19 qazan. Jylnama

Kazinform oqyrman nazaryna 19 qazanǵa arnalǵan ataýly kúnder men este qalar oqıǵalar kúntizbesin usynady.

ATAÝLY KÚNDER

Qutqarýshylar kúni

Qutqarýshylar kúni Qazaqstanda jyl saıyn 19 qazanda atalyp ótedi. Bul ataýly kúnniń bekitilýi elimizde Tótenshe jaǵdaılar jónindegi ortalyq memlekettik komıtettiń qurylýymen baılanysty.

ESTE QALAR OQIǴALAR

1928 jyly Qaraǵandy oblysyndaǵy Qarsaqbaı eldi mekeninde Jezqazǵan taý-ken metallýrgııalyq kombınaty («Jezqazǵantústimet» aktsıonerlik qoǵamy) quryldy. 1997 jyly shildede «Jezqazǵantústimet» aktsıonerlik qoǵamy negizinde «Qazaqmys» korporatsııasy quryldy. Korporatsııa mys jáne kúmis óndirýden Qazaqstanda birinshi orynda bolsa, mys óndirýden álem boıynsha alǵashqy ondyqqa kiredi. Jezqazǵan aımaǵynyń damýyna, taý-ken metallýrgııa kesheniniń qurylýyna qazaq ǵalymy Qanysh Sátbaev kóp eńbek sińirdi.

1989 jyly Semeı polıgonynda sońǵy (221-shi) ıadrolyq jer asty jarylysy júrgizildi.

2005 jyly «Qazposhta» AQ Estonııa poshtasymen birigip, eki el arasyndaǵy mádenı baılanysty nyǵaıtý maqsatynda «Ańshy ıtter» taqyrybyna arnalǵan jańa poshta markasyn shyǵardy. Jańa markada qazaq tazysy men eston tazysynyń sýreti beınelengen.

2010 jyly QR Ulttyq banki 2011 jylǵy VII qysqy Azııa oıyndaryna arnalǵan nomınaly 500 jáne 5000 teńgelik eskertkish kúmis shaqalardy aınalymǵa shyǵardy.

2012 jyly «Habar» agenttigi» AQ quramyndaǵy táýlik boıy jańalyq taratatyn «24KZ» (qazir «Habar 24») arnasy óz jumysyn bastady. Atalǵan arna ulttyq tsıfrlyq televıdenıeni damytý baǵdarlamasynyń aıasynda qurylyp, «Otau TV» ulttyq spýtnıktik júıe arqyly habar taratady.

2012 jyly Bilim, ǵylym jáne mádenıet jónindegi Islam uıymy 2012 jylǵy ǵylym jáne tehnologııa salasyndaǵy BǴMJIU syılyǵyn M.O. Áýezov atyndaǵy Ońtústik Qazaqstan memlekettik ýnıversıtetiniń sılıkattyq tehnologııa jáne mıneraldy sıntez kafedrasynyń professory, doktor Begen Omaruly Esimovke tabystaıtynyn jarııalady.

2013 jyly Qazaqstan Óndirýshi salalardaǵy ashyqtyq bastamasyn (ÓSAB) jaqtaýshy mártebesin aldy.

2015 jyly Qazaqstan Ekonomıkalyq yntymaqtastyq jáne damý uıymynyń (EYDU) Damýǵa járdemdesý komıtetinde resmı mártebege ıe boldy.

2015 jyly Lıssabonda FEANI Eýropalyq ınjenerlik qoǵamdar federatsııasynyń Bas assambleıasynyń otyrysynda Qazaqstan ınjenerlik bilim berý qaýymdastyǵy (KazSEE) osy uıymnyń tolyq múshesi retinde qabyldandy.

2016 jyly Astanada Raqymjan Qoshqarbaevqa arnalǵan eskertkishtiń resmı ashylý saltanaty boldy. 11 metrlik monýment B.Momyshuly jáne R.Qoshqarbaev dańǵyldarynyń qıylysynda ornalasqan. Músindik kompozıtsııanyń bıiktigi – 6 metr. Eskertkish avtory – belgili músinshi Asqar Nartov.

2016 jyly Qazaqstan DSU memlekettik satyp alýlar jónindegi baıqaýshysy statýsyn aldy. Qazaqstan Respýblıkasynyń bul statýsty alýǵa resmı ótinimi DSU-nyń Shveıtsarııanyń Jeneva qalasynda ótken memlekettik satyp alýlar boıynsha komıtetiniń kezekti otyrysynda biraýyzdan daýys berý kezinde maquldanǵan.

2019 jyly Tájikstanda áskerı boryshyna adaldyq tanytqan qazaqstandyq batalonnyń 17 jaýyngerine arnalǵan eskertkish ashyldy. 1995 jyldyń 7 sáýirinde Tájikstandaǵy Darvaz aýdanynyń Pshıhavar shatqalynda qazaqstandyq 7-shi qosyndy rotasyna oppozıtsııalyq kúshter shabýyl jasady. Bes saǵatqa sozylǵan urys kezinde Іshki ásker 17 jaýyngerinen aıyryldy, 33 adam jaraqattanǵan.

2021 jyly Pavlodar oblysynyń Aqsý qalasynda qyzmettik boryshyn óteý kezinde qaza tapqan bólim komandıri Mashrap Arystanbek Dýlatulyna eskertkish taqta ashyldy.

«Órt sóndirýshi mamandyǵy – antyna adal, qaýip-qaterge qaramastan, óz mindetin sońyna deıin oryndaıtyn naǵyz batyl jastarǵa arnalǵan, - dedi shara barysynda tótenshe jaǵdaılar basqarmasynyń bastyǵy Jasulan Jumashev. - Sondaı batyrlardyń biri – kishi serjant, jasaq bastyǵy Mashrap Arystanbek edi. Halqymyzdyń laıyqty perzentin tárbıelegen ata-anaǵa rızashylyǵymdy bildirip, bas ıemin».

2022 jyly Memleket basshysy Almaty oblysynyń jurtshylyǵymen kezdesý ótkizdi. Otyrysty ashqan Memleket basshysy Almaty oblysynyń jeke aýmaqtyq birlik bolyp qurylýyn jáne ákimshilik ortalyǵynyń Qonaev qalasyna kóshirilýin mańyzdy oqıǵa dep atady. Elbasy Dinmuhamed Qonaevtyń eskertkishin aralap, oblys turǵyndarymen áńgimelesti, qalanyń damýyna úles qosqan ardagerlermen, respýblıka men oblysqa tanymal sportshylarmen kezdesti.

2023 jyly Parıjde ótken Asia NOW zamanaýı óner jármeńkesinde qazaqstandyq sýretshiler: Darıa Nurtaza, Álibaı Bapanov, Aıdana Qulahmetova, Sáýle Mádıeva, Almagúl Meńlibaeva jáne Syrlybek Bekbotaevtyń jumystary usynyldy.

Asia NOW — Lývr murajaıyna qarama-qarsy ornalasqan Parıjdiń tarıhı teńge saraıynda ótken qazirgi Azııa óneriniń áıgili alańy.

Jármeńkeniń basty nazary Ortalyq Azııaǵa arnaldy. Oǵan Azııanyń 26 ​​elinen 65 zamanaýı óner galereıasy men 220 sýretshi qatysty.

Qazaqstandyq sýretshilerdiń týyndylary eń jaqsy pikirlerge ıe boldy.