2 aqpan. Jylnama
Kazinform oqyrman nazaryna 2 aqpanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.
ATAÝLY KÚNDER
Búkilálemdik sýly-sazdy jerler kúni
1971 jylǵy 2-aqpanda Ramsar qalasynda (Iran) Sýly-sazdy jerler konventsııasyna qol qoıyldy. 1997 jyly dál osy kúni Búkilálemdik sýly-sazdy jerler kúni jarııalandy. Bul oqıǵa ár túrli elderdegi qoǵam nazaryn jer sharynyń turaqty damýyn qoldaýǵa paıdaly sýly-sazdy jerlerdiń qundylyǵyna aýdarýǵa shaqyrady.
Revmatoıdty artrıt týraly aqparatty taratý kúni
Jyl saıyn atap ótiledi, 2013 jyly Rheumatoid Patient Foundation qory – revmatoıdty artrıtpen aýyratyn naýqastardyń ómir súrý sapasyn jaqsartýmen aınalysatyn kommertsııalyq emes uıymy bekitti. Revmatoıdty artrıt týraly aqparatty taratý kúni osy aýrý týraly jurtshylyqtyń habardar bolýyna jáne revmatoıdty artrıtti zertteý qajettiligine nazar aýdarýǵa, osy dıagnoz qoıylǵan adamdardyń ómir súrý sapasy men uzaqtyǵyn jaqsartý joldaryn izdeý úshin bekitildi.
ESTE QALAR OQIǴALAR
1913 jyly Orynborda arab qarpimen qazaq tilinde «Qazaq» gazetiniń alǵashqy sany jaryq kórdi. Basylymnyń 264 sany shyqqan (1918 jylǵy qyrkúıektiń 26-yna deıin). Derekterge qaraǵanda, «Qazaq» degen ataýmen qazaq gazetin shyǵarýǵa resmı ruqsat Ahmet Baıtursynulyna 1905 jylǵy jeltoqsannyń 9-y berilgen. Al aptalyq «Qazaq» gazetiniń alǵashqy sany 1913 jylǵy aqpannyń 2-sinde jaryq kórdi. 1915 jyldan aptasyna eki ret shyǵatyn boldy. Bastyrýshysy — «Azamat» seriktigi. Gazette 20 ǵasyrdyń basyndaǵy qazaq eliniń saıası-áleýmettik ómiriniń eń túıindi máselelerine, sharýashylyq jaǵdaıyna, basqa eldermen qarym-qatynasyna, oqý-aǵartý, ádebıet pen mádenıet, ádet-ǵuryp, salt-sanaǵa, tarıh pen shejirege arnalǵan maqalalar jarııalanyp turdy. «Qazaq» gazetiniń redaktory — Ahmet Baıtursynuly, onyń ókiletti ókili Mirjaqyp Dýlatov boldy. 1918 jyly gazetti Januzaq Jánibekuly basqardy. Basylymda A. Baıtursynuly, Á. Bókeıhan, M. Dýlatov, M. Shoqaı, M. Tynyshbaıuly, Sh. Qudaıberdiuly, Ǵ. Qarash, R. Mársekov, J. Tileýlın, Ǵ. Musaǵalıev, M. Jumabaev, H. Bolǵanbaev, H. Ǵabbasov, J. Aqpaev, J. Seıdalın, S. Toraıǵyrov, A. Mámetov, S. Dónentaıuly, H. Dosmuhameduly t.b. avtorlardyń maqalalary jarııalanyp turdy.
1993 jyly Qazaqstan Respýblıkasy men Eýropa Odaǵy arasynda dıplomatııalyq qarym-qatynas ornady.
2005 jyly Astanada halyqaralyq áýejaıdyń jańa ǵımaraty ashyldy. Ǵımarat bes deńgeıdegi jolaýshylar úshin eki negizgi qabattan jáne qazaqtyń kıiz úıi tárizdi kúmbez ishindegi úsh qabattan turady. Olar alty teleskoptyq traptarmen jabdyqtalǵan. Jańa áýejaıdyń ótkizý múmkindigi qaýyrt shaqta táýligine 750 jolaýshyǵa deıin bolsa, júk termınaly táýligine 600 tonnaǵa deıin ótkize alady.
2008 jyly Pragada áıgili qazaq jazýshysy jáne ádebıettanýshy Muhtar Maǵaýınniń «Jarmaq» romany jaryq kórdi. 2007 jyldan beri Chehııa astanasynda turatyn jazýshynyń kitaby qazaq tilinde jazylǵan jáne ony pragalyq «Art-Fokýs» baspa úıi basyp shyǵarǵan. Avtor bul romanda qazaq memleketiniń tarıhyndaǵy, onyń bolashaǵy men halyq taǵdyryndaǵy mańyzdy máseleler týraly óz oıymen bólisken.
2012 jyly Kedendik odaq jáne Biryńǵaı ekonomıkalyq keńistiktiń turaqty qadaǵalaý organy – Eýrazııalyq ekonomıkalyq komıssııa (EEK) qyzmet ete bastady.
2015 jyly Almatyda «Suńqar» halyqaralyq shańǵy tramplınderiniń aýmaǵyndaǵy shańǵy trassasy álemdik reıtıngte «úzdik úshtikke» kirdi.
2017 jyly shańǵyshy Ivan Lıýft, Dmıtrıı Reıherd (mogýl), ıÝlııa Galysheva (mogýl), Galına Vıshnevskaıa men Alına Raıkova (bıatlon), Janbota Aldabergenova jáne Baǵlan Іńkárbek (frıstaılshylar dýeti) Almatyda ótken qysqy Ýnıversıada–2017-de altyn medal jeńip aldy.
2018 jyly Búkilálemdik boks keńesiniń (WBC), Búkilálemdik boks qaýymdastyǵynyń (WBA), Halyqaralyq boks federatsııasynyń (IBF) jáne Halyqaralyq boks uıymynyń (IBO) nusqasy boıynsha álem chempıony qazaqstandyq Gennadıı Golovkın «Boks ańyzdary» syılyǵynyń «Jyl boksshysy» atalymynda jeńimpaz boldy.
2022 jyly EKSPO 2020 Dýbaıdaǵy Dúnıejúzilik kórmesindegi Qazaqstan Respýblıkasynyń ulttyq pavılonynda usynylǵan «Álem sýreti» art-jobasy Gınnestiń rekordtar kitabynyń sertıfıkatymen marapattaldy. Qazaqstan pavılonynyń sahnasynda sertıfıkatty saltanatty tabystaý rásimi ótti. Art-jobanyń maqsaty – planetamyzda turatyn adamdardy ulttyq pavılon aýmaǵynda ornalasqan bir óner týyndysyna biriktirý. Keskindeme beıbitshilik, birlik, kelisim jáne dostyq sııaqty qundylyqtardy beıneleıdi.
