-inde jarııalanǵan. Qararda halyqaralyq qaýymdastyq kedeıshilikti joıý salasynda, eńbekpen tolyq qamtamasyz etýde, laıyqty jumys taýyp berýde, erler men áıelder teńdigin saqtaýda, barlyq adamdar úshin áleýmettik jaıly jaǵdaı men ádilettilikti iske asyrýda kúsh-jigerdi odan ári arttyrý qajettiligi maquldanǵan.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1920 jyly qazirgi «Soltústik Qazaqstan» oblystyq gazetiniń alǵashqy sany «Kedeı sózi» degen ataýmen jaryq kórdi. 1993 jyldan bastap qazirgi ataýymen basylyp keledi. Óz zamanynda qazaq ádebıetiniń klassıkteri Maǵjan Jumabaev, Sábıt Muqanov syndy tulǵalar gazettiń redaktorlary boldy. Ártúrli jyldary gazet redaktsııasynda Qazaqstan halyq jazýshylary D. Ábilev, Á. Ábishev, S. Shaımerdenov, ádebıettiń kórnekti qaıratkerleri Q. Kemeńgerov, M. Dáýletbaev qyzmet etti. Basylym aptasyna úsh márte shyǵady.
1932 jyly Shyǵys Qazaqstan oblysy qurylyp, ortalyǵy Semeı qalasy boldy (búgingi tańda oblys ortalyǵy – Óskemen qalasy). Oblys quramyna 21 aýdan kirdi.
1974 jyly Qazaq KSR Ortalyq memlekettik muraǵaty bólimderinde Qazaq KSR ǵylymı-tehnıkalyq qujattamasynyń Ortalyq memlekettik muraǵaty jáne Qazaq KSR kınofotoqujattar men dybys jazýdyń Ortalyq memlekettik muraǵaty quryldy. Qazirgi ýaqytta Qazaqstan Respýblıkasy Ortalyq memlekettik muraǵatynyń qorynda 1 mln 500 myń is bar.
1986 jyly «Baıqońyr» ǵarysh aılaǵynan «Mır» orbıtalyq ǵarysh stansasy ushyryldy, ol – kúrdeli kóp maqsatty ǵylymı-zertteý kesheni. 1986 jyly aqpannyń 20-synda keshen orbıtaǵa shyǵaryldy.
1999 jyly Pavlodar oblysy Baıanaýyl aýdanynyń ortalyǵynda ǵulama ǵalym Qanysh Sátbaevqa eskertkish ornatyldy.
2002 jyly Qazaqstan Respýblıkasy Prezıdentiniń Jarlyǵymen munaı-gaz kesheniniń tıimdi jáne ashyq damýyn qamtamasyz etý deńgeıin arttyrý jáne el ekonomıkasynyń munaı-gaz salasyndaǵy múddesin qorǵaý maqsatynda memlekettiń 100 paıyzdyq úlesi bar «QazMunaıGaz» Ulttyq kompanııasy» AQ quryldy.
2005 jyly «Qazposhta» aktsıonerlik qoǵamynyń Germanııa Federatıvtik Respýblıkasynyń Fýlda qalasynda tirkelgen ókildiginiń resmı ashylý saltanaty boldy.
2012 jyly qazaqstandyq dzıýdoshy Maksım Rakov Germanııanyń Dıýsseldorf qalasynda ótken týrnırdiń gran-prı júldesin jeńip aldy. Týrnırge Qazaqstannan 19 sportshy qatysty.
2012 jyly Máskeýde Memleketaralyq avıatsııa komıtetiniń Avıatsııa jáne áýe keńistigin paıdalaný keńesiniń 32-sessııasy jumysyn bastady. Onda Almaty áýejaıynyń aerodromy «Halyqaralyq (sanattalǵan) aerodromdardy damytý salasyndaǵy jetistikteri úshin» úzdik aerodrom dep tanyldy. Onyń basty jetistigi aerodromǵa ІІІ V sanatynyń engizilýi boldy.
2014 jyly QR Ulttyq akademııalyq kitaphanasynda qazaq folklorynyń «Babalar sózi» atty 100 tomdyq jınaǵynyń tusaýkeseri ótti. Basylymnyń 20 tomy batyrlyq epostarǵa, 13 tomy tarıh taqyrybyna arnalǵan. Jınaqqa dinı dastandar, novellalyq dastandar, mahabbat dastandary, sondaı-aq ertegiler engizilgen.
2017 jyly Kaırde ótken Halyqaralyq H anımatsııalyq fılmder forýmynyń konkýrs baǵdarlamasynda «Qazaq Eli» anımatsııalyq fılmi kórsetilip, úzdik tolyq metrajdy fılm atalymyn jeńip aldy. Kompozıtor Rýslan Shynyqulov pen mýzykant Janbolat Ádilovke mýzyka úshin qurmetti sertıfıkat tabystaldy.
2020 jyly Harkov qalasynda (Ýkraına) Harkov, Poltava jáne Sýmy oblystaryn qamtıtyn Qazaqstan Respýblıkasynyń Qurmetti konsýldyǵynyń saltanatty ashylý rásimi ótti. Mekemeniń basshysy qyzmetine Harkov kásipkeri, aımaqtaǵy úlken tájirıbesi bar belgili zańger jáne metsenat Emın Nadjaflı taǵaıyndaldy.
2022 jyly Dýbaıdaǵy EXPO 2020 Dubai Dúnıejúzilik kórmesindegi Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq pavılonynda mıllıonynshy kelýshi tirkeldi. Ol – Dýbaıdyń 38 jastaǵy turǵyny, bıznesmen Mahmýd Ál Býraı, oǵan Qazaqstan boıynsha eki adamdyq tegin týrǵa sertıfıkat tabystaldy.
2022 jyly 72-shi Berlın halyqaralyq kınofestıvalinde rejısser Asqar Uzabaev jáne prodıýser Baıan Maqsatqyzynyń qazaqstandyq «Baqyt» fılmi «Panorama» bóliminiń bas júldesi – Kórermender syılyǵyn jeńip aldy.
2023 jyly Orman sharýashylyǵy jáne janýarlar dúnıesi komıteti Tazy jáne Tóbet ıt tuqymdarynyń standartyn ázirledi. Tazy ıtiniń túsi barlyq reńkterde kezdesedi qara, aq, qyzyl jáne sur. Barlyq túster birkelki nemese qońyr tústi bolýy múmkin. Tóbettiń terisi qalyń, qaıratty, tik. Bas jáne aıaq-qoldardyń aldyńǵy betinde shash qysqa, túzý, tyǵyz ornalasqan.
Standart ıttiń jáne onyń denesiniń barlyq bólikteriniń ósýin egjeı-tegjeıli sıpattaıdy (kólemi, terisiniń jaǵdaıy, qulaǵy, murny, kózi, quıryǵy, aldyńǵy jáne artqy aıaqtary, júrisi, qımyldary).
